Türkiye’de intiharın sosyo-ekonomik ve sosyo-psikolojik belirleyicileri: düzey 2 için bir panel veri çözümlemesi

Yıl 2023, Cilt: 42 Sayı: 1, 55 - 71, 15.08.2023

Melis Kavaklı

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de İBBS 2 düzeyinde yer alan 26 bölge için intihar ve sosyo-ekonomik
belirleyicileri arasındaki ilişki 2004-2019 yılları ele alınarak dinamik panel veri analizi ile araştırılmış ve
tahmin edilmiştir. Bu amaçla Arellano ve Bond tarafından geliştirilen genelleştirilmiş momentler
methodu (GMM) yöntemi ile intiharı etkileyen sosyo-ekonomik faktörler cinsiyete göre ayrılarak farklı
modeller ile incelenmiştir. GSYH değişkeni dahil edilerek kadın erkek ve genel olmak üzere üç model,
GSYH değişkeni olmadan ise aynı şekilde kadın erkek ve genel olmak üzere üç model tahmin edilmiştir.
Katsayıların anlamlılıklarını ölçmek için Wald testi, araç değişkenlerin doğru kullanılıp kullanılmadığını
gösteren Sargan testi ve otokorolasyon probleminin tespiti için Arellano ve Bond otokorelasyon testleri
uygulanmıştır. Cinsiyete göre farklılıkları ölçmek için Chow Testi kullanılmıştır. Evlenme, işgücüne
katılım ve GSYH değişkenleri intihar üzerinde negatif etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Boşanma ve
intiharın bir dönem öncesi ise intihar üzerinde pozitif etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Erkeklerin
özellikle boşanma üzerinde güçlü tepki verdiği görülmüştür. Sonuçların cinsiyete göre farklılık gösterdiği
kanıtlanmıştır. Kriz dönemlerinde oluşan işsizlik ortamı intihar üzerinde arttırıcı bir etkisi olduğu
bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

İntihar, İşsizlik, İş Gücüne Katılım, Evlilik, Boşanma, Kriz, Dinamik Panel Veri

Socio-economics and socio-psychologic determinants of suicide in Turkey: a dynamic panel analysis at nuts 2 level

Öz

In this study, the relationship between suicide and socio-economic determinants for 26 regions taking part
at the NUTS 2 level in Turkey was investigated and estimated by dynamic panel data analysis by
considering the years 2004-2019. For this purpose, socio-economic factors affecting suicide were
analyzed with different models by separating them according to gender with the generalized moment
method (GMM) which was developed by Arellano and Bond. Three models were estimated as female,
male and general by including the GDP variable, and also, three models were estimated as female, male
and general without the GDP variable . To measure the significance of the coefficients; The Walt test, the
Sargan test, which shows whether the instrumental variables are used correctly or not, and the Arellano
and Bond autocorrelation tests to determine the autocorrelation problem were carried out. The Chow Test
was used to measure differences by gender. It was concluded that marriage, labor force participation and
GDP variables had a negative effect on suicide. It was concluded that divorce and presuicidal syndrome
had a positive effect on suicide. It has been observed that men especially react strongly to divorce. It has
been proven that the results differ by gender. It has been found that the unemployment environment that
occurs during crisis periods has an increasing effect on suicide.

Anahtar Kelimeler

Suicide, Unemployment, Labour Force Participation, Marriage, Divorce, Crisis, Dynamic Panel Data

Kaynakça

• Andrés, A. R. (2005). Income inequality, unemployment, and suicide: a panel data analysis of 15 European countries. Applied Economics(37), 439–451.
• Arellano, M., & Bond, S. (1991, Nisan). Some tests of specification for panel data: monte carlo evidence and an application to employment equations. The Review of Economic Studies, 58(2), 277-297.
• Bussu, A., Detotto, C., & Sterzi, V. (2013). Social conformity and suicide. The Journal Of Socio-Economics(42), 67-78.
• Ceccherini-Nelli, A., & Priebe, S. (2011). Economic factors and suicide rates: associations over time in four countries. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol(46), 975–982.
• Chang, S.-S., Stuckler, D., Yip, P., & Gunnell, D. (2013). Impact of 2008 global economic crisis on suicide: time trend study in 54 countries. BMJ(347), 1-15.
• Çıraklı, Ü. (2019). Türkiye’de ekonomik göstergeler ile intihar hızı arasındaki ilişkinin incelenmesi: ekonometrik bir analiz. Journal of Health and Nursing Management, 6(3), 218-227.
• Durkheim, E. (2019). İntihar (Eylül 2019 b.). Pozitif Yayıncılık.
• Hamermesh, D. S., & Soss, N. M. (1974). An economic theory of suicide. The Journal Of Political Economy, 83-98.
• Henry, A. F., & Short, J. F. (1954). Suicide and homicide. New York: Arno Press Collection.
• Hsiao, C. (2003). Analysis of Panel Data . Cambridge: Cambridge University Press.
• Kuroki, M. (2010). Suicide and unemployment in Japan: evidence from municipal level suicide rates and age-specific suicide rates. The Journal of Socio-Economics, 683–691.
• Madianos, M. G., Alexiou, T., Patelakis, A., & Economou, M. (2014, Mart). Suicide, unemployment and other socioeconomic factors: evidence from the economic crisis in Greece. Eur. J. Psychiat, 28(1), 39-49.
• Neumayer, E. (2003). Socioeconomic factors and suicide rates at large-unit aggregate levels: a comment. Urban Studies, 40(13), 2769–2776.
• Norström, T. (1995). The impact of alcohol, divorce and unemployment on suicide: a multilevel analysis. The University of North Carolina Press, 74(1), 293-314.
• OECD. (2021, Mayıs 10). CPI. OECD Data: https://data.oecd.org/searchresults/?q=cpi adresinden alındı
• OECD. (2021, Mayıs 21). Sucide Rates. OECD Data: https://data.oecd.org/healthstat/suicide-rates.htm adresinden alındı
• Stack, S. (1998). The Relationship Of Female Labor Force Participation To Suicide: A Comparative Analysis. Archives of Suicide Research(4), 249-261.
• Tatoğlu, F. Y. (2020). İleri panel veri analizi stata uygulamalı (4 b.). Beta Yayıncılık.
• TÜİK. (2021, Mart 6). İntihar İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1 adresinden alındı
• TÜİK. (2021, 05 17). İstihdam, İşsizlik ve Ücret. Türkiye İstatistik Kurumu: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=istihdam-issizlik-ve-ucret-108&dil=1 adresinden alındı
• TÜİK. (2021, Mayıs 19). Ulusal Hesaplar. Türkiye İstatistik Kurumu: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ulusal-hesaplar-113&dil=1 adresinden alındı
• Yang, B., & Lester, D. (1990). Time-series analyses of the american suicide rate. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol(25), 274-275.
• Ying, Y.-h., & Chang, K. (2009). A Study of Suicide and Socioeconomic Factors. Suicide And Life-Threatening Behavior, 39(2), 214-226.