Finansal Piyasalarda Balon Varlığının Test Edilmesi: BRICS-T Ülkeleri Örneği

Yıl 2020, Cilt 4, Sayı 9, 11 - 22, 28.06.2020

Yunus KILIÇ

Öz

Bu çalışmada, BRICS-T (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika, Türkiye) ülke borsalarında balonların varlığı incelenmiştir. Balonların varlığını test etmek amacıyla Phillips vd. (2015) tarafından geliştirilen ve çoklu balonların tespitine izin veren GSADF testinden yararlanılmıştır. Çalışmanın veri setini, Aralık 1994 - Mart 2020 dönemlerine ait aylık endeks kapanış fiyatları oluşturmaktadır. Analiz sonuçlarına göre, Çin Borsasında üç farklı dönemde balonların oluşumuna dair kanıtlar elde edilmiştir. Diğer ülke piyasalarında ise balonların varlığına dair herhangi bir kanıta rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Spekülatif balonlar, BRICS-T Borsaları, GSADF Testi

Kaynakça

• Abraham, J. M. & Hendershott, P. H. (1994). Bubbles in Metropolitan Housing Markets. NBER Working Papers 4774, National Bureau of Economic Research, Inc.
• Anavatan, A. & Kayacan, E. Y. (2018). BIST100 Endeksinde Balon Etkisinin İncelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(8), 124-131.
• Aren, S. (2019). Duygusal Finansın Kavramsal Çerçevesi: Finansal Kriz ve Balonların Anlaşılmasında Yeni Bir Yaklaşım. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11 (3), 11-17.
• Brooks, C. & Katsaris, A. (2003). Rational Speculative Bubbles: An Empirical Investigation of the London Stock Exchange, Bulletin of Economic Research, 55(4), 319-346.
• Chan, K., McQueen, G. & Thorley, S. (1998). Are there rational speculative bubbles in Asian stock markets?. Pacific-Basin Finance Journal, 6(1-2), 125-151.
• Chang, T.,Gil-Alana, L. A., Aye, G. C., Gupta, R. & Ranjbar, O. (2014). Testing for Multiple Bubbles in the BRICS Stock Markets. Working Papers 201407, University of Pretoria, Department of Economics.
• Cheah, E. T. & Fry, J. (2015). Speculative bubbles in Bitcoin markets? An empirical investigation into the fundamental value of Bitcoin. Economics Letters, 130(C), 32-36.
• Cunado, J., Gil-Alana, L.A. & De Gracia, F. P. (2005). A test for rational bubbles in the NASDAQ stock index: A fractionally integrated approach. Journal of Banking & Finance, 29(10), 2633-2654.
• Çağlı, Ç. E. & Mandacı, P. E. (2017). Borsa İstanbul'da Rasyonel Balon Varlığı: Sektör Endeksleri Üzerine Bir Analiz. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(629), 63-76.
• Dezhbakhsh, H. & Demirguc-Kunt, A. (1990). On the Presence of Speculative Bubbles in Stock Prices. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 25(1), 101-112.
• Diba, B. T. & Grossman, H. I. (1988). Explosive Rational Bubbles in Stock Prices? American Economic Review, 78(3), 520-530.
• Dilek, Ş., İstikbal, D. & Yanartaş M. (2018). Küresel Ekonomide Yeni Bir Güç Odağı: “BRICS”. Seta Yayınları.
• Etienne, X. L., Irwin, S. H. & Garcia, P. (2014). Bubbles in food commodity markets: Four decades of evidence. Journal of International Money and Finance, 42(C), 129-155.
• Flood, R. P. & Garber, P. M. (1982). Bubbles, Runs, and Gold Monetization, İçinde P.Wachtel (ed.), In Crises in Economics and Financial Structure, (ss. 275-293). Lexington: Lexington Books.
• Fry, J. & Cheah, E. T. (2016). Negative bubbles and shocks in cryptocurrency markets. International Review of Financial Analysis, 47(C), 343-352.
• Gutierrez, L. (2013). Speculative bubbles in agricultural commodity markets. European Review of Agricultural Economics, 40(2), 217-238.
• Gürkaynak, R. (2008). Econometric Tests of Asset Price Bubbles: Taking Stock. Journal of Economic Surveys, 22(1), 166-186.
• Harvey, D. I., Leybourne, S. J., Sollis, R. & Taylor, A.M. R. (2016). Tests for explosive financial bubbles in the presence of non-stationary volatility. Journal of Empirical Finance, 38(PB), 548-574.
• Kaizoji, T. (2000). Speculative bubbles and crashes in stock markets: an interacting-agent model of speculative activity. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 287(3), 493-506.
• Koy A. (2018). Multibubbles in Emerging Stock Markets. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 55(637), 95-109.
• LeRoy, S. F. & Porter, R. D. (1981). The Present-Value Relation: Tests Based on Implied Variance Bounds. Econometrica, 49, 555-574.
• Meese, R. A. (1986). Testing for Bubbles in Exchange Markets: A Case of Sparkling Rates? Journal of Political Economy, 94(2), 345-373.
• Mete, S., Koy, A. & Ersoy, H. (2019). Kriptoparalarda Fiyat Balonu İncelemesi, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 13(1), 105-120.
• Miller, J. I. & Ratti, R. A. (2009). Crude oil and stock markets: Stability, instability, and bubbles. Energy Economics, 31(4), 559-568.
• Oran, A. (2011). Balonları Daha İyi Tanımaya Çalışmak: Balon Tanımları, Modelleri ve Lale Çılgınlığı Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 151-161.
• Phillips, P. C. B., Shi, S. & Yu, J. (2015). Testing for Multiple Bubbles: Historical Episodes of Exuberance and Collapse in the S&P 500. International Economic Review, 56(4), 1043-1077.
• Phillips, P. C. B., Wu, Y. & Yu, J. (2011). Explosive Behavior in the 1990s Nasdaq: When Did Exuberance Escalate Asset Values? International Economic Review, 52(1), 201-226.
• Radulescu, I. G., Panait, M. & Voica C. (2014). BRICS countries challenge to the world economy new trends. Procedia Economics and Finance, 8, 605-613.
• Shiller, R. J. (1981). Do Stock Prices Move to Much to be Justified by Subsequent Changes in Dividends? American Economic Review, 71, 421-436.
• Wanniski, J. (1978). The Way the World Works, Basic Books, New York.
• West, K. (1987). A Specification Test for Speculative Bubbles. Quarterly Journal of Economics, 102, 553-580.