ŞİDDETSİZ İLETİŞİM PSİKO‐EĞİTİM PROGRAMININ AİLE İÇİ ŞİDDET ÖYKÜSÜ OLAN ANNELERİN UMUT DUYGUSU ve STRESLE BAŞETME YÖNTEMLERİ ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 3, 43 - 54, 29.12.2018

Deniz Şarlak

Öz

    Araştırma şiddetsiz iletişim psiko‐eğitim programının aile içi şiddet öyküsü olan annelerin umut duygusu

ve stresle başetme yöntemleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla tek gruplu öntest–sontest desenli olarak

yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda müdahale grubunu çalışmayı kabul eden aile içi şiddet öyküsü olan 30 anne

oluşturmuştur. Araştırma iki bölümde gerçekleştirilmiştir. İlk bölümde yarı yapılandırılmış görüşme yöntemleri

ile annelerin aile içi şiddet öyküsü, şiddetsiz iletişim hakkında bilgilerini tanımlamaya yönelik nitel veriler

toplanmıştır. İkinci bölümde ise şiddetsiz iletişim psiko‐eğitim programı uygulanmıştır. Şiddetsiz iletişim psikoeğitim

programı haftada bir kez 120 dakika süren 12 oturumdan oluşmuştur. Veriler; kişisel bilgi formu,

şiddetsiz iletişim bilgi değerlendirme formu, Beck Umutsuzluk Ölçeği ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği

kullanılarak toplanmıştır. Toplanan verilerin istatiksel değerlendirmesi için SPSS for Windows 22.0 paket

programından yararlanılmıştır. Değerlendirmede frekans ve tekrarlı ölçümlerde varyans analizi kullanılmıştır.

Araştırmada yer alan 30 annenin demografik özellikleri incelediğinde; % 75. 1’i 28‐32 yaş aralığında, %70.4’ü

ilkokul mezunu, % 86.2’si 8 yıllık evli, % 68.6’sı eşleri ile anlaşarak evlendikleri tespit edilmiştir. Araştırmada

şiddetsiz iletişim psiko‐eğitim programına katılan annelerin umut düzeyleri ve stresle başa çıkma tarzları puan

ortalamaları ön test ölçüm, son test ölçüm ve izlem ölçümünde istatistiksel olarak anlamlı farklılık vardır.

Anahtar Kelimeler

Aile İçi Şiddet, Şiddetsiz İletişim, Umut, Umutsuzluk, Stres, Stresle Başetme Yolları

THE EFFECT OF PSYCHO‐TRAİNİNG PROGRAM ON HOPE EMOTİONS AND STRESSED COPİNG METHODS OF MOTHERS İN A FAMİLY VİOLENCE STORY

Öz

    The aim of the study is to determine the effect of nonviolent communication psycho‐education program on

the feelings of hopelessness and stress management of mothers who have a history of domestic violence. The

research was conducted as a single‐group pretest‐posttest pattern. For this purpose, the study group consisted

of 30 mothers with a family history of domestic violence. The research was conducted in two sections. In the

first part, qualitative data were gathered to define the information about mothers' domestic violence and

nonviolent communication through semi‐structured interview.In the second section, non‐violent

communication psycho‐education program was applied. The non‐violent communication psycho‐education

program consists of 12 sessions that last 120 minutes once a week. Data; personal information form, information

on nonviolent communication, Beck Hopelessness Scale and Coping Styles Scale were used. For statistical

evaluation of the data collected, SPSS for Windows 22.0 package program was used. In the evaluation, variance

analysis was used in n,%, content analysis and repetitive measurements. When the demographic characteristics

of 30 mothers were investigated; 75.1% in the 28‐32 age group, 70.4% in primary school, 86.2% in 8 years

married, 68.6% of the spouses in agreement with their spouses. In the study, the mean scores of mothers who

participated in the non‐violent communication psycho‐education program and the styles of coping with stress

increased significantly in the last measurement and follow‐up measurements.

Anahtar Kelimeler

Domestic Violence, Nonviolent Communication, Hope, Hopelessness, Stress, Ways of Coping with Stress

Kaynakça

• Akkaş, İbrahim ve Uyanık, Zeki. Kadına Yönelik Şiddet. Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.6, S.1: 32‐42, 2016.Aktan Zekeriya Deniz ve diğer. Farklı Şiddet Türlerine Maruz Kalan Kadınların, Algılanan StresDüzeyleri Üzerine Bir Çalışma. Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi;3:91–9,2014.Aksakal, Hülya ve Atasayar, Mehmet. Aile İçi Kadına Yönelik Şiddetin Biyo‐Psiko‐SosyalSonuçları Üzerine Bir Çalışma. Akademik Bakış Dergisi, C.26: 1‐12, 2011.Ayan, Sezer. Kadın Algısında Kadına Yönelik Şiddet; Türkiye’de kadın sığınma evleri üzerine birinceleme. Journal of Human Sciences, 15(1), 251‐264, 2018.Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet.Ankara, Elma Teknik Basım, 2011.Brigitte Bouhours ve Roderic Broadhurst. Violence Against Women in Hong Kong: Results ofthe International Violence Against Women Survey. Violence Against Women, Vol.21, No.11: 1311‐1329, 2015.Aaron T. Beck ve diğer. Hopelessness and Suicidal Behavior. JAMA, 234 (11) 1146‐1149, 1975.Dilbaz Nesrin ve Seber Gülten. Umutsuzluk Kavramı: Depresyon ve İntiharda Önemi. KrizDergisi 1:134‐ 138, 1993.Durak Ayşegül ve Palabıyıkoğlu Refika. Beck Umutsuzluk Ölçeği Geçerlilik Çalışması. KrizDergisi; 2:311‐319, 1994.Fawole, Olufunmilayo. Economic Violence to Women and Girls ‐ Is It Receiving the NecessaryAttention?. Trauma, Violence, & Abuse: 1‐11, 2008.Folkman, Susan ve Lazarus Richard. Coping and Emotions. Stres and Coping: an Anthology” (3.Baskı). (Edt. Monat A. Ve R. S. Lazarus). Newyork: Colombia University Press. 207‐ 227, 1991.Galtung, Johan. Cultural Violence. Journal of Peace Research, 27 (3): 291‐305, 1990.Gökkaya Bilican, Veda. Türkiye'de Kadına Yönelik Ekonomik Şiddet. Cumhuriyet Üniversitesiİktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C.12, S.2: 103, 2011.Karakoç Berna ve diğer. Depresyonu Olan Kadınlarda Aile İçi Şiddetin Yaygınlığı ve İlişkiliEtmenler. Arch Neuropsychatr; 52: 324‐330, 2015.Kocacık Faruk ve Çağlayandereli Mustafa. Domestic Violence Towards Women: Denizli CaseStudy. Int J Human Sci; 6:24–43, 2009.Seber Gülten ve diğer. Umutsuzluk Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirliği. Kriz Dergisi; 1:139‐142,1993.Snyder, Charles Richard. Handbook of Hope: Theory, Measures, and Applications. AkademicPress, San Diego, 25‐38, 2000.Şahin Hisli, Nesrin ve Durak, Ayşegül. Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği: ÜniversiteÖğrencileri İçin Uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10 (34): 56‐ 73, 1995.Özyurt, Cengiz ve Deveci Artuner. Manisa’da Kırsal Bir Bölgedeki 15‐49 Yaş Evli KadınlardaDepresif Belirti Yaygınlığı ve Aile İçi Şiddetle İlişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, S.21: 1‐7, 2010.Parmaksızoğlu Çakır, Aslı. Aile İçi Şiddet Mağduru Olup Boşanma Sürecinde BulunanKadınlarda Travma Sonrası Stres Belirtileri ve İlişkili Özellikler. Kocaeli: Yayımlanmamış YüksekLisans Tezi, 2011.Rosenberg, Marshall B. Şiddetsiz İletişim Bir Yaşam Dili. Çev.Lalegül Hümaşah Ergun, RemziKitabevi, İstanbul. 78‐89, 2013.Rosenberg, Marshall B. Çatışma Ortamında Barış Dili. Çev. Vivet Alevi ve Can Baldan, MayaKitap İstanbul. 78‐89, 2014.WHO. Mental Health Action Plan 2013‐2020, WHO Library Cataloguing in Publication Data2017, 11.10.2018 http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/89966/1/9789241506021_eng.pdf