Sâve Savaşı

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 125 - 141, 21.06.2023

Arzu Kara Emrecan Ayyıldız

Öz

Büyük Selçuklu İmparatorluğu, ilk hükümdarları Tuğrul Bey dönemi (1040-1063) de dahil olmak üzere zaman zaman muhtelif taht kavgaları ile sarsılmış ve bazen de bu sebeple merkezi otoritesini kaybetmiştir. Bu durumun en önemli sebebi imparatorluğun bir hanedan tarafından yönetilmiş olması ve her erkek hanedan üyesinin tahta çıkma hakkının bulunmuş olmasıdır. Söz konusu bu duruma engel olmak maksadıyla Selçuklu sultanları genellikle vefat etmeden önce bir hanedan üyesini veliaht tayin etmiş ve bu veliahdın kendilerinden sonra tahta oturtulması için devlet adamlarından yemin almıştır. Fakat bu önlemlere rağmen yine de imparatorluk dahilinde birçok kez taht mücadelesi meydana gelmiştir. İşte bu mücadelelerden birisi de Sultan Muhammed Tapar vefat ettikten (1118) sonra vuku bulmuştur. Muhammed Tapar vefat etmeden önce esasında oğlu Mahmud’u veliaht tayin etmiştir; ancak Horasan coğrafyasında gücüne güç katan Mahmud’un amcası Melik Sencer, yeğeninin saltanatını tanımayıp taht için mücadeleye girişmiştir. Neticede iki taraf arasında Sâve’ de bir savaş meydan gelmiş, bunun sonucunda ise iki taraf arasında yapılan bir anlaşma ile Selçuklu İmparatorluğu’nda tek merkezden bir idare yerine adeta iki kanat şeklinde bir idare başlamıştır. Elinizdeki bu çalışmada söz konusu bu savaş ve bu savaşın Selçuklu İmparatorluğu açısından ne gibi sonuçlar doğurduğu ele alınmış ve incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Selçuklular, Sencer, Mahmud, Sâve

Kaynakça

• Kaynakça Abdülkerim Özaydın, “Berkyaruk”, DİA, V, İstanbul 1992, ss. 514-516. Abdülkerim Özaydın, “Melikşah”, DİA, XXIX, Ankara 2004, ss. 54-57. Abdülkerim Özaydın, “Sencer”, DİA, İstanbul 2009, XXXVI, İstanbul 2009, ss. 507-511. Abdülkerim Özaydın, Sultan Muhammed Tapar devri Selçuklu tarihi: 498-511/1105-1118, TTK, Ankara 1990. Abdülkerim, Özaydın, “Mahmûd b. Muhammed Tapar”, DİA, XXVII, Ankara 2003, ss. 371-372.