Finansal Performans İle Pay Senedi Getirisi Arasındaki İlişkinin Entropi ve MAUT ÇKKV Teknikleriyle Değerlendirilmesi: BİST Kimya, Petrol, Kauçuk Ve Plastik Ürünler Sektörü Firmalarından Kanıtlar

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: TBMM 100. YIL Özel Sayısı, 164 - 185, 30.09.2020

Yüksel Aydın

https://doi.org/10.33905/bseusbed.773541

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmanın amacı, 2015-2018 dönemi için BİST Kimya, Petrol, Kauçuk ve Plastik ürünler sektöründe faaliyette bulunan firmaların finansal performansı ile pay senedi getirileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaçla, çalışmada iki aşamadan oluşan bir analiz yapılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında Entropi ve MAUT yöntemlerinden oluşan hibrid birçok kriterli karar verme modeli ile firmaların finansal performansı değerlendirilmiştir. Sonrasında ise bütünleşik Entropi-MAUT modeli kapsamında seçilen firmaların hesaplanan performans sıralamaları ile aynı firmalara ait yıllık hisse senedi getirileri sıralamaları arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Hibrid Entropi-MAUT yönteminden elde edilen bulgulara göre incelenen dönem itibariyle finansal açıdan en başarılı firmanın SODSN firmasının olduğu bununla beraber en başarısız firmanın ise SANFM firması olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, korelasyon analizi sonucunda finansal performans sıralaması ile getiri sıralaması arasında pozitif ve güçlü bir ilişki olduğu bulunmuştur. Bu bulgu, çalışma kapsamında incelenen sektöre yatırım yapan tasarruf sahiplerinin, yatırımları ile ilgili karar alırken firmaların geçmiş performanslarını dikkate aldıklarını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Finansal Performans, Borsa İstanbul, Pay Senedi Getirisi, Kimya-Petrol- Kauçuk ve Plastik Ürünler Sektörü, Entropi, MAUT

Evaluation of the relationship between financial performance and stock return with entropy and MAUT MCDM techniques: evidence from BIST chemistry, oil, rubber and plastic products sector

Öz

The purpose of this study is to examine the relationship between the financial performance and stock returns of the companies operating in the BIST Chemical, Petroleum, Rubber and Plastic products sector for the period of 2015-2018. For this purpose, an analysis consisting of two stages is carried out in the study. In the first phase of the study, the financial performance of companies is evaluated with a hybrid decision-making model consisting of Entropy and MAUT methods. Afterwards, whether there is a significant relationship between the calculated performance rankings of the firms under the integrated Entropy-MAUT model and the annual stock returns rankings of the same firms is evaluated by correlation analysis. According to the findings obtained from the integrated Entropy-MAUT method, it is determined that in terms of financial performance, the most successful company is SODSN as of the examined period, but the most unsuccessful company is SANFM. In addition, as a result of correlation analysis, a positive and significant relationship is found between financial performance ranking and return ranking. This finding reveals that savers who invest in the sector examined within the scope of the study take into account the past performances of companies when making decisions regarding their investments.

Anahtar Kelimeler

Financial Performance, Istanbul Stock Exchange (BIST), Stock Return, Chemical, Petroleum, Rubber and Plastic Products Industry, Entropy, MAUT

