DİSSOSİYATİF BOZUKLUKLAR VE SINIRDA (BORDERLİNE) KİŞİLİK BOZUKLUĞUNDA RUHSAL TRAVMA

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 3, 29 - 42, 29.12.2018

Görkem Derin , Erdinç Öztürk

Öz

    Dissosiyasyon, normal koşullarda bir bütünlük içerisinde çalışan bilinç, bellek, kimlik ya da çevresel

algınının işlevlerinin bozulmasıdır. Dissosiyasyon, aslında uyuma hizmet eden bir tür savunma mekanizması

iken, özellikle aşırı ve patolojik kullanımı ile birlikte bireyin ruh sağlığında önemli sorunlara yol açabilmektedir.

Çok sayıda ya da yineleyici, erken yaşta başlayan çocukluk çağı travmaları ile karakterize olan dissosiyatif

bozukluklar; aile içi şiddet, fiziksel, duygusal ve cinsel istismar olmasından kaynaklı olarak adli bilimler, özellikle

adli psikoloji ve adli psikiyatri ile yakından ilişkilidir. Dissosiyatif bozukluklar; ceza ve hukuki ehliyet, tazminat,

malpraktis ve malulen emeklilik yönleri açısından adli bilimler ile oldukça yakın ilişki göstermektedir. Etiyolojik

açıdan çocukluk çağı travmaları ile önemli derecede ilişkili olan Sınırda Kişilik Bozukluğu (SKB) yoğun

dürtüsellik, duygu durumdaki ve kişilerarası ilişkilerdeki dengesizlik, yoğun öfke ve intihar davranışı, benlik

karmaşası ile karakterize olan karmaşık bir sendrom olarak tanımlanmaktadır. SKB olan bireylerin duygusal,

düşünsel ve davranışsal tutarsızlıkları oldukça yoğundur ve bu durum şiddetli duygusal dalgalanmalara,

yargılamaların radikal düzeyde seyretmesine ve dramatizenin eşlik ettiği aşırı duygusallıktan ötürü saldırgan

davranışlara yol açabilmektedir. Sınırda kişilik yapısının öfke dışavurumunun patlayıcı nitelikte olması ve

sınırda kişiliğe sahip suçluların amaç yönelimli olmaktan ziyade, daha çok erken dönemdeki çocukluk çağı

travmalarının ve terk edilme korkusunun tetiklenmesiyle, özellikle madde kullanımı ile birlikte, duygu

düzenlemesi sağlamak için kendilerini sakinleştirmeye yönelik dürtüsel davranışlar sonucunda suç

işleyebilmektedir. Genel olarak dissosiyatif bozukluk ve sınırda kişilik bozukluğu vakaları, adli bilimler

açısından önem teşkil eden psikiyatrik tablolara sahip olmakla birlikte oldukça dikkatli bir hukuki ve adli

değerlendirme sürecine tabi tutulmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Ruhsal Travma, Çocukluk Çağı Travmaları, Dissosiyatif Bozukluklar, Sınırda Kişilik Bozukluğu, Klinik Psikoloji, Adli Bilimler

PSYCHOLOGICAL TRAUMA IN DISSOCIATIVE DISORDERS AND BORDERLINE PERSONALITY DISORDER

Öz

    Dissociation is the deterioration of the functions of consciousness, memory, identity or environmental

perception that operate under a normal condition. While dissociation is a kind of defense mechanism that serves

adaptation, it can lead to significant problems in the mental health of the individual, especially with its excessive

and pathological use. Dissociative disorders characterized by numerous or repetitive early childhood traumas;

forensic sciences, especially forensic psychology and forensic psychiatry are closely related to domestic

violence, physical, emotional and sexual abuse. Dissociative disorders; criminal and legal capacity,

compensation, malpractice and disability retirement in terms of forensic sciences shows a very close

relationship. Borderline Personality Disorder (BPD), which is significantly associated with childhood traumas

from an etiological point of view, is defined as a complex syndrome characterized by intense impulsivity,

imbalance in emotional and interpersonal relationships, intense anger and suicidal behavior, self‐confusion.

Emotional, cognitive and behavioral inconsistencies of individuals with BPD are quite intense and may lead to aggressive behaviors due to severe emotional fluctuations, radicalization of evaluations and intense

emotionality accompanied by dramatization. The fact that the borderline personality structure is an explosive

nature of anger and that criminals that have borderline personality are more likely to be commited an offense

by impulsive behaviors to calm emotions, especially with substance use, by triggering fear of early childhood

traumas and fear of abandonment, rather than goal‐oriented. In general, cases of dissociative disorder and

borderline personality disorder have psychiatric conditions which are important for forensic sciences, but

should be subjected to a careful legal and judicial review process.

