HAFIZLIK EĞİTİMİ ALMIŞ BİREYLERİN BENLİK SAYGISI ÜZERİNE NİTEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 79 - 102, 25.12.2019

Kevser Demir

Öz

Bu araştırmada geçmişten günümüze süregelen hafızlık eğitiminin; eğitimi veren eğitmenler, verildiği mekanların fiziksel koşulları, süresi, hafızlık yaptırma tekniği, eğitimin alındığı yaş, eğitimin sosyal hayata etkileri gibi faktörler göz önünde bulundurularak, gerek hafızlığın tamamlanma aşamasında, gerekse tamamlandıktan sonra, sosyal hayata ve bireysel yaşama katkıları araştırılmış olup; hafızlık eğitimi almış bireylerde benlik saygıları konusu üzerinde durulmuştur.
Çalışmada, hafızlık eğitimi alan bireylerin benlik saygıları nitel bir metotla araştırılmıştır. Araştırmada, nitel araştırma türlerinden görüşme tekniğinin bir çeşidi olan yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmayı oluşturan örneklem grubu, hafızlık eğitimini tamamlamış, her biri farklı mesleklerde çalışan 30 bireyden oluşmaktadır.
Araştırma altı bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında, araştırmanın konusu, amacı ve önemi ile beraber, bu konuda yapılmış olan çalışmalar ile ilgili literatür araştırmasına yer verilmiştir.
Araştırmanın ikinci bölümünde hafızlığın İslam kültüründeki yeri, hafızlık yöntem ve teknikleri vb. konular işlenmiştir. Üçüncü bölümde ise kişilik, benlik ve alt kavramları konu edilmiştir. Dördüncü bölümde çalışmanın yöntem kısmı üzerinde durulmuş olup; devamında bulgular ve yorumlar bölümünde, katılımcılar ile yaptığımız görüşme sonucunda verilen cevaplar içerik analizi yöntemi ile yorumlanmıştır. Çalışma, son bölüm olan sonuç ve öneriler kısmında araştırma bulgularının değerlendirmesi ve araştırma ile ilgili daha sonra yapılacak çalışmalar adına sunulan öneriler ile son bulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hafızlık, Benlik, Benlik Saygısı, Benlik Bilinci

THE QUALİTATİVE STUDY ON SELFRESPECT OF PEOPLE GETTİNG MEMORY EDUCATİON

Öz

In conducted which under all these knowledge of memory training from past until today, trainers who trained, phisical conditions of place, duration, memory technique, age, effects to social life etc factors which considered, both at complation stage of memory and after complation, it’s contributions has been searched in terms of social and individual life. It has been emphasized on self-respect issue of people who trained memory.
In this study self respect of individuals receiving memory education will qualitative method. In this searching interview form which kind of semi-structured was used. In the sample groupthat consist on the searching group there are 30 people, complated the memory training and work on different jobs.
Research consists of 6 sections. In the introduction section there are subject of research, with target and importance, conducted researches in this field an literature researching.
In the second section, placement of the memory education in islamic culture, methods ans technics of memory training topics are covered. In the third section, method part of study is emphasized, it continious in the comments and evidence end of the interviews with participants. Answers was reviewed with content analysis method. The study concludes with that last part of conclusion and in the suggestion section examine of the searhcing and suggestions which related the research.