Kaynakça

• Akbulut, R., ve Coşkun, A. (2015), BİST’te İmalat Sektöründeki İşletmelerin Finansal Performansları Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (65), 117-137.
• Akdoğan N. ve Tenker N. (1997). Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri”, 5.baskı, İstanbul, Lebib Yalkın Yayınları
• Alper, D. ve E. Aydoğan (2016). Relationships between R&D and Corporate Performance: An Empirical Analysis in Istanbul Stock Exchange. Paradoks Economics, Sociology and Policy Journal, 12(2), 96-114.
• Anthony, P., Behnoee, B., Hassanpour, M., & Pamucar, D. (2019). Financial Performance Evaluation of Seven Indian Chemical Companies. Decision Making: Applications in Management and Engineering, 2(2), 81-99.
• Avcı Öztürk, B., & Özçelik, F. (2015). Fınancıal Performance Evaluatıon Of Fırms In Bıst Chemıcal Petroleum Plastıc Sector By Usıng An Integrated Multı-Crıterıa Decısıon Makıng Method. Paradoks: The Journal Of Economics, Sociology & Politics, 11(2), 34-62.
• Baki, B. ve Ustasüleyman, T. (2001). Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) Yazılımları ve Performans Ölçütleri", Verimlilik Dergisi, 3(2), 69-80.
• Beyaz, F. S. (2018). Yiyecek İçecek Endüstrisinin Finansal Performansının Analizi: Uluslararası Bir Karşılaştırma”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Bostancı S.H. ve Ocakçı M. (2009). Kent Siluetlerine İlişkin Tasarım Niteliklerinin, Entropi Yaklaşımı ile Değerlendirilmesi”, İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi/A Mimarlık, Planlama, Tasarım 8(2), 27-36.
• Ceylan, A. ve Korkmaz, T. (2013). İşletmelerde Finansal Yönetim”, 13. Baskı, Bursa, Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Clausius, R. (1865). “On Several Convenient Forms of The Fundamental Equations of The Mechanical Theory of Heat”. Vierteljahrsschrift of This Society, 10(1), 353-361.
• Çanakçıoğlu, M. (2019). BİST Kimya, Petrol Kauçuk ve Plastik Ürünler Sektöründeki İşletmelerin Finansal Performanslarının Hibrid ÇKKV Yaklaşımı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Beykoz Akademi Dergisi, 7(1), 123-152.
• Çelik, İ. ve Ayan, S. (2017). Veri Zarflama Analizi ile İmalat Sanayi Sektörünün Finansal Performans Etkinliğinin Ölçülmesi: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(18), 56-74.
• Dinçergök, B. (2019). İşletme Sermayesi Yönetimi ve Karlılık İlişkisi: Doğrusal Olmayan İlişkinin BIST Kimya, Petrol, Kauçuk ve Plastik Ürünler Sektöründe Sınanması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (82), 161-176.
• Esbouei, S. K., Ghadikolaei, A. S., & Antucheviciene, J. (2014). Using FANP And Fuzzy VIKOR For Ranking Manufacturing Companies Based On Their Financial Performance. Economic Computation & Economic Cybernetics Studies & Research, 48(3), 141-162.
• Güzel, A. (2013). İşletme Finansmanı”, 2.baskı, İzmir, İlya Yayınevi.
• Halis, M., ve Tekinkuş, M. (2003). Kamuda Performans Yönetimi, Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar”. Editörler: Balcı & Nohutcu & Öztürk & Coşkun). 1.baskı, Ankara, Seçkin Yayınları
• Hwang C.-L. And Yoon K. (1981). Multiple Attribute Decision Making Methods And Applications A State-Of-The-Art Survey, Lecture Notes In Economics And Mathematic Al Systems, C. 186, Berlin, Springer-Verlag.
• Ishizaka, Alessio ve Nemery, Philippe. (2013). Multi-Criteria Decision Analysis: Methods And Software. John Wiley & Sons.
• Işık, Ö. (2019a). Entropi ve TOPSIS Yöntemleriyle Finansal Performans ile Pay Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergisi, 12(1): 200-213.
• Işık, O. (2019b). Türk Mevduat Bankacılığı Sektörünün Finansal Performanslarının Entropi Tabanlı ARAS Yöntemi Kullanılarak Değerlendirilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 90-99.
