Yargı Mensuplarına Özgü Disiplin Suç ve Cezaları

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 4, 153 - 172, 16.09.2022

Yunus Görkem Toprak

Öz

Hukuk devletinde yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı ilkelerinin büyük önemi haizdir. Bu sebeple yargı mensuplarına tüm baskı ve etkilerden uzak bir biçimde vazifelerini ifa etmeleri maksadıyla bazı ayrıcalık ve haklar tanınmıştır. Ancak bu hak ve ayrıcalıkların mesleğin gereklerine uygun ve hukuk düzeninin belirlediği sınırlar içinde kullanılması gerekir. Özel bir meslek grubu olan yargı mensuplarının ehliyet, dürüstlük, eşitlik, özen ve mesleğe yaraşırlık benzeri temel davranış ilkelerini çiğnemesi durumunda söz konusu ihlal ile ilgili tahkikat ve icap etmesi durumunda yargı mensubu hakkında müeyyide tatbiki gerekir. Yargı mensuplarının eylemlerinin ağırlığına göre hukuki, cezai ve disiplin sorumlulukları söz konusu olabilir. Çalışmamız kapsamında yargı mensuplarına tanınan hak ve yükümlülüklere değinilerek öngörülen disiplin suç ve cezaları incelenmiş ve eksikliklere ilişkin tespitlerde bulunularak çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yargı Mensupları , Disiplin Sorumluluğu , Disiplin Suçu , Disiplin Cezası , Hâkimler ve Savcılar Kurulu.

Kaynakça

• Akıl A, ‘Hukukun Genel İlkeleri ve Hukukun Gelişimine Etkisi’ (2013) 7(3-4) Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi 385-423
• Aslan MY, ‘İdari Yaptırımlar’ (2009) 85(1) Türkiye Barolar Birliği Dergisi 173-188
• Atay EE, ‘Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı İlkesi Işığında Danıştay’ (2013) 17(1-2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1129-1154
• Baş E, ‘Hakimlerin ve Savcıların Disiplin Yönünden Soruşturulmaları ve İşledikleri Suçlar Nedeniyle Yargılanmaları’ (2016) 1(3) Ankara Barosu Dergisi 265-359
• Bilge N, Medeni Yargılama Hukuku Dersleri (6th edn, Ajans Türk Matbaacılık 1965)
• Boz SS, ‘Memur Disiplin Hukukuna Hakim Olan Temel İlkeler’ (2017) 25(2) Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 15-41
• Canoğlu VC, ‘Disiplin Soruşturmasında Delil ve İspat’ (2018) 138(1) Türkiye Barolar Birliği Dergisi 231-272
• Centel N, Ceza Muhakemesi Hukukunda Hakimin Tarafsızlığı (1st edn, Kazancı Yayınları 1996)
• Ceylan M, ‘Mecelle-i Ahkâmı Adliyye’nin Hazırlanışı, Uygulanması ve Kapsamı’ (2021) 66(1) Adalet Dergisi 701-726
• Çiftçioğlu CT, ‘2802 Sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununa Göre Hakim ve Savcıların Disiplin Soruşturmaları’ (2012) 13(1) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 127-157
• Eraslan Y, ‘Türk hukukunda yargı mensuplarının disiplin sorumluluğu’ (2018) Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Ercan İ, ‘Hakim ve Savcıların Disiplin Sorumluluğu’ (2008) Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Eskiler S, Hakim ve Savcıların Disiplin, Cezai ve Hukuki Sorumlulukları (1st edn, Adalet Yayınevi 2021)
• Hatipoğlu M and Sarıcalar AC, Memur Disiplin İşlemlerinde Amaç Unsuru (2020) 28(2) Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 675-711
• Kaulbach AM and Öz K, ‘Alman Medeni Kanununda Tipe Bağlılık?’ (2014) 3(2) Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 151-162
• Orman H, ‘Memur Disiplin Hukukunun Genel İlkeleri’ (2021) Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Özkul F, ‘Anayasalarımızda Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı’ (2016) 1(3) Ankara Barosu Dergisi 199-263
• Öztürk İ and Sümer AE, ‘Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Yükseköğretim Öğrencileri Disiplin Rejiminin Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi Bakımından Değerlendirilmesi’ (2021) 27(2) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 1039-1065
• Sağlam M, Türk Personel Hukukunda Disiplin Suç ve Cezalarına İlişkin Esaslar ve Uygulaması (1st edn, Mahalli İdareler Derneği Yayını 2002)
• Sancaktar O, Memur Hukuku (1st edn, Anadolu Üniversitesi Yayınları 2007)
• Sever Ö, ‘Hakim Bağımsızlığı ve Savcılık Teminatı’ (2007) Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Tuğan EN and Ömürgönülşen U, ‘Türkiye’de yargı etiği ilkeleri üzerine bir inceleme’ (2020) 24(Özel Sayı) Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 85-100
• Yiğit U and Öztürk İ, Yargı Hukuku (1st edn, Adalet Yayınevi 2020)
• Zor BV, ‘Disiplin Hukukunda Uygulanan İdari Usul İlkeleri’ (2021) 155(1) Türkiye Barolar Birliği Dergisi 331-377
• AYM, 2019/64
• Danıştay 5 D, 3572/4756
• Danıştay 5 D, 896/4560
• Danıştay 5 D, 5434/17373
• Danıştay 12 D, 1899/1347
• Danıştay 16 D, 15655/1822
• Danıştay İDDK, 1788/220 K
• Danıştay İDDK, 727/YD
• https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 06.10.2021)
• https://www.hsk.gov.tr/Eklentiler/Dosyalar/4a92e0cc-e94b-4912-aaf9-5dfc5b885e98.pdf (Erişim Tarihi: 15.10.2021)
• https://rayp.adalet.gov.tr/Resimler/1/dosya/etik-bildirge.pdf (Erişim Tarihi: 16.10.2021)
• https://www.yargitay.gov.tr/documents/YargiEtigiIlkeleri.pdf (Erişim Tarihi: 16.10.2021)