Anahtar Kelimeler

memory, ego, respecting to ego, self-consiciousness

Kaynakça

• Algur, H. (2018). Hafızlık Eğitimi Alan Bireylerin Gözüyle Türkiye'de Hafızlık Eğitimi (Nitel Bir Araştırma). Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , 67-105.
• Algur, H. (2018). Hafızlık Eğitimi Alan Bireylerin Motivasyon ve Psiko-Sosyal Durumlarının Din Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi. (Doktora Tezi) Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
• Aydın, M. Z. (2005). Din Öğretiminde Yöntemler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Budak, S. (2005). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Cebeci, S., & Ünsal, B. (2006). Hafızlık Eğitimi ve Sorunları. Değerler Eğitimi Dergisi(11), 27-52.
• Çağrıcı, M. (2002). TDV İslam Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Çakır, M., & Horoz, Y. (2018). Hafızlığı Teşvik Eden Hadisler Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 118-140.
• Çakmak, Ö. (2008). Eğitimin Ekonomiye ve Kalkınmaya Etkisi. D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 33-41.
• Çimen, A. E. (2007). “Hafızlık Müessesesi, Ülkemizdeki Hafızlık Çalışmalarıyla İlgili Bazı Değerlendirmeler ve Hafızlığın Sağlamlaştırılmasında Bir Metot Denemesi”, Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 91-166
• Dağ, Ö. (2006). Hz. Peygamber Zamanında Kur’an’ın Ezberlenmesi ve Hafız Sahabiler . Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ertürk, S. (1972). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayınları.
• Fırat, Y. (2007). Kur’an Eğitimi ve Hafızlık Eğitimi Üzerine Bazı Düşünceler. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 560-566.
• Gökçe, E. (2000). İlköğretimde okul aile işbirliğinin geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 204-209.
• Guba, E. G., & Lincoln , Y. (1982). Epistemological And Methodological Bases. Educational Technology Research and Development , 233-252.
• Gümüş, A. E. (2016). Sosyal Kaygının Benlik Saygısına ve İşlevsel Olmayan Tutumlara Göre Yordanması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 63-73.
• Karaırmak, Ö., & Siviş Çetinkaya, R. (2011). Benlik Saygısının ve Denetim Odağının Psikolojik Sağlamlık Üzerine Etkisi: Duyguların Aracı Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 30-43
• Kaya, M. (1997). Ailede anne-baba tutumlarının çocuğun kişilik ve benlik gelişimindeki rolü. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 193-204.
• Köknel, Ö. (1982). Kaygıdan mutluluğa: kişilik. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Köksal, M. A. (1989). İslam Tarihi. istanbul: Şamil Yayınevi.
• Kurt, Y. (2012). Kur'an'ın Korunmasında Hafızlık Müessesesi. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 229-251.
• Kutlu, N., Kacır, T., Menteşe, B., Alpay, Ş., & Ozan, E. (2019). Hafızlık ve Beyin. Celal Bayar Üniversitesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 355-364.
• Menekşe, Ö. (2009). Satırlardan Sadırlara... Hafızlık. Diyanet Aylık Dergi, 22.
• Özbek, Ö. (2015). Dünyada Hafızlık Yöntem ve Örnekleri. Bilimname Dergisi, 183-209.
• Özkan, İ. (1994). Benlik Saygısını Etkileyen Etkenler. Düşünen Adam, 4-9.
• Özyılmaz, Ö. (2003). Çocukluk Ve Gençlik Çağında İslami Eğitim Ve Psikolojik Temelleri. İstanbul: Pınar Yayınları.
• Pakdil, R. (2016). Talim Tecvid ve Kıraat. İstanbul: M.Ü İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative Evaluation and Research Methods. Newbury Park. London: Sage Publications.
• Seven, M. A., & Engin, A. O. (2008). Öğrenmeyi etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 189-212. Subaşı, G. (2000). Verimli Ders Çalışma Alışkanlıkları Eğitiminin Akademik Başarı, Akademik Benlik Kavramı ve Çalışma Alışkanlıklarına Etkisi. Eğitim ve Bilim, 25-117.
• Sönmez, V. (2011). Eğitim Felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Topaloğlu, B. (1997). Hafız (Cilt 15). İstanbul: TDV İslam Ansiklopedisi.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 543-559.
• Yıdırım, A., & Şimşek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma teknikleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Internet Kaynakları :
• DOGM, MEB. (2018, Mart). Miili Eğitim Bakanlığı Örgün Eğitim İle Birlikte Hafızlık Projesi Uygulama Usül ve Esasları. MEB Din Öğretimi Genel Müdürlüğü: http://dogm.meb.gov.tr/pdf/Orgun_Egitimle_Birlikte_Hafizlik.pdf adresinden alındı
• Diyanet Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Hafızlık Eğitim Programı, 2010. https://egitimhizmetleri.diyanet.gov.tr/.pdf adresinden alındı.