Zihinsel Yetersizliği Olan Çocukların Oyuncak Profillerinin İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 516 - 529, 09.09.2015

Arzu Özyürek , Fatih Akça

https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.5000142122

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmanın amacı, zihinsel yetersizliği olan çocukların oyuncak profillerinin incelenmesidir.  Betimsel tarama modelindeki çalışmada, zihinsel yetersizlikten etkilenmiş 6-14 yaş grubunda çocuğa sahip 50 ebeveyn çalışma grubunu oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında anket formu kullanılmış, verilerin analizinde yüzde ve frekans dağılımlarından yararlanılmıştır.  Araştırma sonucunda; ebeveynlerin çocuklarına oyuncak temininde öncelikle oyuncağın fiyatı, çocuğun cinsiyeti ve çocuğun oyuncağı istemesinin etkili olduğu saptanmıştır. Oyuncak alımında ailenin maddi durumunun etkili olduğu, oyuncak alım sıklığının en fazla ayda veya 3-4 ayda bir olduğu saptanmıştır. Çocukların ilk sırada araba ve bebekleri tercih ettikleri, gün içinde 1-2 saat veya daha az süre oyuncakları ile oynadıkları belirlenmiştir.  Çocukların çoğunun topu, oyun hamuru, hayvan figürleri, arabalar, legolar, eğitici oyuncaklar, müzik aleti, telefon ve dolgu oyuncakları olduğu saptanmıştır. Çocukların en az oranda oyun evi veya çadır, su veya top havuzu ile maske, başlık ve kostümler gibi dramatik oyunlar için fırsat sunan oyuncaklara sahip olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Zihinsel Yetersizliğe Sahip Çocuklar, Oyun, Oyuncak

Kaynakça

• Adak Özdemir, A. ve Ramazan, O. (2012). Oyuncağa Çocuk, Anne ve Öğretmen Bakış Açısı. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2 (1), 1–16.
• Akdemir, B. (2006). 6-12 Yaş Arası Zihinsel Engelli Çocukların Görsel Algı
• Becerilerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Aksoy, A. ve Turla, A. (1995). Okul Öncesi Eğitim Kurumunun Yönetiminin Oyuncak Seçimi Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. Ankara: Ya-Pa Seminer Kitabı.
• Atik, B. (1986). Okul Öncesi Çağındaki Normal Gelişim Gösteren Çocuklar ile Down Sendromlu Çocukların Tercih Ettikleri Oyun Tiplerinin ve Oyun İçindeki Sosyal İletişim Davranışlarının İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ayan, S., Memiş, U. A., Eynur, B. R. ve Kabakçı, A. (2012). Özel Eğitime İhtiyaç Duyan Çocuklarda Oyuncak ve Oyunun Önemi. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi. 2 (4), 80-89.
• Ayaydın, A. (2011). Çocuk Gelişimde Bir Oyun Olarak Sanat ve Resim. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 10 (37), 303-316.
• Bağçeli Kahraman, P. ve Başak, H. A. (2011). Anne Eğitim Düzeyine Göre Çocukların Cinsiyet Kalıpyargıları ile Oyun ve Oyuncak Tercihleri, e-Journal of New World Sciences Academy, 6 (1), 1344-1366.
• Bolışık B, Yılmaz H. B, Yavuz B. ve Büyük E. T. (2014) Yetişkinlerin Çocuklar İçin Oyuncak Seçimine Yönelik Davranışlarının İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 3 (4), 976-990.
• Cinel, N. Ö. (2006). Farklı Sosyo Ekonomik Düzeydeki 3-6 Yaş Grubu Çocuğu Olan Anne Babaların Oyuncak ve Oyun Materyalleri Hakkındaki Görüşlerinin ve Bu Yaş Grubu Çocukların Sahip Oldukları Oyuncak ve Oyun Materyallerinin İncelenmesi, Yayınlanmış Yüksel Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Çiçek, M. (2011). Tüketicilerin Oyuncak Satın Alma Davranışları ve Ülke Orjini Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Aksaray.
• Çiftçi, M. A. ve Özgün, Ö. (2010). Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Oyuncak Tercihlerinin Ve akran Etkileşimlerinin Ebeveyn Cinsiyet Rolleri Algısı Bağlamında İncelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 1C0438, 6 (3), 2246-2261.
• Coşkun, N. (1997). Okul Öncesi Çağda İşitme Engelli Çocuğu Olan Normal İşiten bir Annenin Grup Oyunu Esnasında Kullandığı Stratejilerin İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Demirci, N. ve Topbaş Demirci, P. (2013). Özel Eğitime Gereksinim Duyan Öğrencilerin Oyun ve Fiziki Etkinlikler Dersinde Elde Ettikleri Kazanımların İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Dergisi, 1 (1), 25-34.
• Doğanay, J. (1998). Ev Ekonomisi Anabilim Dalı Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bilim Dalı, Anasınıfına Devam Eden Çocukların Ebeveynlerinin Çocuk Oyun ve Oyuncakları Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Erden, Ş. (2001). Anaokullarına Devam Eden Çocukların Ebeveynlerinin ve Öğretmenlerinin Çocuk Oyun ve Oyuncakları Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Güney, O. (2012). 5-6 Yaş Çocuklarında Algılanan Cinsiyet Kalıpyargılarına İlişkin Ebeveyn Beklentileri ile Oyuncak Tercihleri Arasındaki İlişki, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Nuzzolo-Gomez, R., Leonard, M. A., Ortiz, E., Rivera, C. M., & Greer, R. D. (2002). Teaching Children with Autism to Prefer Books or Toys over Stereotypy or Passivity. Journal of Positive Behavior Interventions. 4 (2), 80-87.
• Hakkarainen, P. & Bredikyte, M. (2008). The Zone of Proximal Development in Play and Learning, ПРОБЛЕМА РАЗВИТИЯ. 4, 1-11.
• Hamm, E. M., Mistrett, S. G., & Ruffino, A. G. (2006). Play Outcomes and Satisfaction With Toys and Technology of Young Children with Special Needs. Journal of Special Education Technology, 21 (1), 29.
• Kaya, A. (2010). Oyun Müdahale Programının 3-5 Yaş Arasındaki Özel Gereksinimli Çocukların Bilişsel Becerilerinin Desteklenmesindeki Etkililiğinin İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Kaytez, N. ve Duralp, E. (2014). Türkiye’de Okul Öncesinde Oyun ile İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2, 110-122.
• Kamaraj, I. (1996) Annelerin, Okul Öncesi Eğitim Kurumu Yönetici ve Öğretmenlerin Oyuncak Seçimleri. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kılıçoğlu, M. (2006). Anasınıfı, Hazırlık ve İlköğretim Birinci Sınıflarda Okuyan Görme Engelli Öğrencilerin Oyunlarının Değerlendirilmesi: Karşılaştırılmalı Bir Araştırma. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Kılınç, E. (2007). Oyuncak Tasarımının Özel Eğitimde Çocuk - Oyuncak İlişkisine Etkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisan Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Köroğlu, E. (2001). Amerikan Psikiyatri Birliği: DSM-IV-TR Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı. Yeniden Gözden Geçirilmiş Baskı. Amerikan Psikiyatri Birliği, Washington DC, 2000’den çeviren, Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Kravtsov, G. G. & Kravtsova, E. E. (2010). Play in L. S. Vygotsky’s Nonclasical Psychogy, Journal of Russian and East Europan Psychology. 48 (4), 25-41.
• Metin, N., Şahin, S. ve Şanlı, E. (1999). Okul Öncesi Düzeyde ve Dört -Dokuz Yaş Grubundaki Zihinsel Engelli Çocukların Tercih Ettikleri Oyun Köşeleri ve Oynadıkları Oyun Tiplerinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Özel Eğitim Dergisi. 2 (3), 14-24.
• Oğuzkan, Ş. ve Avcı, N. (2000). Okul Öncesinde Eğitici Oyuncaklar. Ya-pa Yayınları, İstanbul.
• Onur, B., Çelen, N., Çok, F., Atar, M., ve Şener-Demir, T. (1997). Türkiye’de İki Kentte Annelerin Bakış Açısıyla Çocukların Oyuncak Gereksinimleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 1, 46-71.
• Öztürk, A. (2001). Okul Öncesi Eğitimde Oyun. İstanbul: Esin Yayınevi.
• Pehlivan, H. (2012). Oyun ve Öğrenme. Ankara: Anı Yayınevi.
• Pellegrini, A. D. (2009). Research and Policy on Children’s Play. Child Development Perspectives. 3 (2), 131-136.
• Sobkin, V. S. & Skobeltsyna, K. N. (2011). Game Preferences of Modern Preschoolers (Based on Survey among Parents), Psychological Science and Education, 2, 39-48.
• Şimşek, A. (2012). Evren ve Örneklem, İçinde: Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (Ed.: A. Şimşek). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• Tezel Şahin, F. (1993). Üç–Altı Yaş Grubu Çocuklarının Anne Babalarının Çocuk Oyun ve Oyuncakları Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• T.C. Resmi Gazete. Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. 21 Temmuz 2012. Sayı: 28360. Başbakanlık Basım Evi, Ankara.
• Ünver, N. (2005). Kastamonu İl Merkezinde Yaşayan 0-2 Yaşları Arasında Çocuğa Sahip Anne-Babaların Çocukları İçin Oyuncak Satın Alma Durumları ve Tercihlerinin İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Xu, Y. (2010). Children’s Social Play Sequence: Parten’s Classic Theory Revisited, Early Child Development and Care. 180 (4), 489-498.
• Yalçın, H. (2012). Zihinsel Engelli Çocukların Okul Öncesi Dönemdeki Sosyal Gelişimlerinde Oyun Etkinliklerinin Önemi. Türkiye Klinikleri, Journal of Pediatrics. 21 (3), 146-154.