Anahtar Kelimeler

Psychological Trauma, Childhood Trauma, Dissociative Disorders, Borderline Personality Disorder, Clinical Psychology, Forensic Sciences

Kaynakça

• Alexander L. Chapman, and Tony Cellucci, "The role of antisocial and borderline personalityfeatures in substance dependence among incarcerated females." Addictive behaviors 32.6, 2007:1131‐1145.American Psychiatric Association, "Diagnostic and statistical manual of mental disorders 5."Arlington: American Psychiatric Publishing, 2013.Arthur Rifkin et al., "Dissociative identity disorder in psychiatric inpatients." AmericanJournal of Psychiatry 155.6, 1998: 844‐845.Bengisu Nehir Aydın, "Sınır kişilik bozukluğunun suç ve şiddet ile ilişkisi: Bir gözdengeçirme." Klinik Psikiyatri Dergisi 19.1, 2016: 37‐44.Bessel A. Van der Kolk, "The compulsion to repeat the trauma: Re‐enactment, revictimization,and masochism." Psychiatric Clinics 12.2, 1989: 389‐411.Bilge Tunçelli, “Sınır kişilik bozukluğu tanısı almış ve almamış kadınların benlik saygısı, öfke,kendini ayarlama ve kaygı değişkenleri bakımından karşılaştırılması.” Yüksek Lisans Tezi,İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2008.Bonnie L. Green, "Defining Trauma: Terminology and Generic Stressor Dimensions 1." Journalof Applied Social Psychology 20.20, 1990: 1632‐1642.Bridget F. Grant et al., "Prevalence, correlates, disability, and comorbidity of DSM‐IVborderline personality disorder: results from the Wave 2 National Epidemiologic Survey onAlcohol and Related Conditions." The Journal of clinical psychiatry 69.4, 2008: 533.Colin A. Ross, "Borderline personality disorder and dissociation." Journal of Trauma &Dissociation 8.1, 2007: 71‐80.Daniel Martins de Barros and Antonio de Pádua Serafim, "Association between personalitydisorder and violent behavior pattern." Forensic Science International 179.1, 2008: 19‐22.David Spiegel, "Dissociation and hypnosis in post‐traumatic stress disorders." Journal oftraumatic stress 1.1, 1988: 17‐33.David Spiegel, "Trauma, dissociation, and memory." Annals of the New York Academy ofSciences 821.1, 1997: 225‐237.Edward P. Sarafino, Health Psychology Biopsychosocial Interactions. 5th ed. USA: John Wıley& Sons, Inc, 2006.Elizabeth A. Carlson, Byron Egeland and L. Alan Sroufe, "A prospective investigation of thedevelopment of borderline personality symptoms." Development and psychopathology 21.4,2009: 1311‐1334.Erdinç Öztürk, Travma kökenli dissosiyatif bozukluk vakalarının ailelerinde çocukluk çağıtravmalarının sıklığı. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü SosyalBilimler Anabilim Dalı. 2003.Erdinç Öztürk, “Dissosiyatif Kimlik Bozukluğunun Psikoterapisi”. Psikedergi. 2009a, 2: 39‐49.Erdinç Öztürk, "Dövüş Kulübü: Çifte Kendilikler, Çifte Yaşamlar", Psike Dergi, 2009b, cilt.2,ss.75‐83.Erdinç Öztürk, Travma ve Dissosiyasyon: Dissosiyatif Kimlik Bozukluğunun Psikoterapisi ve AileDinamikleri. Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul, 2017.Erdinç Öztürk, "Travma Merkezli Alyans Model Terapi: Dissosiyatif Kimlik BozukluğununPsikoterapisi." Turkiye Klinikleri Psychology‐Special Topics 3.3, 2018: 31‐38.Erdinç Öztürk ve Can Çalıcı, “Modern Toplumda Kimlik, “Siber Dissosiyasyon” ve “SiberAlter””: Teorik ve Klinik Bir Yaklaşım. Öztürk E, editör. Ruhsal Travma ve Dissosiyasyon. Ankara:Türkiye Klinikleri, 2018; p.39‐47.Erdinç Öztürk and Vedat Şar. "The “Apparently Normal” Family: A Contemporary Agent ofTransgenerational Trauma and Dissociation." Journal of Trauma Practice 4.3‐4, 2006: 287‐303.Fischer, G. et al., "Psychotraumatologie‐Konzepte und spezielle Themenbereiche."Psychosomatische Medizin 5, 1996: 543‐552.Frank W. Putnam, "Dissociative disorders in children and