Antik Roma'da Kadın Gladyatörler

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 57 - 75, 30.06.2022

Çağla Bulduk

Öz

Antik Roma dünyasının en çarpıcı görüntülerinden biri olan ve Roma Cumhuriyet Dönemi’nin ilk yılları ile İmparatorluk Dönemi’nin sonuna kadar soluksuz devam eden gladyatör oyunlarının en ilginç ve hayranlık uyandıran tarafı, kadın gladyatörlerin de arenalarda dövüşmesi olmuştur. Toplumda her ne kadar eğlence aracı olarak görülseler de kadın gladyatörler de en az erkekler kadar ilgi ve merak uyandırmış aynı zamanda oyunların kalitesine de yön vermiştir. Kadınların, gladyatör olarak arenalarda dövüşmesi Roma halkı için büyük bir yenilik ve farklılık oluştursa da kadın gladyatörlerin de oyunlara katılımı konusunda fikir ayrılıkları yaşanmıştır. Özellikle Roma’da kadınlara olan genel tutum, kadınların arenalarda gladyatör olarak dövüşmesini etkilemiş ve toplumda tanımlanmış olan kadın ve erkek rolleri arasında ideolojik bir savaşı da başlatmıştır. Roma tarihi boyunca kadın gladyatörlerden antik kaynaklarda sık sık bahsedilse de haklarında yazılı kaynaklar ve arkeolojik verilerin az olması, kadın gladyatörlerin varlığına ilişkin bilgilerimizi de sınırlı tutmuştur. Ancak incelenen sekiz adet arkeolojik veri, kadın gladyatörler konusunda az da olsa fikir edinmemizi sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Antik Roma, Arena, gladyatör, kadın gladyatör

Kaynakça

• Bailey, D.M. (1988). A Catalogue of the Lamps in the British Museum III: Roman Provincial Lamps. London: British Museum Publication Ltd.
• Beames, H. (2004). Ancient Lamps in the Nicholson Museum. Sydney: University of Sydney.
• Dio Cassius. (2000). Roman History (E. Cary, Çev.), Cambridge: Loeb Classical Library, Harvard University Press.
• Gaius Suetonius Tranquillus. (1957). The Twelve Caesars. (R. Graves, Çev.), Middlesex: Penguin Books Ltd.
• Grant, M. (1967). Gladiators. New York: Barnes & Noble Books.
• Jackson, R. (2000). Gladiators in Roman Britain. British Museum Magazine, 38, 16-21.
• Juvenalis. (2006). Saturae. (Ç. Dürüşken ve E. Alova, Çev.), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Karakoç, E. (2015). Antik Roma’da Kadın Gladyatörler. Akademik Bakış Dergisi, 52, 154-163.
• Malay, H. (1991). Antik Devirde Gladyatörler. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yay.
• Manas, A. (2011). New Evidence of Female Gladiators: The Bronze Statuette at the Museum für Kunst und Gewerbe of Hamburg. The İnternational Journal of the History Sport, vol. 28, no. 18, 2726-2752.
• Meijer, F. (2008). Gladyatörler: Tarihin En Ölümcül Sporu (D. Günenç, Çev.), İstanbul: Homer Kitabevi.
• Miaczewska, A. B. (2012). Female Gladiators at the Roman Munera: A Fact or A Fantasy. Res Historica, 34, 9-28.
• Murray, S. R. (2003). Female Gladiators of the Ancient Roman Worlds, The Journal of Combative Sport, 1-14.
• Murray, S. R. (2013). Antik Dünyada Kadın Gladyatörler, Aktüel Arkeoloji Dergisi, 32, 68-73.
• Özkan, B. E. (2017). Yasalar ve Gelenekler Işığında Arkaik ve Klasik Dönem Yunan ve Cumhuriyet Dönemi Romalı Kadınların Aile Hayatı. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 2, 1-25.
• Şahin, I and Güçlü, H. (2015). Terracotta Gladiators from Eastern Thrace Edirne. Figurines de Terre Cuite en Mediterranee Grecque et Romaine. Archaiologia, 2, 107-114.
• Tacitus. (1989). The Annals of İmperial Rome. (M. Grant, Çev.), London: Penguin Classics.
• Uzunaslan, A. (2005). Antik Roma’da Gladyatör Oyunları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 15-58.
• Vesley, M. (1998). Gladiatorial Training for Girls in the Collegia İuvenum of the Roman Empire. Echos du Monde Classique, 62(17), 85-93.
• Yurtsever, A. (2012). Side’de romanizasyon sürecinde gladyatörler ve agonlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Zoll, A. (2002). Gladiatrix: The True Story of History’s Unknown Woman Warrior. Berkley Publishing Group.