Öz
It is one of the controversial issues among the Islamic jurists (fuqaha) whether
a man should be equal to the woman to whom he is married in terms of certain
qualities, in the Islamic law (fiqh) literature. Unlike some
Islamic jurists who claim that equality (qafa’ah) in marriage
is necessary, other think that equality in marriage is not necessary. However,
those who defend equality in marriage put forward different ideas. Equality is
important for ensuring harmony between spouses and for keeping family
happiness. The harmony provided with equality brings a compromise to the
spouses. Thus, the problems that arise from the differences between spouses on
the basic subjects are prevented. The woman and her legal protector are given
the right to search for the equality, and this right is foreclosed with their
consent. Search for the equality was found enough during marriage. Thus a
certain amount of time has been allocated for the equality. There are
differences between Islamic legal sects in the qualities of equality. In this
study, the condition of equality in marriage has been examined and evaluated in
terms of piety and wealth qualities.
Anahtar Kelimeler
Qafa’ah Equality in the Marriage Qualities of Equality Piety Wealth
Kaynakça
- Aktan, Hamza, “ Kefâet”, DİA, 2002.
- Amir b. İsa, “el-Kefâetü fin-Neseb ve Hükmühâ fin-Nikâh”.
- Apaydın, H. Yunus, “Velâyet”, DİA, 2013.
- Ayni, Bedrettin, el-Binâye li Şerhi’l Hidâye, Dârü’l Kütübi’l İlmiyye, Beyrut, 2000.
- Berâzi’î, Ebu Said, et-Tehzib fi İhtisâr el-Müdevvene, Daru’l Buhûs lid-dirasât el-İslamiyye ve İhyâu’t Turâs, Dubai, 2002.
- Bilmen, Ömer Nasuhi, Hukuk-ı İslâmiyye ve Istılahâtı Fıkhıyye Kamusu, Bilmen Yayınevi, İstanbul, 1967.
- Buhârî, “Nikah”, 16.
- Çakır, Latife, İslam Hukuku Kaynaklarında Denklik Meselesi ve Günümüz Türk Toplumundaki Yansıması, (Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi), Adana, 2006.
- Çatlı, İsmail Hakkı, İslam Hukukuna Göre Evlilikte Denklik, (Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi), Diyarbakır, 2002.
- Damat Efendi, Mecmau’l Enhur fî Şerhi Mülteka’l Ebhur, Dârü İhyâ-i Türâsi’l Arabî. Dirik, Mehmet “İslam Aile Hukukuna Göre Evlenmede Eşler arasında Denklik”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy. 26 (2015).
- Döndüren, Hamdi, Delilleriyle İslam Hukuku Şahıs, Aile ve Çözümlü Miras, İslam Hukuku Külliyatı Yayınları, İstanbul, 1983.
- Ebu’l Meali, el-Muhîtu’l Burhânî fi’l Fıkfi’n Nu’mânî, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2004.
- El-Bakara, 2/187.
- El-hin…… Mustafa, v.dğr, el-Fıkhu’l Menheci ala Mezhebi’l İmam Şâfiî, Dârü’l Kalem, Dimeşk, 1992.
- Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kuran Dili, Eser Kitabevi, İstanbul, 1979.
- Gamrâvi, es-Sirâcu’l Vehhâc ala Metni’l Minhâc, Darü’l Marife, Dimeşk, 1992.
- Görgülü, Hasan Ali, İslam Hukukunda Eşler Arası Sorunlar ve Çözüm Yolları, Fakülte Kitabevi Yayınları, Isparta, 2005.
- Gümüş, Emine, İslam Hukukuna Göre Eşler Arasında Denklik, (Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi), Sakarya, 1999.
- Hilmi, İbrahim, “Hukuk-i Aile Kararnâmesi Esbâbı Mûcibe Lâyihası”.
- Hüsrevoğlu, Mehmet, İslam’da Evlilik ve Boşanma, Arznet Yayıncılık, Kayseri, 2010.
- İbn Mâce, “Nikâh”, 46.
- İbn Nüceym, el-Bahru’r Râik Şerhu Kenzi’d Dekâik.
- İbnü’l- Hümâm, Şerhu Fethi'l-Kadîr, Daru’l-Kütübi’l-İlmî, Beyrut, 2003.
- İskilipli, Muhammed Atıf Hoca, İslam Fıkhı, Mehir Yayınları, İstanbul, 1994.
- Kallek, Cengiz, “İbn Ferhûn”, DİA, 1999.
- Karaman, Hayrettin, Mukayeseli İslam Hukuku, İrfan Yayınevi, İstanbul, 1982.
- Kasani, Bedâi’us- Sanâi’, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1986.