adolescents: A developmentalperspective." Psychiatric Clinics 14.3, 1991: 519‐531.Frank W. Putnam, Dissociation in children and adolescents: A developmental perspective.Guilford Press, 1997.Gamze Akyüz et al., "Frequency of dissociative identity disorder in the general population inTurkey." Comprehensive Psychiatry 40.2, 1999: 151‐159.Gamze N. Özçürümez Tanrıverdi and Leyla Zileli, "Sınır kişilik organizasyonu temelindenarsisistik kişilik bozukluğu ve yapay bozukluk: Psikanalitik psikoterapi süreci." Türk PsikiyatriDergisi 13.2, 2002: 152‐60.Gemma L. Gladstone et al., "Implications of childhood trauma for depressed women: ananalysis of pathways from childhood sexual abuse to deliberate self‐harm and revictimization."American Journal of Psychiatry 161.8, 2004: 1417‐1425.George S. Everly, "Psychotraumatology: A two‐factor formulation of posttraumatic stress."Integrative Physiological and Behavioral Science 28.3, 1993: 270‐278.Gizem Akcan and Erdinç ÖZTÜRK, "Dissosiyatif Temel Belirtiler ve Temel PsikoterapötikYaklaşımlar." Turkiye Klinikleri Psychology‐Special Topics 3.3, 2018: 20‐30.Gökhan Oral, Adli psikiyatri. İçinde: Z. Sosyal, C. Çakalır, (Ed.), Adli Tıp, 3, 1999: 1377‐1572.Judith Lewis Herman, Christopher Perry and Bessel A. Van der Kolk, "Childhood trauma inborderline personality disorder." The American journal of psychiatry 146.4, 1989: 490.Hüseyin Güleç et al., "Bir kısır döngü olarak şiddet." Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 4.1,2012.James A. Chu, "The repetition compulsion revisited: Reliving dissociated trauma."Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training 28.2, 1991: 327.Jeffrey S. Ball & Paul S. Links, "Borderline personality disorder and childhood trauma:evidence for a causal relationship." Current psychiatry reports 11.1, 2009: 63‐68.Jennifer J. Freyd, Anne P. DePrince and David H. Gleaves, "The state of betrayal trauma theory:Reply to McNally—Conceptual issues, and future directions." Memory 15.3, 2007: 295‐311.Joel Paris, "Borderline personality disorder." Canadian Medical Association Journal 172.12,2005: 1579‐1583.Joseph H. Beitchman et al., "A review of the long‐term effects of child sexual abuse." Childabuse & neglect 16.1, 1992: 101‐118.M. Hakan Türkçapar and Banu Işık, "Borderline kişilik bozukluğu." Psikiyatri Dünyası 4.2,2000: 44‐49.M. Orhan Öztürk and Aylin Uluşahin, Ruh sağlığı ve bozuklukları. Nobel Tıp Kitabevleri, 2014.Marina A. Bornovalova et al., "Temperamental and environmental risk factors for borderlinepersonality disorder among inner‐city substance users in residential treatment." Journal ofPersonality Disorders 20.3, 2006: 218‐231.Marina A. Bornovalova et al., "Tests of a direct effect of childhood abuse on adult borderlinepersonality disorder traits: a longitudinal discordant twin design." Journal of abnormalpsychology 122.1, 2013: 180.Martin J. Dorahy et al., "Dissociative identity disorder: an empirical overview." Australian &New Zealand Journal of Psychiatry 48.5, 2014: 402‐417.Mine Algaç Kutlu, "Borderline Kişilik Bozukluğu: Bir Gözden Geçirme." MedeniyetAraştırmaları Dergisi 3.5, 2018: 11‐20.Lloyd DeMause, Foundations of psychohistory. CreativeRoots Pub, 1982.Lloyd DeMause, Foundations of psychohistory. Creative Roots Pub. 1982.Lloyd DeMause, "On writing childhood history." The Journal of Psychohistory 16.2, 1998: 135.Lisa M. Najavits and Marybeth Walsh "Dissociation, PTSD, and substance abuse: An empiricalstudy." Journal of Trauma & Dissociation 13.1, 2012: 115‐126.Loewenstein, R.J., Frewen, P. and Lewis‐Fernandez, R. Dissociative Disorders. In: Sadock BJ,Sadock VA, Ruiz P, eds. Kaplan & Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry (50thAnniversary Edition). 