KISAS‐I ENBİYA’DAKİ HZ. MUSA KISSASI’NDA SÖZCÜKSEL BAĞDAŞIKLIK

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 115 - 144, 30.06.2018

Kübra Çolak

Öz

Bağdaşıklık, bir ögenin söylemdeki yorumunun bir başka ögeye bağlı olduğu durumları kapsar. Bağdaşıklık 

bir anlamsal düzeyde bir de biçimsel düzeyde incelenebilir. İslam toplumlarının önemli kılavuzlarından biri de 

Kısas‐ı Enbiyalardır. Bu eserler ya da Peygamber Kıssaları içinde peygamberlerin yaşamları ve dini önderlerin 

mücadeleleri başta olmak üzere pek çok konuyu içeren eserlerin ortak adıdır. Kısas‐ı Enbiyalar Arap 

toplumunda ortaya çıkmış olsa da daha sonra çeviriler vasıtasıyla İran ve Türk edebiyatına girmiştir. Bu 

çalışmada Eski Anadolu Türkçesi metni olan Kısas‐ı Enbiya’da bulunan Hz. Musa Kıssası sözcüksel bağdaşıklık 

açısından aynı anlama gelen sözcükler, zıt anlama gelen sözcükler, yakın anlamlı sözcükler, sözcük tekrarı, aynı 

kökten oluşan sözcükler başlıkları altında incelenecek ve tespit edilen sözcükler köken ve yapı itibariyle de 

değerlendirilecektir.  

Anahtar Kelimeler

Bağdaşıklık, Hz. Musa kıssası, Kısas‐ı Enbiya, Sözcüksel Bağdaşıklık

Kaynakça

• AKBAYIR, Sıddık, Cümle ve Metin Bilgisi, 5. Baskı, Ankara: Pegem A Yayınları, 2007 AKSAN, Doğan , Anlambilim, Ankara :Bilgi Yay, , 2016 BALYEMEZ, Sedat, “Bağdaşıklık ve Dede Korkut Hikayelerinde Bağdaşıklık Görünümleri”, Turkish Studies Dergisi, 2010 CAN, Remzi, Ortaöğretim Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarında Paragraf Düzeyinde Bağdaşıklıkve Tutarlılık, Doktora Tezi, Ankara :Gazi Üniversitesi, , 2012 COŞKUN, Eyyub, “cohesion in compositions of turkısh and immigrant students”,Kuram veUygulamada Eğitim bilimleri,Hatay,2011 COŞKUN, Eyüp, İlköğretim Öğrencilerinin Öyküleyici Anlatımlarında Bağdaşıklık, Tutarlılık veMetin Elementleri. Doktora Tezi., Ankara :Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,2005. DEMİR, Nurettin, Emine YILMAZ ve Murat KÜÇÜK,‐Kısası Enbiya, Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları, 2013(incelenen metin) GÜNAY, Doğan, Sözcükbilime Giriş, İstanbul: Papatyabilim Yay, 2. Baskı İstanbul,2008 GÜNAY, Doğan, Metin Bilgisi. Multilingual Yay., İstanbul.2007 GÜVEN, Ahmet Z., “Mustafa Kutlu’nun Hikâyelerinde Bağdaşıklık ve Tutarlılık”, İnternationalJournal of Language Academy dergisi, 2014 Halliday, M. a. Cohesion in English. Londra: Longman Group UK Limited, (1976). KALSIN, Şirvan, “Kutadgu Biligde Bağdaşıklık” ,Folklor dergisi.,2016 KARAHANCI, İbrahim, “Şarkı Sözlerinden Hareketle Dilde Bağdaşıklık Sorunları”, TurkishStudies, 2014 MANTI, Melda İ., Türkçe Öğrenen Mısırlı Öğrencilerin Yazılı Anlatım ÇalışmalarındaBağdaşıklık (Kahire Örneği) , Yükek Lisans Tezi, Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, , 2017 ONURSAL, İrem, Türkçe Metinlerde Bağdaşıklık ve Tutarlılık, İstanbul :Multigual Yayınları,2003 PARLATIR,İsmail, Osmanlı Türkçesi Sözlüğü , Ankara :Yargı Yayınları., 5. Baskı, , 2012 ŞAHİN, Sümeyye, 5‐6 Yaş Çocuklarının Sözlü Anlatımlarında Bağdaşıklık Araçları veFiilimsilerin Kullanılması,Yüksek Lisans, Hatay :Mustafa Kemal Üniversitesi, , 2015 UZUN, Leyla S. , Orhon Yazıtlarının Metin Dilbilimsel Yapısı . Ankara: Simurg Yayınları, 1997 YILDIRIM, Sezgi, B1 Düzeyinde Türkçe Öğrenen Yabancıların Yazılı Anlatımlarının BağdaşıklıkDüzeyleri,Yüksek Lisans, Ankara :Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, , 2016 YILMAZ, Ömer, 11. Sınıf Öğrencilerine Ait Öyküleyici Metinlerin Bağdaşıklık ve TutarlılıkAçısından İncelenmesi, Yüksek Lisans tezi, Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi, 2012 https://eodev.com/gorev/10678186 http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=310210http://m.nisanyansozluk.com/