- Kasapoğlu, Abdurrahman; “İslama Göre Evlilikte Eşler Arasında Uyum Sorunu İnanç ve Ahlâk Uyumu ”, Bilimname XII, (2007/1).
- Mâverdî, el-Hâvi’l Kebîr, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1994.
- Mehamili, İbn Ahmed ed-Dabi, el-Lübâb fi’l Fıkhi’ş Şâfiî, Medine.
- Mevsılî, el-İhtiyar li Ta’lili’l-Muhtâr, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut.
- Meydânî, Abdülgani el-Guneymi, Lübâb fi Şerhi’l Kitâb, çev. Okan Kadir Yılmaz, Yasin Yayınevi, İstanbul.
- Nevevî, Ravzatu’t Tâlibîn, el-Mektebü’l İslami, Beyrut, 1991. Öğüt, Salim, “Edebü’l-Kadî”, DİA, 1994.
- Pekdemir, Şevket “Evlilikte Denklik Konuları Üzerine Bir Değerlendirme”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, c. XV, Sayı 1, 2015.
- Salih b. Fevzân, el-Mulahhas el-Fıkhî, Dârü’l-Asime li’n Neşr ve’t Tevzi’, Riyad.
- Şirbinî, Hatip, Muğni’l Muhtâc, Dar-u Kütübi’l İlmiyye, Lübnan, 2000.
- Şirbinî, Hatip, Muğni’l Muhtâc, çev. Soner Duman, Mirac Yayınevi, İstanbul, 2009.
- Tanrıverdi, Hayrettin, İslam Aile Hukukunda Kefâet, (Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi), Sivas, 1999.
- Taş, Aydın, “Türkiye Kütüphanelerindeki Mâlîki Mezhebi ile İlgili Yazma Eserler”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (2007), s. 68.
- Tirmizi, “Cenâiz”, 74.
- Zeyla’i, Tebyînu’l Hakaik Şerhu Kenzi’d Dekaik, Mısır, 1313. Zuhaylî, Vehbe, Hanefi Fıkhı, çev. Yusuf Ciğer, Saadet Yayınevi, İstanbul, 2014.
Öz
Fıkıh literatüründe
erkeğin evleneceği kadına bazı vasıflar açısından denk
olması fukahâ arasındaki tartışmalı meselelerden
biridir. Kefâeti/denkliği şart koşan İslam hukukçuları olduğu
gibi denkliğin gerekliliğini savunmayanlar da vardır. Ancak denkliği
savunanlar farklı görüşler ortaya koymuşlardır. Denklik eşler arası uyumun
sağlanması ve aile saadetinin devamı için önemlidir. Denklikle sağlanan
uyum eşler için bir uzlaşma meydana getirir. Böylece temel konulardaki
farklılıklardan doğacak sorunların önüne geçilir. Denkliği arama
hakkı kadın ve velisine verilmiştir. Yine onların rızası ile bu hak sakıt
olabilir. Denkliğin nikah akdi esnasında aranması yeterli görülmüş, böylece
denklik için belli bir vakit tahsis edilmiştir. Denkliğin arandığı
vasıflar hususunda mezhepler arasında ihtilaf vardır. Bu çalışmada
evlenmede gözetilen denklik şartlarından dindarlık ve zenginlik vasıfları
incelenmiş ve değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kefâet Evlenmede Denklik Denklik Vasıfları Dindarlık Zenginlik.
Kaynakça
- Aktan, Hamza, “ Kefâet”, DİA, 2002.
- Amir b. İsa, “el-Kefâetü fin-Neseb ve Hükmühâ fin-Nikâh”.
- Apaydın, H. Yunus, “Velâyet”, DİA, 2013.
- Ayni, Bedrettin, el-Binâye li Şerhi’l Hidâye, Dârü’l Kütübi’l İlmiyye, Beyrut, 2000.
- Berâzi’î, Ebu Said, et-Tehzib fi İhtisâr el-Müdevvene, Daru’l Buhûs lid-dirasât el-İslamiyye ve İhyâu’t Turâs, Dubai, 2002.
- Bilmen, Ömer Nasuhi, Hukuk-ı İslâmiyye ve Istılahâtı Fıkhıyye Kamusu, Bilmen Yayınevi, İstanbul, 1967.
- Buhârî, “Nikah”, 16.
- Çakır, Latife, İslam Hukuku Kaynaklarında Denklik Meselesi ve Günümüz Türk Toplumundaki Yansıması, (Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi), Adana, 2006.
- Çatlı, İsmail Hakkı, İslam Hukukuna Göre Evlilikte Denklik, (Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi), Diyarbakır, 2002.
- Damat Efendi, Mecmau’l Enhur fî Şerhi Mülteka’l Ebhur, Dârü İhyâ-i Türâsi’l Arabî. Dirik, Mehmet “İslam Aile Hukukuna Göre Evlenmede Eşler arasında Denklik”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy. 26 (2015).
- Döndüren, Hamdi, Delilleriyle İslam Hukuku Şahıs, Aile ve Çözümlü Miras, İslam Hukuku Külliyatı Yayınları, İstanbul, 1983.
- Ebu’l Meali, el-Muhîtu’l Burhânî fi’l Fıkfi’n Nu’mânî, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2004.
- El-Bakara, 2/187.
- El-hin…… Mustafa, v.dğr, el-Fıkhu’l Menheci ala Mezhebi’l İmam Şâfiî, Dârü’l Kalem, Dimeşk, 1992.
- Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kuran Dili, Eser Kitabevi, İstanbul, 1979.
- Gamrâvi, es-Sirâcu’l Vehhâc ala Metni’l Minhâc, Darü’l Marife, Dimeşk, 1992.
- Görgülü, Hasan Ali, İslam Hukukunda Eşler Arası Sorunlar ve Çözüm Yolları, Fakülte Kitabevi Yayınları, Isparta, 2005.
- Gümüş, Emine, İslam Hukukuna Göre Eşler Arasında Denklik, (Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi), Sakarya, 1999.
- Hilmi, İbrahim, “Hukuk-i Aile Kararnâmesi Esbâbı Mûcibe Lâyihası”.
- Hüsrevoğlu, Mehmet, İslam’da Evlilik ve Boşanma, Arznet Yayıncılık, Kayseri, 2010.
- İbn Mâce, “Nikâh”, 46.
- İbn Nüceym, el-Bahru’r Râik Şerhu Kenzi’d Dekâik.
- İbnü’l- Hümâm, Şerhu Fethi'l-Kadîr, Daru’l-Kütübi’l-İlmî, Beyrut, 2003.
- İskilipli, Muhammed Atıf Hoca, İslam Fıkhı, Mehir Yayınları, İstanbul, 1994.
- Kallek, Cengiz, “İbn Ferhûn”, DİA, 1999.
- Karaman, Hayrettin, Mukayeseli İslam Hukuku, İrfan Yayınevi, İstanbul, 1982.
- Kasani, Bedâi’us- Sanâi’, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1986.
- Kasapoğlu, Abdurrahman; “İslama Göre Evlilikte Eşler Arasında Uyum Sorunu İnanç ve Ahlâk Uyumu ”, Bilimname XII, (2007/1).
- Mâverdî, el-Hâvi’l Kebîr, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1994.
- Mehamili, İbn Ahmed ed-Dabi, el-Lübâb fi’l Fıkhi’ş Şâfiî, Medine.
- Mevsılî, el-İhtiyar li Ta’lili’l-Muhtâr, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut.
- Meydânî, Abdülgani el-Guneymi, Lübâb fi Şerhi’l Kitâb, çev. Okan Kadir Yılmaz, Yasin Yayınevi, İstanbul.
- Nevevî, Ravzatu’t Tâlibîn, el-Mektebü’l İslami, Beyrut, 1991. Öğüt, Salim, “Edebü’l-Kadî”, DİA, 1994.
- Pekdemir, Şevket “Evlilikte Denklik Konuları Üzerine Bir Değerlendirme”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, c. XV, Sayı 1, 2015.
- Salih b. Fevzân, el-Mulahhas el-Fıkhî, Dârü’l-Asime li’n Neşr ve’t Tevzi’, Riyad.
- Şirbinî, Hatip, Muğni’l Muhtâc, Dar-u Kütübi’l İlmiyye, Lübnan, 2000.
- Şirbinî, Hatip, Muğni’l Muhtâc, çev. Soner Duman, Mirac Yayınevi, İstanbul, 2009.
- Tanrıverdi, Hayrettin, İslam Aile Hukukunda Kefâet, (Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi), Sivas, 1999.
- Taş, Aydın, “Türkiye Kütüphanelerindeki Mâlîki Mezhebi ile İlgili Yazma Eserler”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (2007), s. 68.
- Tirmizi, “Cenâiz”, 74.
- Zeyla’i, Tebyînu’l Hakaik Şerhu Kenzi’d Dekaik, Mısır, 1313. Zuhaylî, Vehbe, Hanefi Fıkhı, çev. Yusuf Ciğer, Saadet Yayınevi, İstanbul, 2014.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Haziran 2018 |
| Kabul Tarihi | 11 Mayıs 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 2 Sayı: 1 |