Öz
This study aimed to examine the career anxiety of sports high school students according to the variables of gender, class and family income level. The nature of study consists of the current 74 sports high schools in Turkey in the 2017-2018 academic year. The modelling consists of a total of 358 students, 249 boys and 109 girls, in the 10th, 11th and 12th grades of sports high schools in Sivas, Malatya and Van provinces. Both quantitative and qualitative research methods were used together throughout the research . After quantitative data were obtained, these data were supported along with the qualitative data. As a data collection tool "Career Anxiety Scale" developed by Gündüz and Yılmaz (2016) was used for the quantitative part. For the qualitative part, a semi-structured interview form was used , which was laid out by the researchers. While determining the modelling, the easy sampling method for the quantitative part and the maximum variation sampling for the qualitative part were used. As a result of the research, in the quantitative part, no significant difference was found in career anxiety levels of the students according to the variables of gender, class and income level. In the qualitative part, the data were analyzed using thematic coding method. Codes were created according to the answers given in the analysis and themes were created by categorizing similar codes. A total of 15 categories have been formed and these categories have been gathered under 4 themes (Family, School, Environment and Education System). It can be said that students with low career anxiety want to improve themselves in other fields, students with high career anxiety think that their schools are inadequate to improve their skills and that they might struggle finding an employment. As an admission requirement to a higher education , having to be among the first 240.000 students nationwide is triggering the career anxiety that the students are facing. As a suggestion, it can be said that the physical conditions of sports high schools in our country should be improved and made suitable for all kinds of applied lessons. Also, increasing the weekly numbers of physical education and sports lessons in our schools and putting more social and sports facilities in place might create more employment opportunities for the students who have graduated from related fields of universities.
Kaynakça
- Sampson J.P., Lenz J.G., Reardon R.C. Peterson G.W. (1999). A cognitive information processing approach to employment problem solving and decision making. The Career Development Quarterly. 48(1), 3-18.
- Krumboltz J.D., Worthington R.L. (1999). The school-to-work transition from a learning theory perspective. The Career Development Quarterly. 47(6), 312-325.
- Sharf R.S. (2017). Kariyer gelişim kuramlarının kariyer danışmasına uygulanması. Bacanlı F., Öztemel K. (editörler). 1. Baskı. Pegem Akademi. Ankara, 80.
- Vignoli E. (2015). Career indecision and career exploration among older french adolescents: the specific role of general trait anxiety and future school and career anxiety. Journal of Vocational Behavior. 89,182-191.
- Pisarik C.T., Rowell P.C., Thompson L.K. (2017). A phenomenological study of career anxiety among college students. National Career Development Association. 65, 339-362.
- Aytaç S. (2005). Çalışma yaşamında kariyer yönetimi planlaması gelişimi ve sorunları. 2. Baskı. Ezgi Kitapevi. Bursa, 8.
- Siyez D.M. (2011). Gelişimsel yaklaşımlar. Yeşilyaprak B. (editör). Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı-kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi. Ankara.
- Aytaç S. (1997). Bilgi yaşamında kariyer yönetimi, planlaması, geliştirilmesi, sorunları. 1. Baskı. Epsilon Yayıncılık. İstanbul.
- Özyürek R. (2013). Kariyer psikolojik danışmanlığı kuramları: Çocuk ve ergenler için kariyer rehberliği uygulamaları. Nobel Yayınları. Ankara.
- Güneş V. (2010). Spor lisesi ve farklı liselerdeki öğrencilerin atılganlık düzeyleri ile akademik başarılarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Elazığ.
- Karapınar Y. (2007). Spor liselerinde öğrenim gören öğrencilerin okula giriş nedenleri ve mesleki beklentilerinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kütahya.
- OGM. (2018). Ortaöğretim genel müdürlüğü. https://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_06/06155807_2018-2019sporlisesi.pdf [Erişim Tarihi:15.12.2020]
- Ayaydın A. (2011). Güzel sanatlar ve spor liselerinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri: öğretmenlerin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 8(16), 435-453.
- Kılıçaslan U. (2015). Spor lisesi ile diğer liselerde öğrenim gören öğrencilerin bazı motorik özelliklerinin karşılaştırılması: Trabzon ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Trabzon.
- Taşmektepligil Y., Hazar F., Ağaoğlu S., Öğreten N. Terzioğlu E. (2009). Beden eğitimi ve spor alanı mezunlarının istihdam sorunları ve yeni iş olanakları. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(2), 99-118.
- Ayyıldız Y. (2015). Meslek lisesi son sınıf öğrencilerinin sosyo-demografik özelliklerine göre işsizlik kaygılarının incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(20), 175-187.
- Akbaş M. (2019). Lise öğrencilerinin kariyer kaygısı üzerine bir araştırma: Antalya ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
- Gündüz H.Ç., Yılmaz F.N. (2018). Lise öğrencilerinin kariyer kaygılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 18(3), 1585-1602.