10th ed. Philedelphia: Wolters Kluwer, 2017: 1866‐93.Paul H. Soloff et al., "Impulsivity and prefrontal hypometabolism in borderline personalitydisorder." Psychiatry Research: Neuroimaging 123.3, 2003: 153‐163.Pierre Janet, "The major symptoms of hysteria New York: Hafner." Original work published,1907.Philip M. Coons, "Child abuse and multiple personality disorder: Review of the literature andsuggestions for treatment." Child abuse & neglect 10.4, 1986: 455‐462.Preethi Menon et al., "Childhood sexual abuse in adult patients with borderline personalitydisorder." Industrial psychiatry journal 25.1, 2016: 101.Randy A. Sansone, Charlene Lam and Michael W. Wiederman, "The relationship betweenillegal behaviors and borderline personality symptoms among internal medicineoutpatients." Comprehensive psychiatry 53.2, 2012: 176‐180.Richard G. Tedeschi and Lawrence G. Calhoun, Trauma and transformation. Sage, 1995.Richard L. Goldberg et al., "Parental qualities as perceived by borderline personalitydisorders." Hillside Journal of Clinical Psychiatry, 1985.Ronald Blackburn and Jeremy W. Coid, "Psychopathy and the dimensions of personalitydisorder in violent offenders." Personality and Individual Differences 25.1, 1998: 129‐145.Seda Bayraktar, "Ruhsal Travma, Dissosiyasyon ve Posttravmatik Stres Bozukluğu." TurkiyeKlinikleri Psychology‐Special Topics 3.3, 2018: 1‐7.Seong Sook Kong et al., "Attachment insecurity as a mediator of the relationship betweenchildhood trauma and adult dissociation." Journal of Trauma & Dissociation 19.2, 2018: 214‐231.Sinnamon G. C. B, Psychopathology and criminal behavior (chapter 11). In: Petherick W, ed.Applied Crime Analysis: A Social Science Approach to Understanding Crime, Criminals andVictims. 1st ed, Academic Press, 2014: 242‐244.Sherrill Mulhern, "Satanism, ritual abuse, and multiple personality disorder: A sociohistoricalperspective." International journal of clinical and experimental hypnosis 42.4, 1994: 265‐288.Susan J. Bradley, "The relationship of early maternal separation to borderline personality inchildren and adolescents: a pilot study." The American journal of psychiatry, 1979.Suzette Boon, Kathy Steele and Onno Van Der Hart, “Coping with Trauma‐RelatedDissociation: Skills Training for Patients and Therapists” (Norton Series on InterpersonalNeurobiology). WW Norton & Company, 2011.Şahin, D, "Kişilik bozuklukları." Klinik gelişim 22.4, 2009: 45‐55.Şükrü Haluk Akalın, "Türkçe Sözlük, 11." Baskı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2011.Türksoy, N, "Psikolojik travma ve tanım sorunları." Psikolojik Travma ve Sonuçlar, 2003.Vedat Şar, “Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu: Bir güncelleme”. PsikeDergi, 2, 2009; 11‐22Vedat Şar, Dissosiyatif Bozukluklar. Karamustafalıoğlu KO, editör. Temel ve Klinik Psikiyatri.Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri, 2018; p.453‐61.Vedat Şar et al., "Frequency of dissociative disorders among psychiatric outpatients inTurkey." Comprehensive Psychiatry 41.3, 2000: 216‐222.Vedat Şar, et al., “Axis I dissociative disorder comorbidity in borderline personality disorderand reports of childhood trauma”. Journal of Clinical Psychiatr, 67(10), 2006; 1583‐1590World Health Organization, Health topics: Child maltreatment, 2013.Yael Swica, Dorothy Otnow Lewis and Melvin Lewis, "Child abuse and dissociative identitydisorder/multiple personality disorder: the documentation of childhood maltreatment and thecorroboration of symptoms." Child and Adolescent Psychiatric Clinics 5.2, 1996: 431‐448.Yasin Hasan Balcıoğlu and İbrahim Balcıoğlu, "Dissosiyatif Bozuklukların Tanımı ve TanıÖlçütleri." Turkiye Klinikleri Psychology‐Special Topics 3.3, 2018: 8‐13.