Öz
Bu makale, çeviri alanına ilk kez Gideon Toury tarafından getirilen çeviri normlarını açıklamaya ve incelemeye çalışmaktadır. Özellikle çevirinin kültür tarihindeki rolüne odaklanan bu bakış açısı ilk olarak 1970'lerin başında geliştirilmiş, 1980'lerde ivme kazanmıştır ve halen birçok araştırmacıya çeviriyi kültürel ve tarihsel bir olgu olarak inceleme konusunda ilham vermektedir. Silahlara Veda, 20. yüzyıl dünya edebiyatı yazarlarından Ernest Hemingway’in en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Hemingway’in yazma biçimini şekillendiren edebi üslubu ve kişiliği, onu diğerleri arasında eşsiz yapmaktadır. Dahası, Hemingway aynı zamanda Amerikan modernist edebiyatın da hatrı sayılan bir temsilcidir. Bu yüzdendir ki, Hemingway’in Silahlara Veda adlı romanının Ülkü Tamer ve Özay Süsoy tarafından yapılmış Türkçe çevirisinin belli bir teori çerçevesinde incelenmesi son derece önemlidir. Çevirmenlerden biri olan Ülkü Tamer; sadece Türk edebiyatında İkinci Yeni olarak adlandırılan edebi akımın öncülerinden biri değil, aynı zamanda da kullandığı sade dil ve anlatım ile eserleri ayrıcalık kazanmış olan önemli bir çevirmen ve yazardır. Bu çalışma, ayrıca çeviri alanına ilk kez Gideon Toury tarafından getirilen çeviri normlarını açıklamaya ve incelemeye çalışmaktadır. Çalışmada, çevirinin bu yaklaşıma göre “yeterli” veya “kabul edilebilir” olup olmadığına “işlemsel normlar” üzerinden örnekler verilerek karar verilmesi amaçlanmıştır. Çevirmenlerin bazı yönlerden kaynak metin ile hedef metin arasında bir denge kurmayı başardıkları sonucuna varılabilir. Buna göre söz konusu çeviri üslup açısından “yeterli”, dil kullanımı ve söylem açısından “kabul edilebilir” olarak değerlendirilebilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Baker, M. (1998) (ed.). 1998. Routledge Encyclopedia of Translation Studies. London/New York: Routledge.
- Chesterman, A. (1997) Memes of Translation. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
- Hemingway, E. (1929). A Farewell to Arms. New York Charles Scribner’s Sons
- Hermans, T. (1999). 1999. Translation in Systems. Descriptive and System-oriented Approaches Explained. Manchester: St. Jerome.
- Landers, C. E. (2001) Literary Translation: A Practical Guide, New Jersey University Press: Multilingual Matters
- Lefevere, A. (Ed.). (1992). Translation, History, Culture. London: Routledge.
- Popovic, A. (1970). “The Concept of ‘Shift of Expression’ in Translation Analysis”, The Nature of Translation: Essays on the Theory and Practice of Literary Translation, (ed.) James S. Holmes. The Hague and Paris: Mouton
- Tamer, Ü., Süsoy Ö. trans. (1969). Silahlara Veda. By Ernest Hemingway. Altın Kitaplar Yayınevi
- Toury, Gideon (1980): In Search of a Theory of Translation. The Porter Institute for Poetics and Semiotics, Tel Aviv University: Academic Press.
- Toury, G. (1995). Descriptive Translation Studies and Beyond. Amsterdam Philadelphia: John Benjamins.
Öz
In this paper, the Turkish translation of A Farewell to Arms made by Tamer and Süsoy has been studied under the matricial norms described with the target-oriented approach in Translation Studies proposed by Gideon Toury. This perspective, which focuses especially on the role of translation in cultural history was first developed in the early 1970s, gained momentum in the 1980s, and still inspires several researchers to analyze translation as a cultural and historical phenomenon. Farewell to Arms is regarded as one of the most prominent works of Ernest Hemingway, a 20th-century world literature author. His unique literary style and identity shaping the way he writes make him incomparable among others. Moreover, Hemingway is also a celebrated representative of American modernist literature. Therefore, it becomes essential to analyze the Turkish translation of Hemingway’s A Farewell to Arms under a specific theory. Ülkü Tamer, one of the translators, is not only a pioneer poet of the literary movement in Turkish literature called İkinci Yeni; but also, an important translator and author whose plain language and simple writing style make his works distinct. This study also tries to explain and investigate the translation norms that have been introduced first into the field of translation by Gideon Toury. It is intended to decide in the study whether the translation is “adequate” or “acceptable” according to this approach by giving samples based on “operational norms”. It can be concluded that the translators achieved to create a balance between the source text and the target text in some ways. Accordingly, the mentioned translation can be evaluated as “adequate” in terms of style and “acceptable” in terms of language usage and discourse.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Baker, M. (1998) (ed.). 1998. Routledge Encyclopedia of Translation Studies. London/New York: Routledge.
- Chesterman, A. (1997) Memes of Translation. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
- Hemingway, E. (1929). A Farewell to Arms. New York Charles Scribner’s Sons
- Hermans, T. (1999). 1999. Translation in Systems. Descriptive and System-oriented Approaches Explained. Manchester: St. Jerome.
- Landers, C. E. (2001) Literary Translation: A Practical Guide, New Jersey University Press: Multilingual Matters
- Lefevere, A. (Ed.). (1992). Translation, History, Culture. London: Routledge.
- Popovic, A. (1970). “The Concept of ‘Shift of Expression’ in Translation Analysis”, The Nature of Translation: Essays on the Theory and Practice of Literary Translation, (ed.) James S. Holmes. The Hague and Paris: Mouton
- Tamer, Ü., Süsoy Ö. trans. (1969). Silahlara Veda. By Ernest Hemingway. Altın Kitaplar Yayınevi
- Toury, Gideon (1980): In Search of a Theory of Translation. The Porter Institute for Poetics and Semiotics, Tel Aviv University: Academic Press.
- Toury, G. (1995). Descriptive Translation Studies and Beyond. Amsterdam Philadelphia: John Benjamins.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 7 Sayı: 1 |
