NAZAN BEKİROĞLU’NUN MÜCELLÂ ROMANININ FEMİNİST ELEŞTİRİ KURAMI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 145 - 172, 30.06.2017

Derviş Erdal

Öz

Makalede önce feminizm ve feminist eleştiri kuramı hakkında bilgi verilmiş, daha

sonra Nazan Bekiroğlu’nun Mücellâ romanı feminist eleştiri kuramı açısından

incelenmiştir. Eserde önem arz ettiğini düşündüğümüz eğitim, iktisadi bağımsızlık,

aşk, evlilik, namus, toplumsal cinsiyet, toplumsal alan, şiddet gibi konular müstakil

başlıklar altında feminist eleştiri kuram açısından ele alınmıştır. Kadın yaşamında

önemli bir yere sahip olduğuna inandığımız yüzük, ayna ve güzellik gibi kavramlar ise

yine feminist eleştiri açısından irdelenmiştir. Ayrıca romanda geleneksel ataerkil

yapının kadını ötekileştiren, ikincil konuma iten yaklaşımları ile bunların

bilinçaltındaki nedenleri feminist eleştiri perspektifinden değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mücellâ, Nazan Bekiroğlu, feminizm, feminist eleştiri kuramı, ataerkil

NAZAN BEKIROĞLU’S MÜCELLÂ NOVEL ANALYSIS OF FEMINIST CRITICISM THEORY

Öz

In this article, at first, information on feminism and feminist criticism has been

given, and then Nazan Bekiroğlu's Mücella novel has been examined in terms of

feminist criticism theory. The independent titles such as education, economic

independence, love, marriage, social sphere , honor, gender and violence, which we

consider important in this work, have been taken into consideration in terms of

feminist criticism theory. Concepts such as ring, mirror and beauty which we believed

to have an important place in women's life have been examined in terms of feminism.

In addition, in the novel the approaches of traditional patriarchal structure’s otherizing

and pushing the women into secondary position and their subconscious reasons have

been evaluated from the perspective of feminist criticism.