- Kayadibi S. (2019). Lise öğrencilerinin kariyer kaygıları ile beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
- Bozok G. (2019). İzmir ilinde mesleki ve teknik eğitim alan lise öğrencilerinin işsizlik ve kariyer kaygılarının yapısal eşitlik modeliyle incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
- Green J. C., Krayder H., Mayer E. (2005). Combining qualitative and quantitative methods in social inquiry. Somekh B., Lewin C. (editörler). Research methods in the social sciences. Sage. London.
- Karasar N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Yayıncılık. Ankara.
- Karasar N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemleri. 8.Baskı. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.
- Creswell J.W. (2017). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Demir S.B. (editör) Eğiten Kitap Yayıncılık. Ankara.
- Cohen L., Manion L. Morrison K. (2007). Research methods in education. Routledge. New York.
- Cohen L., Manion L. Morrison K. (2000). Research methods in education. 5. Baskı. Routledge Falmer. London.
- Patton M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Bütün M., Demir S.B. (editörler). Pegem Akademi. Ankara.
- Gündüz H.Ç., Yılmaz F.N. (2016). Lise öğrencilerinin kariyer kaygılarını belirlemeye yönelik ölçek geliştirme çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(3), 1008-1022.
- Yıldırım A., Şimşek H. (2006). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları. Ankara.
- Şimşek H., Yıldırım A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
- Miles M.B., Huberman A.M. (1994). Qualitative data analysis. 2. Baskı. An Expanded Sourcebook Sage Publications. California.
- Şanlı K.K., Saraç T. (2016). Üniversite öğrencilerinin gelecek kaygısı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13(33), 227-242.
- Gökçe Z., Traş Z. (2017). Lise öğrencilerinin kariyer karar verme güçlükleri ve ego kimlik statülerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 15(1), 58-69.
Öz
Bu araştırmada spor lisesi öğrencilerinin kariyer kaygılarının cinsiyet, sınıf ve aile gelir düzeyi değişkenlerine göre incelemesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında, Türkiye’de mevcut 74 spor lisesi oluşturmaktadır. Örneklemeyi ise Sivas, Malatya ve Van illerindeki spor liselerinde eğitim gören 10. 11. ve 12. sınıflardaki, 249’u erkek, 109’u kız olmak üzere toplam 358 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada, nicel ve nitel araştırma yöntemlerini içeren karma yöntem kullanılmıştır. Nicel veriler elde edildikten sonra, bu veriler nitel verilerle desteklenmiştir. Veri toplama aracı olarak nicel kısım için Gündüz ve Yılmaz (2016) tarafından geliştirilen, “Kariyer Kaygısı Ölçeği” kullanılmıştır. Nitel kısım için ise, araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Örnekleme belirlenirken nicel kısım için kolay örnekleme yöntemi, nitel kısım için maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda nicel kısımda, öğrencilerin cinsiyet, sınıf ve gelir düzeyi değişkenlerine göre kariyer kaygısı düzeylerinde anlamlı fark bulunamamıştır. Nitel kısımda ise tematik kodlama yöntemi kullanılarak veriler analiz edilmiştir. Analizde verilen cevaplara göre kodlar oluşturulmuştur ve bu kodlardan benzer olanlar kategorize edilerek temalar oluşturulmuştur. Toplam 15 kategori oluşmuş ve bu kategoriler 4 tema (Aile, Okul, Çevre ve Eğitim Sistemi) altında toplanmıştır. Kariyer kaygısı düşük öğrencilerin başka alanlarda kendilerini geliştirmek istedikleri, kariyer kaygısı yüksek öğrencilerin ise okullarının, kendilerini geliştirmede yetersiz olarak gördüklerini, istihdam sorunu yaşayabileceklerini ve 240.000 öğrenci arasına girme barajından dolayı kariyer kaygısı yaşadıklarını söylenebilir. Öneri olarak, ülkemizde bulunan spor liselerinin, fiziki şartları iyileştirilmesi ve her türlü uygulamalı derse uygun hale getirilmesi söylenebilir. İstihdam sorununu çözmek için, okullarımızdaki beden eğitimi ve spor derslerinin haftalık ders sayıları artırılabilir ve sportif sosyal tesislerin sayısı artırılarak, üniversitelerin ilgili alanlarından mezun olan öğrencilerin istihdam edilmesi sağlanabilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Sampson J.P., Lenz J.G., Reardon R.C. Peterson G.W. (1999). A cognitive information processing approach to employment problem solving and decision making. The Career Development Quarterly. 48(1), 3-18.
- Krumboltz J.D., Worthington R.L. (1999). The school-to-work transition from a learning theory perspective. The Career Development Quarterly. 47(6), 312-325.
