Fransız İhtilali'nin Osmanlı Siyasal ve Düşünsel Hayatı Üzerine Etkileri

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 151 - 159, 21.06.2023

Okan Bekcan

Öz

Fransız İhtilali ortaya koyduğu fikirler yönüyle evrensellik kazanarak tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Adalet, özgürlük, eşitlik, milliyet gibi kavramlar İhtilal sonrası pek çok millet için ilham kaynağı olmuştur. İhtilalin etkileri gerek basın-yayın yoluyla gerekse Avrupa'ya giden öğrenci ve aydınların aracılığıyla Osmanlı topraklarına da girmiştir. Osmanlı Devleti, çok uluslu bir toplumsal yapıya sahip olması itibarıyla Avrupa'da İhtilalin etkilerinin en yoğun görüldüğü ülkelerin başında yer almıştır. Her ne kadar Osmanlı devlet adamları İhtilalin başlarında bunu Avrupa'nın bir iç meselesi olarak görmüş ve sadece uzaktan izlemekle yetinmiş olsa da kısa süre sonra başlayan azınlık ayaklanmaları Osmanlı yönetimine ihtilalin etkilerinden kaçınamayacaklarını göstermiştir. Fransız İhtilali'nin getirdiği yeni düzen 19. yüzyıl Osmanlı siyasal ve düşünsel hayatı üzerinde belirleyici etmenlerden olmuştur. Yenileşme düşüncesi önem kazanmış, bu maksatla Avrupa'ya gönderilen öğrenci ve aydınların da etkisiyle Osmanlı fikir hayatında Batılı düşünce ve siyasal yönetim anlayışı daha fazla yer edinmeye başlamıştır. Bu araştırmada; Fransız İhtilali'nin Osmanlı siyasal ve düşünsel hayatı üzerindeki etkileri incelenmiştir. Böylelikle İhtilalin 19. yüzyıl Osmanlı modernleşmesi üzerindeki etkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fransız İhtilali, Osmanlı Devleti, modernleşme, siyasal yapı, düşünsel yapı

Kaynakça

• Kaynakça Akşin, S. (1994). Fransız İhtilalının II. Meşrutiyet öncesi Osmanlı Devleti üzerindeki etkileri üzerine bazı görüşler. 49 (3), 23-29. Aktel, M. (1998). Tanzimat Fermanı'nın toplumsal yansıması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 3, 177-184. Arslan, A. (2013). Fransız Devrimi ve 1789 insan hakları bildirisi. Genç Hukukçular Hukuk Okumaları (Birikimler 4). 4, 7-27. Erdoğan Coşkun, A. (2010). Tanzimat döneminde yurtdışına öğrenci gönderme olgusu ve Osmanlı modernleşmesine etkisi. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi. 3 (20), 121-151. Erol, S. (2019). İstanbul'dan Paris'e gönderilen ilk Osmanlı talebelerinden Edhem Efendi'nin eğitim hayatı. İçtimaiyat Sosyal Bilimler Dergisi. 3 (1), 53-69.