Tarama Sözlüğünde Geçen İkilemeli Birleşik Fiiller

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 15 - 26, 30.06.2021

Fadime Aydın

Öz

Türkçenin önemli söz varlıklarından olan ikilemeler geçmişten bugüne Türkçenin her döneminde yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Orhun yazıtlarından günümüze kadar örneklerini görülen ve günlük hayatta da sıklıkla kullanılan ikilemeler için dilbilimciler birçok farklı terim (tekrarlar, kelime grupları, koşma takımı vs.) kullanmışlardır. Kısaca aynı türden iki kelimenin yan yana gelmesiyle oluşan bu kelime grupları anlatımı güçlendirme, pekiştirme, çoğaltma gibi birçok fonksiyona sahiptir. İkilemeler tek başlarına kullanılabildiği gibi bazen de bir yardımcı fiil alarak kullanılabilmektedir. Bu çalışmada da Türk dilinin tarihsel söz varlığını yansıtan Tarama Sözlüğünde yardımcı fiillerle kurulmuş birleşik fiilli ikilemeler tespit edilmiş yapı ve kuruluş bakımından incelenmiş ve alt gruplara ayrılarak detaylı tasnifi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ikileme, birleşik fiil, tarama sölüğü

Kaynakça

• (1992). Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü 1. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Ağakay, M. A. (1953). İkizlemeler Üzerine. Türk Dili, 189-191.
• Aydın, E. (2015). Orhon Yazıtları (Köl Tegin, Bilge Kağan, Tonyukuk, Ongi, Küli Çor). Konya: Kömen Yayınları.
• Banguoğlu, T. (2019).Türkçenin Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Ediskun, H. (1993). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Eraslan, K. (2012).Uygur Türkçesi Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Ergin, M. (2019). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Gencan, T. N. (1966).Dilbilgisi. İstanbul: Ahmet Sait Basımevi.
• Hatiboğlu, V. (1981). Türk Dilinde İkilemeler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Hatipoğlu, V. (1981).Türk Dilinde İkileme. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• İmer, K., Özsoy, K., & Kocaman, A. (2011). Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Karahan, L. (2017).Türkçede Söz Dizimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Koç, N. (1992).Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Korkmaz, Z. (1992).Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Sözlük, T. (2019). Türkçe Sözlük . Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Tarama Sözlüğü (I,II,III,IV,V,VI). (2019). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Toprak, F. (2005). Harezm Türkçesinde İkilemeler. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, V(2), 272-292.
• Tuna, O. N. (1947). Türkçede Tekrarlar. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 429-447.
• Vardar, B. (1992). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul.