Bölgesel Yönetimde Yeni Bir Yaklaşım: Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığının Değerlendirmesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 9, 1 - 21, 31.10.2024

Celil Menteş

Öz

Türk idari teşkilatı esasen yerel ve merkezi yönetimler olarak ikiye ayrılmaktadır. Yerel yönetimler ise işlevsel ve coğrafi olmak üzere iki kategoride değerlendirilir. Bu bilgiye ek olarak, hem işlevsel hem de coğrafi kategoriler kendi kamu tüzel kişiliklerine sahiptir. Merkezi yönetim ise devlet tüzel kişiliği içinde yer alır ve başkent ile onun taşradaki uzantılarından oluşur.
2000’li yıllardan itibaren, Türk idari teşkilatında yeni ve alışılmışın haricinde yapılar ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu çalışmada bu yeni yapılardan biri olan “Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı” incelenmektedir.
“Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı”, belirtilen teşkilat sınıflandırmalarının hiçbirine tam olarak uymamaktadır. Ne yerel yönetim ne de hizmet yerinden yönetim ya da merkezi yönetimin taşra birimlerine benzerlik göstermemektedir. Çalışmada, bu yapının ilişkili olduğu kuruluşlar ve organlar, görev, yetki ve sorumlulukları odağında, kamu yönetiminde istisnai bir nitelik taşıdığı için Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı değerlendirilmeye alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bölgesel Yönetimler , Türk İdari Teşkilatı , Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı

Kaynakça

• Avrupa Konseyi, ‘Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’ (2011) https://inhak.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/2712020143139122_tur.pdf Erişim Tarihi 22 Ocak 2024.
• Anayasa Mahkemesi Kararı (2014) https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/Dosyalar/Kararlar/KararPDF/2014-141-nrm.pdf Erişim Tarihi 27 Ağustos 2023.
• Anayasa Mahkemesi (1988) https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/Dosyalar/Kararlar/KararPDF/1988-55-nrm.pdf Erişim Tarihi 12 Eylül 2023.
• Anayasa Mahkemesi (1988) https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/Dosyalar/Kararlar/KararPDF/1988-55-nrm.pdf Erişim Tarihi 22 Haziran 2023.
• Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Kararname Numarası: 703, Yeki Kanunu Tarihi: 18.10.1982/2709, 10.05.2018/7142, RG 09.07.2018/30473. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/4.5.703.pdf Erişim Tarihi 27 Ocak 2024.
• Bayındır MS, ‘İdari Denetim Olarak İdari Vesayet’ (2008) Yayımlanmamış Doktora Tezi, 49.
• Can O, ‘Anayasa Değişikliği Teklifine Dair Değerlendirme’ (sosyalbilimler, 10 Ocak 2017) https://www.sosyalbilimler.org/osman-can-kaleme-aldi-anayasa-degisikligi-teklifine-dair-degerlendirme/ Erişim Tarihi 22 Nisan 2024.
• Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Kararname Numarası: 1, Yeki Kanunu Tarihi: 21.01.2017/6771, RG: 10.07.2018/30474. https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.1.pdf Erişim Tarihi 27 Ocak 2024.
• Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Kararname Numarası: 4, Yeki Kanunu Tarihi: 21.01.2017/6771, RG: 15.07.2018/30479. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/19.5.4.pdf Erişim Tarihi 28 Ocak 2024.
• Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanun, Kanun Numarası: 6546, Kabul Tarihi: 19.06.2014, RG 28.06.2014/29044. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/06/20140628-10.htm Erişim Tarihi 26 Ocak 2024.
• Çırakoğlu M, ‘Düzenleyici ve Denetleyici Kurulların Denetlenme Şekillerinin İdari Vesayet Bakımından Değerlendirilmesi’ (2016) 2(1) Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Dergisi 89, 111.
• Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı, ‘Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Uzun Devreli Gelişim Revizyon Planı’ (catab, 30 Eylül 2021) https://catab.ktb.gov.tr/Eklenti/90198,tarihialan125000tapplannotlaridegisiklik30092021pdf.pdf?0 Erişim Tarihi 22 Kasım 2023.
• Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı, ‘2020 Yılı 6 Aylık Faaliyet Raporu’ (catab, 30 Haziran 2020) https://catab.ktb.gov.tr/Eklenti/76168,2020-yili-ilk-6-aylik-faaliyet-raporupdf.pdf?0 Erişim Tarihi 20 Ocak 2023.
• Danıştay 5. Dairesi (1966) https://karararama.danistay.gov.tr/ Erişim Tarihi 14 Ocak 2024.
• Erbey D, ‘Tarihi Kültürel ve Doğal Değerlerin Korunması ve Yönetiminde Yeni Bir Yaklaşım: Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı’ (2018) 28(3) Planlama Dergisi 282, 287. https://jag.journalagent.com/planlama/pdfs/PLAN_28_3_282_301.pdf Erişim Tarihi 22 Mayıs 2024.
• Feilden BM and Jokilehto J, ‘Management Guidelines for World Cultural Heritage Sites’ (2nd edn, ICCROM Yayınevi 1998).
• Gözler K, Mahalli İdareler Hukuku (1st edn, Ekin Kitabevi 2018).
• Gözler K, ‘Kamu Tüzel Kişiliği Kavramı Neye Yarar? K. Begüm İşbir’in Kamu Tüzel Kişiliği İsimli Doktora Tezinin Düşündürdükleri’ (idare.gen.tr, 02 Haziran 2018) https://www.idare.gen.tr/kamu-tuzel-kisiligi.pdf Erişim Tarihi 22 Eylül 2022.
• Günday M, İdare Hukuku (1st edn, İmaj Yayınevi 2015).
• Günday M, İdare Hukuku (11th edn, İmaj Yayınevi 2017).
• Gündüz FE, ‘Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre İdari Vesayet’ (2015) 20(33) Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 63, 89.
• Ocak K, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile İdari Vesayet Yetkisi Düzenlenmesinin Bir Örneği Olarak Cumhurbaşkanlığı Ofisleri’ (2019) 36(1) Anayasa Yargısı Dergisi 163, 193.
• Önen SM and Eken İ, ‘Yerel Yönetimler Üzerinde Uygulanan İdari Vesayet Yetkisinin İrdelenmesi’ (2016) 15(56) Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 216, 221.
• Parlak B, ‘Avrupa Birliği Perspektifinden Merkezi Yönetim - Yerel Yönetim İlişkileri’ (2014) 1(7) TESAM Akademi Dergisi 40, 44.
• Tan T, İdare Hukuku (4th edn, Turhan Kitabevi 2015).
• Türkiye Cumhuriyet Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kanun Numarası: 6771, Kabul Tarihi: 21.01.2017, RG 11.02.2017/29976. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/02/20170211-1.htm Erişim Tarihi 27 Ocak 2024.
• UNESCO World Heritage Centre, ‘Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention’ (Unesco, 12 Haziran 2017) https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000369013 Erişim Tarihi 22.01.2024.
• Yasin M, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Türk İdari Teşkilat Hukukuna Etkileri’ (2019) 36(1) Anayasa Yargısı Dergisi 315, 328. https://www.anayasa.gov.tr/media/6102/meliksah-yasin.pdf Erişim Tarihi 22 Şubat 2024.