Sanal Dünya Risk Algısı Ölçeği (SDRAÖ)’nin Geliştirilmesi

Yıl 2018, , 111 - 131, 28.02.2018

Veysel Bilal Arslankara , Ertuğrul Usta

https://doi.org/10.14686/buefad.356898

Cited By: 8

Öz

DOI: Bu çalışmanın amacı, Bilişim Teknolojileri alanında önemli yer tutan sanal ortamlar (sosyal medya, sanal ağlar) çerçevesinde farklı liselerde öğrenim gören lise öğrencilerinin bu ortamlara ilişkin algılamış oldukları risk durumlarını tespit etmek amacıyla geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Yerli ve yabancı alanyazında yer alan çalışmaların incelenmesiyle 250’nin üzerinde öncül madde hazırlanarak gruplandırma ve ölçek ifadesine dönüştürme işlemi yapılmış ve 34 madde belirlenmiştir. Ölçek çeşitli liselerde öğrenim gören 390 lise öğrencisine 2016-2017 eğitim öğretim yılında uygulanmıştır. Açımlayıcı Faktör Analizi neticesinde 5 faktörde toplanan ve faktörlerde yeterli faktör yüküne (>.40) sahip 26 madde seçilmiştir. Elde edilen 26 maddelik ölçeğin bir genel yapısı (sanal risk algısı) ve uzmanlar tarafından isimlendirilen beş alt boyutu (sanal yozlaşma, sanal yıpranma (çöküntü), sanal olanak, sanal fırsat ve sanal farkındalık) ölçüp ölçmediğine ilişkin yapı geçerliği çalışması Doğrulayıcı Faktör Analizi ile gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin tamamı ve alt boyutların güvenirlikleri için Cronbach Alpha, Guttmann Split Half ve Sperman Brown değerleri hesaplanmıştır. Neticede beş alt faktör ve 26 maddeden oluşan ve yapılan analizler neticesinde geçerli ve güvenilir olduğuna karar verilen Sanal Dünya Risk Algısı Ölçeği (SDRAÖ)’nin, geliştirilmeye açık, kullanılabilir düzeyde ve ilgili alanyazında boşluğu dolduran bir ölçek olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sanal dünya, Risk algısı, Ölçek geliştirme

Development of Virtual World Risk Perception Scale (VWRPS)

Öz

The aim of this study is to develop a valid and reliable scale to identify the risk situations perceived by high school students in different high schools in the context of virtual environments (social media, virtual networks), which are important in the field of Information Technologies. By examining the studies in domestic and foreign literature, more than 250 precursors were prepared and 34 items were determined by grouping and transforming into scale expression. The scale was applied to 390 high school students in various high schools in the academic year of 2016-2017. Twenty-six items were collected with five factorial factors and sufficient factor loadings (> .40) as the result of the exploratory factor analysis. The validity of the construct validity study, which measures a general structure (virtual risk perception) and five sub-dimensions named by experts (virtual corruption, virtual depreciation, virtual possibility, virtual opportunity and virtual awareness). Cronbach Alpha, Guttmann Split Half and Sperman Brown values were calculated for the reliability of the whole scale and subscales. As a result, it is expected that the Virtual World Risk Perception Scale (VWRPS), which is composed of five sub-factors and 26 items, is determined to be valid and reliable on the basis of the analyzes made, is a scale that is open to development, usable and filling the void.

Anahtar Kelimeler

The virtual world, Risk perception, Scale development

Kaynakça

• Arıcak, O.T. (2009). Psychiatric symptomatology as a predictor of cyberbullying among university students. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 34, ss.167-184.
• Ayas, T. (2012). Lise öğrencilerinin internet ve bilgisayar oyun bağımlılık düzeylerinin utangaçlıkla ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 627-636.
• Baker Erdur, Ö. ve Kavşut, F. (2007). Cyber bullying: A new face of peer bullying. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 27, 31-42.
• Bilge, F. (2012). Bir grup ilköğretim öğrencisinde bilgisayara yönelik bağımlılık eğilimi değerlendirmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 96-105
• Büyüköztürk, Ş.(2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Ceyhan, A.A. (2011). Ergenlerin problemli internet kullanım düzeylerinin yordayıcıları. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 18(2), 85-94.
• Comrey, A.L & Lee, H.L.(1992). A first course in factor analysis, Hillsdale, New Jersey: Erlbaum.
• Çetin, B.; Eroğlu, Y.; Peker, A.; Akbaba, S. ve Pepsoy, S. (2012). Lise Öğrencilerinin Siber-Zorbalığa İlişkin Görüşlerinin Bazı Değişkenler Bakımından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), ss.637-653.
• Ekşi, F. (2012). Narsistik kişilik özeliklerinin internet bağımlılığı ve siber zorbalığı yordama düzeyinin yol analizi ile incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1683-1706.
• Erkuş, A. (2003). Psikometri Üzerine Yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları
• Hwang, C & Henry, L. (1990). Development and validation of the mathematics anxiety scale for children, Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 23(3), 121–127.
• Munro BH. Statistical Methods For Health Care Research. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2005. p.351-76
• Özdemir, M. ve Akar, F. (2011). Lise öğrencilerinin siber-zorbalığa ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(4), ss.605-626.
• Schreiber JB, Nora A, Stage FK, Barlow EA, King J. Reporting Structural Equation Modeling and Confirmatory Factor Analysis Results: A Review. The Journal of Educational Research 2006; 99(6): 323-38.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Elinoks Yayıncılık.
• TBMM (2012). Bilgi toplumu olma yolunda bilişim sektöründeki gelişmeler ile internet kullanımının başta çocuklar gençler ve aile yapısında olmak üzere sosyal etkilerinin araştırılması amacıyla kurulan meclis araştırma komisyonu raporu. TBMM Dönem 24, Yasama yılı 2.
• Tsai, L.S& Chai, K.S (2005), Developing and validating a nursing website evaluation questionnaire, Methodological Issues in Nursing Research, 49(4), 416–413.
• TÜİK (2012a). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması-2012. Tablo-21: Son 12 ay içinde kişisel amaçla İnternet kullanan bireylerin karşılaştıkları güvenlik sorunları (%).
• TÜİK (2012b). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması-2012.
• Yaman, E. ve Peker, A. (2012). Ergenlerin siber zorbalık ve siber mağduriyete ilişkin algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), ss.819-833.
• Yavuz, S.(2005), Developing a technology attitude scale for pre service chemistry teachers, The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(1).
• Yılmaz, V. , Çelik, H. E. (2009). LISREL ile Yapısal Eşitlik Modellemesi I: Temel Kavramlar, Uygulamalar,Programlama. Ankara: Pegem Akademi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.