Examination of Landscape Character Analysis of Children's Playgrounds Located on the Transportation Axis in Rize Urban Scale: The Example of Fener District

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 8 - 18, 30.06.2022

Banu Bekci , Merve Üçok , Gülcay Ercan Oğuztürk

https://doi.org/10.55117/bufbd.1004325

Öz

Abstract
Children's playgrounds located in urban open green areas are among the most preferred recreational areas. These areas have the effect of increasing the quality of life of the users. However, due to the increasing housing need today, it is seen that the green areas in the cities are decreasing and even green areas are not included enough in the zoning plans. For this reason, urban spaces have started to be used frequently for the green area and recreational activity needs of children. Although not suitable for recreational needs, children's playground designs are made that do not comply with standards, even in case of insufficient scale. The use and adequacy of children's playgrounds located on the transportation axis in the city and created in urban spaces is the main purpose of the study, and appropriate design proposals have been developed by using observation and survey methods. 3 different children's playgrounds in terms of quality and quantity, located on the transportation axes of Fener District, where the housing density is high in Rize, are discussed in the study. As a result of the study, it has been determined that traditional children's playground equipment is included in the selected children's playgrounds, urban spaces are used in the selection of the place, there is no age group discrimination in the designs of the children's playgrounds and there is no diversity in the play activities to be done. In addition, the inadequacy of the planting design in the children's playgrounds and the neglect of the structural areas have negatively affected the image of the city. In the second stage of the study, the safety needs of children and parents were discussed. In line with these studies, suggestions were presented considering scientific, ecological, technical (accessibility, usability, etc.) criteria as well as children's playground design criteria in order to make designs that encourage physical and mental development.

Anahtar Kelimeler

Children playgrounds, Open green areas, Urban spaces, Children, Security

Ulaşım Aksı Üzerinde Yer Alan Çocuk Oyun Alanlarının Peyzaj Karakter Analizinin Rize Kent Ölçeğinde İrdelenmesi: Fener Mahallesi Örneği

Öz

Kent içi açık yeşil alanlar içerisinde yer alan çocuk oyun alanları en çok tercih edilen rekreasyonel alanlardandır. Bu alanlar kullanıcıların yaşam kalitesini artırıcı etkiye sahiptir. Lakin günümüzde artan konut ihtiyacından dolayı kentlerde ki yeşil alanların azaldığı hatta imar planlarında yeşil alanlara yeterince yer verilmediği görülmektedir. Bu nedenle çocukların yeşil alan ve rekreasyonel aktivite ihtiyaçları için kentsel boşluk alanları sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır. Rekreatif ihtiyaçlara uygun olmamasına rağmen ölçek yetersizliği durumunda bile standartlara uygun olmayan çocuk oyun alanı tasarımlar yapılmaktadır. Kent içerisinde ulaşım aksı üzerinde yer alan ve kentsel boşluk alanlarında oluşturulan çocuk oyun alanlarının kullanımı ve yeterliliği çalışmanın ana amacı olup gözlem ve anket yöntemleri kullanılarak uygun tasarım önerileri geliştirilmiştir. Rize’de konut yoğunluğunun fazla olduğu Fener Mahallesi ulaşım aksları üzerinde yer alan, nitelik ve nicelik bakımından 3 farklı çocuk oyun alanı çalışmada ele alınmıştır. Çalışmanın sonucunda seçilen çocuk oyun alanlarındaki geleneksel çocuk oyun alanı donatılarına yer verildiği, yer seçiminde kentsel boşluk alanlarının kullanıldığı, çocuk oyun alanı tasarımlarında yaş grubu ayrımının yapılmadığı ve yapılacak oyun etkinliklerinde çeşitliliğe gidilmediği tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra çocuk oyun alanlarındaki bitkilendirme tasarımının yetersizliği ve yapısal alanların bakımsızlığı kentin imajını olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. Çalışmanın ikinci aşamasında ise çocukların ve ebeveynlerin güvenlik ihtiyaçları ele alınmıştır. Yapılan bu çalışmalar doğrultusunda fiziksel ve zihinsel gelişimini teşvik edici tasarımların yapılması için bilimsel, ekolojik, teknik (ulaşılabilirlik, kullanılabilirlik vb.) kriterlerin yanı sıra çocuk oyun alanı tasarım kriterleri dikkate alınarak öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocuk oyun alanları, Açık yeşil alanlar, Kentsel boşluk alanları, Çocuk oyun donatıları, Güvenlik