• Kaplanoğlu, E. (2018). ARAS VE COPRAS Yöntemleriyle Nakit Akışına Dayalı Performans Ölçümü: BIST Kimya, Petrol, Kauçuk ve Plastik Ürünler Sektöründe Bir Uygulama. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi (MUVU)/Journal of Accounting & Taxation Studies (JATS), 11(2), 153-184.
• Karami, A. & Johansson, R. (2014). “Short Paper”, Journal of Information Science and Engineering, 30, 519-534.
• Karaoğlan, S., & Şahin, S. (2018). BİST XKMYA İşletmelerinin Finansal Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Ölçümü ve Yöntemlerin Karşılaştırılması. Ege Academic Review, 18(1), 63-80.
• Kaya, A., & Binici, Ö. (2014). BIST Kimya, Petrol, Plastik Endeksi Hisse Senedi Fiyatları İle Petrol Fiyatları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 383-395.
• Konuşkan, Ö., Uygun, Ö. (2014), “Çok Nitelikli Karar Verme (MAUT) Yöntemi ve Bir Uygulaması”, ISITES 2014, 1403-1412.
• KPMG Kimya Sektörel Bakış Raporu [KSB], (2019), Erişim adresi: https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2019/05/sektorel-bakis-2019-kimya.pdf. 02.07.2020.
• Ömürbek, N., KARAATLI, M., & BALCI, H. F. (2016). Entropi Temelli MAUT ve SAW Yöntemleri ile Otomotiv Firmalarının Performans Değerlemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1), 227-255.
• Saygılı, E. E. ve Şahin, Y. (2018). Finansal Performans ile Hisse Senedi Yatırımcı Kararları Arasındaki İlişki: BIST Çimento Sektöründe TOPSIS Uygulaması”. Izmir Democracy University Social Sciences Journal, 1(1), 16-45.
• Shannon, C. E. (1948). “A Mathematical Theory of Communication”, Bell System Technical Journal, 27(3), 379-423.
• Shaverdi, M., Ramezani, I., Tahmasebi, R., & Rostamy, A. A. A. (2016). Combining Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS with Financial Ratios to Design A Novel Performance Evaluation Model. International Journal of Fuzzy Systems, 18(2), 248-262.
• Şahin, A., & Sarı, E. B. (2019). Entropi Tabanlı TOPSİS ve VİKOR Yöntemleriyle BIST-İmalat İşletmelerinin Finansal ve Borsa Performanslarının Karşılaştırılması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12(2), 255-270.
• Şenol, Z., & Ulutaş, A. (2018). Muhasebe Temelli Performans Ölçümleri İle Piyasa Temelli Performans Ölçümlerinin CRITIC ve ARAS Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 55(641), 83-102.
• Türkiye Cumhuriyeti-Ticaret Bakanlığı, İhracat Genel Müdürlüğü Kimya Ürünleri ve İhracat Daire Başkanlığı, Sektörel Bakış Raporları [TBİGM], (2020), Erişim adresi: https://ticaret.gov.tr/data/5b87000813b8761450e18d7b/Kimya.pdf. 02.07.2020.
• Ünal, S., G. Keçek ve A. Kestane (2017). Kârlılık Etkinliği: BİST Kimya Sektörünün Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Endeksi ile Analizi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Afro-Avrasya Özel Sayısı, 236-247.
• Wang, T. C. ve Lee, H. D. (2009). “Developing A Fuzzy TOPSIS approach Based on Subjective Weights and Objective Weights”, Expert Systems with Applications, 36(5), 8980-8985.
• Wu, J. Sun, J. Liang, L. ve Zha, Y. (2011). “Determination of Weights for Ultimate Cross Efficiency Using Shannon Entropy”. Expert Systems with Applications, 38(5), 5162-5165.
• Yurdakul, M. ve İç, Y. (2003). Türk Otomotiv Firmalarının Performans Ölçümü ve Analizine Yönelik TOPSIS Yöntemini Kullanan Bir Örnek Çalışma. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-18.
• Zhang, H. Gu, C. Gu, L. ve Zhang, Y. (2011). “The Evaluation of Tourism Destination Competitiveness by TOPSIS & Information Entropy–A Case in The Yangtze River Delta of China”, Tourism Management, 32(2), 443-451.
• Zietsman J., Rilett L. R. And Kim S. J. (2006). “Transportation Corridor Decision Making With Multi Attribute Utility Theory”, Int. J. Management And Decision Making, 7(2/3): 254-266.