- Sharf R.S. (2017). Kariyer gelişim kuramlarının kariyer danışmasına uygulanması. Bacanlı F., Öztemel K. (editörler). 1. Baskı. Pegem Akademi. Ankara, 80.
- Vignoli E. (2015). Career indecision and career exploration among older french adolescents: the specific role of general trait anxiety and future school and career anxiety. Journal of Vocational Behavior. 89,182-191.
- Pisarik C.T., Rowell P.C., Thompson L.K. (2017). A phenomenological study of career anxiety among college students. National Career Development Association. 65, 339-362.
- Aytaç S. (2005). Çalışma yaşamında kariyer yönetimi planlaması gelişimi ve sorunları. 2. Baskı. Ezgi Kitapevi. Bursa, 8.
- Siyez D.M. (2011). Gelişimsel yaklaşımlar. Yeşilyaprak B. (editör). Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı-kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi. Ankara.
- Aytaç S. (1997). Bilgi yaşamında kariyer yönetimi, planlaması, geliştirilmesi, sorunları. 1. Baskı. Epsilon Yayıncılık. İstanbul.
- Özyürek R. (2013). Kariyer psikolojik danışmanlığı kuramları: Çocuk ve ergenler için kariyer rehberliği uygulamaları. Nobel Yayınları. Ankara.
- Güneş V. (2010). Spor lisesi ve farklı liselerdeki öğrencilerin atılganlık düzeyleri ile akademik başarılarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Elazığ.
- Karapınar Y. (2007). Spor liselerinde öğrenim gören öğrencilerin okula giriş nedenleri ve mesleki beklentilerinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kütahya.
- OGM. (2018). Ortaöğretim genel müdürlüğü. https://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_06/06155807_2018-2019sporlisesi.pdf [Erişim Tarihi:15.12.2020]
- Ayaydın A. (2011). Güzel sanatlar ve spor liselerinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri: öğretmenlerin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 8(16), 435-453.
- Kılıçaslan U. (2015). Spor lisesi ile diğer liselerde öğrenim gören öğrencilerin bazı motorik özelliklerinin karşılaştırılması: Trabzon ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Trabzon.
- Taşmektepligil Y., Hazar F., Ağaoğlu S., Öğreten N. Terzioğlu E. (2009). Beden eğitimi ve spor alanı mezunlarının istihdam sorunları ve yeni iş olanakları. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(2), 99-118.
- Ayyıldız Y. (2015). Meslek lisesi son sınıf öğrencilerinin sosyo-demografik özelliklerine göre işsizlik kaygılarının incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(20), 175-187.
- Akbaş M. (2019). Lise öğrencilerinin kariyer kaygısı üzerine bir araştırma: Antalya ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
- Gündüz H.Ç., Yılmaz F.N. (2018). Lise öğrencilerinin kariyer kaygılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 18(3), 1585-1602.
- Kayadibi S. (2019). Lise öğrencilerinin kariyer kaygıları ile beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
- Bozok G. (2019). İzmir ilinde mesleki ve teknik eğitim alan lise öğrencilerinin işsizlik ve kariyer kaygılarının yapısal eşitlik modeliyle incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
- Green J. C., Krayder H., Mayer E. (2005). Combining qualitative and quantitative methods in social inquiry. Somekh B., Lewin C. (editörler). Research methods in the social sciences. Sage. London.
- Karasar N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Yayıncılık. Ankara.
- Karasar N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemleri. 8.Baskı. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.
- Creswell J.W. (2017). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Demir S.B. (editör) Eğiten Kitap Yayıncılık. Ankara.
- Cohen L., Manion L. Morrison K. (2007). Research methods in education. Routledge. New York.
- Cohen L., Manion L. Morrison K. (2000). Research methods in education. 5. Baskı. Routledge Falmer. London.
- Patton M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Bütün M., Demir S.B. (editörler). Pegem Akademi. Ankara.
- Gündüz H.Ç., Yılmaz F.N. (2016). Lise öğrencilerinin kariyer kaygılarını belirlemeye yönelik ölçek geliştirme çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(3), 1008-1022.
- Yıldırım A., Şimşek H. (2006). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları. Ankara.
- Şimşek H., Yıldırım A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
- Miles M.B., Huberman A.M. (1994). Qualitative data analysis. 2. Baskı. An Expanded Sourcebook Sage Publications. California.
- Şanlı K.K., Saraç T. (2016). Üniversite öğrencilerinin gelecek kaygısı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13(33), 227-242.
- Gökçe Z., Traş Z. (2017). Lise öğrencilerinin kariyer karar verme güçlükleri ve ego kimlik statülerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 15(1), 58-69.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Spor Hekimliği |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 13 Mart 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Ocak 2021 |
| Kabul Tarihi | 16 Şubat 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 15 Sayı: 1 |