Anahtar Kelimeler

Mücellâ, Nazan Bekiroğlu, Feminizm, the theory of feminist criticism, patriarchy

Kaynakça

• ADAK, Nurşen (2012). Değişen Toplumda Değişen Aile. Ankara: Siyasal Kitabevi. AKTAŞ, Gül (2013). “Feminist Söylemler Bağlamında Kadın Kimliği: Erkek Egemen Bir Toplumda Kadın Olmak”. EFD/JFL Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 30, Sayı: 1, Haziran 2013. ALKAN, Ayten (1999). “Özel Alan‐Kamusal Alan Ayrımının Feminist Eleştirisi Çerçevesinde Kentsel Mekân”. AÜ. SBE Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Doktora Programı Güncel ve Toplumsal Sorunlar Semineri, A.Ü. SBF Basımevi. ALTINAY, Ayşe Gül (2002). Bedenimiz ve Biz: Bekâret ve Cinselliğin Siyaseti 90’larda Türkiye'de Feminizm. İstanbul: İletişim Yayınları. ARAS, Melda (2015). “Namus Belasına Akıttığınız Kan Bizimdir”. Devrimci Komünist Gündem, Siyasi Araştırma‐İnceleme Dergisi, Sayı 2, Mart 2015. <http://www.pusuladergi.net/4.pdf> (28 Aralık 2016). ARAT, Necla (1991). Feminizmin Abc'si. İstanbul: Simavi Yayınları. ARGUNŞAH, Hülya (2016). Kadın ve Edebiyat Kendini Yazmak. İstanbul: Kesit Yayınları. BAŞAK, Suna. Sevgi KINGIR ve Şehnaz YAŞAR (2013). Kadının Görünmeyen Emeği: İkinci Vardiya. Anka Kadın Araştırma Merkezi, Ankara: Ames Matbaacılık. BEAUVOİR, Simone de (2010). Kadın İkinci Cins. Çev. Bertan Onaran. İstanbul: Payel Yayınları. BEKİROĞLU, Nazan (2009). Lâ: Sonsuzluk Hecesi. İstanbul: Timaş Yayınları. (2013). Mimoza Sürgünü. İstanbul: Timaş Yayınları. (2015‐a). Mavi Lale. İstanbul: Timaş Yayınları. (2015‐6). Mücellâ. İstanbul: Timaş Yayınları. BERKTAY, Fatmagül (1996). Tektanrılı Dinler Karşısında Kadın. 1.Basım, İstanbul: Metis Yayınları. BERGER, John (1995). Görme Biçimleri. Çev. Yurdanur Salman. İstanbul: Metis Yayınları. BORA, Aksu (2005). Kadınların sınıfı Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası. İstanbul: İletişim Yayınları. CONWAY, David (2000). Serbest Piyasa Feminizmi. Çev. M. Bahattin Seçilmişoğlu. Ankara: Liberte Yayınları. DİKİCİ, Erkan. (2016) “Feminizmin Üç Ana Akımı: Liberal, Marxist ve Radikal Feminizm Teoriler”. The Journal of Academic Social Science Studies Number: 43, Spring I. DONOVAN, Josephine (1992). Feminist Teori. Çev. Aksu Bora, M. Ağduk Gevrek, Fevziye Sayılan, İstanbul: İletişim Yayınları. ECEVİT, Yıldız (2011). “Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisine Başlangıç”. Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. ERDEN, Aysu (2011). Türk Edebiyatında Kadın Yazarlar (Kötücüllük‐ Cinsellik‐Erotizm), İstanbul: Hayâl Yayınları. GÜZEL, Nafize Sibel (2007). Edebi Metin Çözümlemelerinde Dilbilim‐ Biçimbilim‐Kuram. Manisa: Cihan Matbaası. HALSEY, William D (1983). Macmillan Contemporary Dictionary. İstanbul: ABC Yayınevi. HOOKS, Bell (2012). Feminizm Herkes İçindir Tutkulu Politika. Çev.Ece Aydın, Berna Kurt, Şirin Özgün, Aysel Yıldırım, İstanbul: bgst Yayınları. HUMM, Maggie (1994). Feminist Edebiyat Eleştirisi. Yay. Haz. Gönül Bakay. İstanbul: Say Yayınları. IRZIK, Sibel ve Jale PARLA (2005). Kadınlar Dile Düşünce. İstanbul: İletişim Yayınları. KALAV, Ayşe (2012). “Namus ve Toplumsal Cinsiyet”. Mediterranean Journal of Humanities, mjh.akdeniz.edu.tr II. KALE, Özlem (2014). “Asılacak Kadın ve Kadının Adı Yok Romanlarında Feminizmin Yorumlanışı” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 32. KAYLI, D. Şaşman (2011). Kadın Bedeni ve Özgürleşme. İzmir: İlya İzmir Yayınevi. KILIÇASLAN, S. Cesur ve Toprak IŞIK (2016). Toplumsal Cinsiyet ve Efsaneden Gerçeğe Türkiye’de Kadın. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. KOÇ, Esra ve Ayşegül KAYA (2006). Kadının El Kitabı Yasalardaki Haklarımız. İstanbul: Helsinki Yurttaşlar Derneği Çağın Matbaacılık. KOLCU, A. İhsan (2015). Edebiyat Kuramları. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları. KUZGUN, Yıldız ve Seher A. SEVİM (2004). “Kadınların Çalışmasına Karşı Tutum ve Dini Yönelim Arasındaki İlişki”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 37, Sayı: 1. LACAN, J. (1978). The Four Fundamental Concepts of Psycho Analysis. New York: Norton. MACKINNON, C. A. (2003) Feminist Bir Devlet Kuramına Doğru (Toward a Feminist Theorv of the State). Çev. Sabir Yücesoy ve Türkan Yöney. İstanbul: Metis Yayınları. MİTCHEL, Juliet ve Ann OAKLEY (1998). Kadın ve Eşitlik. Çev. Fatmagül Berktay. İstanbul: Pencere Yayınları. MORAN, Berna (2014). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları. ÖZÇATAL, E. Özlem (2011). “Ataerkillik, Toplumsal Cinsiyet ve Kadının Çalışma Yaşamına Katılımı”. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. ÖZTÜRK, Emine (2009). “Türk Kadınının Feminizme Bakışı (Erzurum Örneği)”. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 11‐143 pp. DOI: 1302‐7220. SAYGILIGİL, Feryal (2016). Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları. Ankara: Dipnot Yayınları. SELÇUK, F. Ülkü ve Ş.Edem TUZLUKAYA (2013). “Çalışma Yaşamı ve Kadın”. Toplumsal Cinsiyet ve Yansımaları. Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları. SUBAŞI, Nüket ve Ayşe AKIN (2003). “Kadına Yönelik Şiddet; Nedenleri ve Sonuçları İçinde Toplumsal Cinsiyet, Sağlık ve Kadın. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları. TAHİNCİOĞLU, A. Nevin Yıldız (2010). “Namus ve Namus Cinayetlerinin Cinsiyet Eşitsizlikleri Bağlamından Analizi”. Kültür ve İletişim, 13/2, yaz. TAŞTEKİN, Taner (2016). Nazan Bekiroğlu ile Söyleşi. Ay Vakti Düşünce‐ Kültür Edebiyat Dergisi, Sayı 55, <http://www.ayvakti.net/ayvaktibiyografi/ item/nazan‐bekirolu‐ile‐soeylei> 28 Aralık 2016. Türkçe Sözlük (2015). Ankara: Türk Dil Kurumu. UĞURLU, Özge (2015). “Kadının Benlik Sunumunun Güncel Bir Aracı Olarak Sosyal Ağlar Bir Tasarım Unsuru: Kusursuzlaştırma”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8/1. UĞURLU, N. Sakallı ve Gülçin AKBAŞ (2013). “Namus Kültüründe Namus” ve Namus Adına Kadına Şiddet: Sosyal Psikolojik Açıklamalar”. Türk Psikoloji Yazıları, 16/32, Aralık 2013. VATANDAŞ, Celalettin (2007). “Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı”. Sosyoloji Konferansları. YETİM, Dilek ve E. M. ŞAHİN (2008). “Kadına Yönelik Şiddete Yaklaşım”. Aile Hekimliği Dergisi, Cilt: 2, Sayı :2. YILDIZ, Seyfettin (2011). “Nazan Bekiroğlu’nun Kurmaca Eserlerinde Geleneğin İzleri” yayımlanmamış yüksek lisan tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi. YILMAZ, Ahmet (2010). “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e: Kadın Kimliğinin Biçimlendirilmesi”. ÇTTAD, IX/20‐21, Bahar‐ Güz. İnternet Erişimleri http://www.magaradergisi.com/roportaj/49‐nazan‐bekiroglubazilarinin‐ kaderi‐surgundur (Erişim Tarihi: 2016, 20 Aralık) http://www.izdiham.com/nazan‐bekiroglu‐ile‐konustuk(Erişim Tarihi: 2016, 20 Aralık) http://www.turkiyegazetesi.com.tr/Genel/a141974.aspx (Erişim Tarihi: 2016, 25 Aralık) http://kitap.radikal.com.tr/makale/haber/nazlinin‐kitaplarimucellanin‐ dantelleri‐428558 (Erişim Tarihi: 2016, 1 Aralık) http://www.ayvakti.net/ayvakti‐biyografi/item/nazan‐bekirolu‐ilesoeylei (Erişim Tarihi: 2016, 28 Aralık) http://www.pusuladergi.net/4.pdf> (Erişim Tarihi: 2016, 28 Aralık) http://www.timas.com.tr/kitap/mucella/ (Erişim Tarihi: 2016, 19 Aralık)