MAHTUMKULU’NU ŞİİRLERİYLE TANIMAK

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 81 - 102, 30.06.2017

Tuna Beşen Delice

Öz

Türkmenlerin millî şairi Mahtumkulu, yalnız Türkmenistan’da değil diğer Türk

devlet ve topluluklarında da tanınan ve sevilen bir şairdir. Şairin şiirleri pek çok dile

çevrilmiştir. Hatta geçtiğimiz sene ülkemizde de 290. doğum yılı münasebetiyle şairin

bütün şiirlerinin Türkiye Türkçesine aktarımının yer aldığı Mahtumkulu Dîvânı adlı

eser yayınlanmıştır. Mahtumkulu, yüzlerce yıl dağınık boylar hâlinde yaşamış ve

düzenli bir devlet kuramamış olan Türkmenleri millî birlik ve beraberlik ideallerine

sevk eden şiirler yazmış ve dizeleriyle Türkmen millî şuurunu daima beslemiştir. Bu

çalışmada da şairin kendi hayatı, millî, dinî‐tasavvufi ve felsefi konularda yazdığı şiirler

incelenerek şairin hayatı, dünya görüşü ve hayat felsefesi hakkında sonuçlara

ulaşılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mahtumkulu, Pıragı, Türkmen şair

GET TO KNOW MAHTUMKULU WITH HIS POEMS

Öz

Mahtumkulu, national poet of Turkmenistan, is not only known and popular in

Turkmenistan but also known in other Turkish states and communities. The poets

poems have been translated into many languages. On the occasion of his 290th

anniversary of the birth, a written work called Mahtumkulu Divan has been published

involving all of his poems in Turkish too. Mahtumkulu wrote poems to refer the

Turkmens who live in scattered tribes hundreds of years but couldn’t set up a regular

government to national unity and ideals and he always supported the Turkmen

national consciousness with his strings. In this study, it has been tried to reach the

conclusions about the philosophy of his life and worldvwiev by examining the poems

which he wrote about national, religious – mystical and philosophical issues.

Anahtar Kelimeler

Mahtumkulu, Pıragı, Turkmen poet

Kaynakça

• AŞIROV, A. (1984). Magtımgulınıñ Golyazmalarınıñ Tesviri. Aşgabat: Ilım Neşriyat. ̶(haz.) (2012). Magtımgulı‐Eserler Yıgındısı I/ II. Aşgabat: MGI. ̶(haz.) (2014). Mahtumkulu‐Bütün Eserleri I/ II. Ankara: Türkmenistan Bilimler Akademisi Millî Yazmalar Enstitüsü. BİRAY, Himmet (1992). Mahtumkulu Divanı. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. GARRIYEV, B. A. (haz.) (1959). Magtımgulı. Aşgabat: Türkmendövletpedneşir. GÜZEL, Abdurrahman (Edt.). Duymaz, A.; Sarıyev, B. vd. (2014). Mahtumkulu Dîvânı –Türkiye Türkçesi‐. İstanbul: Akademik Kitaplar. HAMZAYEV M. Y. vd. (1962). Türkmen Diliniñ Sözlügi. Aşkabat: Türkmenistan Ilımlar Akademiyası, Dil Bilim İnstitutı. MÄMMEDOV, A. (haz.) (2014). Magtımgulı‐Ilham Çeşmesi (Magtımgulı Pıragınıñ doglan gününiñ 290 yıllıgına bagışlanyar). Aşgabat: Türkmen Dövlet Neşiryat. ORAZOV, A. (Edt.) (1992). Magtımgulı‐Şıgırlar‐I. Aşgabat: Türkmenistan DNÇB. ̶., (Edt.) (1994). Magtımgulı‐Şıgırlar‐II. Aşgabat: Türkmenistan. Türkmen Diliniñ Düşündirişli Sözlügi I‐II (2016). Aşgabat: Türkmenistanıñ Ilımlar Akademiyası Magtımgulı Adındakı Dil ve Edebiyat İnstitutı. Türkmen Sovet Entsiklopediyası (1983). Magtımgulı. C:5, Aşgabat. Turkmenskaya Literatura Uçebnik‐Hrestomatiya dlya X‐XI. Klassov (1993). Aşgabat: Magarıf. YAGMIR, O. (1992). Mahdumkulunama. Aşgabat.