Kaynakça

• S. K. Canlı, D. Demirarslan, “Çocuk oyun alanlarının tarihi gelişimi,” Çocuk ve Gelişim Dergisi, 3(6), pp. 60-75, 2020.
• K. R. Ginsburg, “The importance of play in promoting healthy child development and maintaining strong parent-child bonds,” Pediatrics, 119(1), pp. 182-191, 2007.
• O. Çalışkan ve E. Süel, “Investigation of the psychomotor development levels of girls and boys in the 8 and 9 age groups according to the tgmd-ıı test,” Journal of Human Sciences, 17(4), pp. 1285-1296, 2020.
• S. E. B. Neelon et al., “Age of achievement of gross motor milestones in infancyandadiposity at age 3 years,” Maternal and Child Health Journal, 16(5), pp. 1015-1020, 2012.
• E. E. Altay ve N. M. Kayabaşı, “Çocuk gelişimi açısından çocuk oyun alanı tasarım yaklaşımı: Rotator örneği,” The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 10(2), pp. 108-115, 2020.
• A. B. Uysal, “Çocuk oyun alanlarının geliştirilmesinde bir yerel katılım deneyimi,” Megaron, 10(3), 2015.
• G. Valentine, J. McKendrck, “Children's outdoor play: Exploring parental concerns about children's safety and the changing nature of childhood,” Geoforum, 28(2), pp. 219-235, 1997.
• A. C. Köklü ve Ş. Eraslan, “Kentsel mekanlarda ekolojik yaklaşımlı çocuk oyun alanlarının değerlendirilmesi,” Uluslararası Doğu Anadolu Fen Mühendislik ve Tasarım Dergisi, 2(1), pp. 33-47, 2020.
• G.P. Gökmen vd., “Toplu Konutlarda Açık Mekan Yaşantısı ve Kalite: Ataköy İçin Bir Yeniden Bir Değerlendirme,” Konut Değerlendirme Sempozyumu Bildiri Kitabı, 2006, pp. 62-69.
• L. Memiş ve S. Gülcan, “Kentsel alanda çocuk ve çocuk oyun alanları: Giresun merkez ilçe örneğinde bir araştırma,” Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(27), pp. 1-1. 2020.
• S. Yılmaz ve Z. Bulut, “Kentsel mekanlarda çocuk oyun alanlarının yeri ve önemi: Erzurum örneği,” Milli Eğitim Dergisi, 158, pp.45-51,2003.
• A. Bal, “Zonguldak kenti yeşil alan sistemindeki çocuk oyun alanlarının durumunun peyzaj mimarlığı ilkeleri açısından irdelenmesi,” Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Bartın, 2005.
• E. Ender, “Çocuk oyun alanlarında estetik başarım,” Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(1), pp. 41-50, 2017.
• Z. Bulut ve Ç. Kılıçaslan, “Çocuğa özgüven kazandırmada önemli bir ilke; çocuk oyun alanlarında güvenlik,” Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10(1), pp. 78-85, 2009.
• H. Turgut ve S. Yılmaz, “Ekolojik Temelli Çocuk Oyun Alanlarının Oluşturulması,” III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 2010, pp. 1618-1630.
• H. Özgüner ve C. Şahin, “Isparta kent merkezindeki çocuk oyun alanlarının mevcut durumu ve çocukların bu alanlara karşı davranış biçimleri,” Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1, pp. 129-143, 2009.
• B. Bayraktaroğlu, A. Büke, “Çocuk oyun alanlarının evrensellik ölçütleri açısından incelenmesi: Fenerbahçe-Pendik sahil şeridi örneği,” Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), pp. 371-378, 2015.
• K. E. Powell, “Land use the built environment and physical activity a pubic healt mixture, a pubic healt solution,” Amerikan Journal Of Preventive Medicine, 28(252), pp. 216-217, 2005.
• M.P. Friedberg, Juvenile Play Areas. Mcgraw-Hillbookcompany, 1982.
• Ö. Uz, ve A. Çubuk, “Eskişehir İli Kent Merkezine Ait Yeşil Alanların CBS Yöntemleri Kullanarak Saptanabilirliğinin İncelenmesi,” 2. Mühendislik Ölçümleri Sempozyumu, 2005, pp. 402- 412.
• S. Aydemir, Kentsel Açık Ve Yeşil Alanlar: Rekreasyon”, (Ed. Aydemir, Ş. Ve Diğerleri), Kentsel Alanların Planlanması ve Tasarımı. Trabzon: Akademi Kitabevi, 2004.
• E.E. Şişman ve M. Özyavuz, “çocuk oyun alanlarının dağılımı ve kullanım yeterliliği: Tekirdağ örneği,” Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1), pp. 13–22, 2010.
• E.E. Türkan ve S. Önder, “Balıkesir kenti çocuk oyun alanlarının irdelenmesi,” Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(3), pp. 69-80, 2011.
• A. Clark, Talking and listening to children”, (Ed.Mark Dudek) Children`Sspaces. Oxford: Elsevier Architectural Press, 2005.
• B. Koralek and M. Mitchell, The Schools We`Dlike: Young People`Sparticipation İn Architecture”, (Ed. Mark Dudek) Children`Sspaces. Oxford: Elsevier Architectural Press, 2005.
• S. Hofmann, From Follows Kid`s Fiction Methods of Participation: Working With Children. Berlin: Jovisverlaggmbh, 2013.
• S. Demiriz, A. Karadağ, ve İ. Ulutaş, Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Eğitim Ortamı ve Donanım. Ankara: Anı Yayıncılık, 2003.
• B.E. Şahin ve N. Türkün Dostoglu, “The ımportance of preschoolers’ experience in kinder garten design,” Metujfa, 29(1), pp. 301-320, 2012.