DEMATEL İLE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN AZALMA NEDENLERİNİN ANALİZİ: BİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2024, , 33 - 55, 12.07.2024

Savaş Bıçak

https://doi.org/10.20854/bujse.1428243

Öz

Örgütlerin varlıklarının sürdürülmesi, başarılarının devamının sağlanması ve vizyonlarına ulaşılabilmesinde çalışanların etkisi yadsınamayacak düzeydedir. Var olan insan kaynağı etkin ve verimli bir şekilde değerlendirildiğinde; örgütlerde, amaçlara ulaşılma konusunda aşama katedilmiş olmakta, çalışan da ise iş tatmininin ve örgütsel bağlılığın artması, müşterilerde ise alınan hizmetlerden duyulan memnuniyetin sürekliliği sağlanmış olmaktadır. İnsan kaynaklarının iyi yönetilemediğinde ise örgütün varlığını devam ettirebilmesi ya da başarılı olabilmesi zorlaşmakta, çalışanlarda ise performans düşüklüğünün ve işe devamsızlıkların görülmesi ile iş doyumunun sağlanamaması ve örgüte olan bağlılığının azalması, işten ayrılmalar görülmekte, müşteride ise örgüte olan bakış açıları olumsuz anlamda etkilenmekte ve başarısızlık kaçınılmaz olmaktadır. Bu çalışmada bir büyükşehir belediyesinde 2019 -2023 yılları arasında yaşanan örgütsel bağlılığın azalma nedenleri araştırılmış, literatür araştırması sonucu bu duruma sebep olabilecek 15 kriter belirlenmiş ve bu kriterler kurumda 5 yıl tecrübesi bulunan tamamı üniversite mezunu çalışanlardan bu çalışmaya özgü soru formu ile değerlendirmeleri alınmış ve sonuçlar DEMATEL yöntemi ile analiz edilerek sonuçlar hakkında değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

DEMATEL, örgütsel Bağlılık, Yerel Yönetimler, Çok Kriterli Karar Verme

Kaynakça

• Aleyashi W.S.J., İraz, R. (2023). Örgütsel değişimin gerçekleştirilmesinde transformasyonel liderliğin rolü: Sağlık sektöründe bir araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 23 (1), 12-24. https://doi.org/10.30976/susead.1190043
• Alga, E., (2016). Örgütlerde Yöneticilerin Liderlik Tarzlarının Algılanması ve Tükenmişlik Sendromu İlişkisi. Pamukkale Üniversitesi. Denizli
• Alhas, F. (2023). Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13), 121-146. Retrieved From https//Dergipark.Org.TR/En/Pub/Aksos/İssue/78945/1117522
• Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance, and normative commitment to the organization. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 63 (1), 1-18.
• Altundere, M. B. & Karagöz, S. (2022). Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Bağlılık ve Tükenmişliğe Etkisi. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8 (2), 157 – 179. https://doi.org/10.29391/Uiibd.1210526
• Anuk İşlek, S. & Bakioğlu, F. (2023). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılıkları ile İş Doyumları İlişkisinde Örgütsel Sessizliğin Aracılık Rolü. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 170 – 193. https://doi.org/10.38151/akef.2023.49
• Aslan, Ö. Ş. & Terzi, R. (2023). Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23 (1), 79-98. https://doi.org/10.18037/ausbd.1272553
• Bıçak, H. & Gündüz, Y. (2023). Okul Yöneticilerinin Kullandıkları Motivasyonel Dil ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (86), 391-424. https://doi.org/10.17755/Esosder.1123216
• Bıçak, S. & Gül, S. (2023). DEMATEL İle Yönetici Değişim Nedenlerinin Analizi: Bir Büyükşehir Belediyesi Örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 24 (2), 513-537. https://doi.org/10.31671/Doujournal.1259802
• Boz, D., Duran, C. & Uğurlu, E. (2021). Örgütsel Bağlılığın İş Performansına Etkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (1), 345-355. https://doi.org/10.33206/mjss.726618
• Çankaya, M. (2023). Dönüştürücü Liderlik Ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Ekev Akademi Dergisi, (94), 206-217. https://doi.org/10.17753/Sosekev.1257344
• Çiçeklioğlu, H. ve Taşlıyan, M. (2019). Eğitim kurumu çalışanlarının presenteeism (işte var Olamama) algılarının performanslarına olan etkisi ve sosyo – demografik özellikler Açısından incelenmesi, OPUS – Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14 (20),22- 53
• Conger, J. A. (1990). The dark side of leadership. Organizational Dynamics, 19(2), 44-55.
• Döngelci, C. S., Bayrak Kök, S. & Sarıkaya, M. (2023). Örgütsel Bağlılığın Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi: Özel Sektör Çalışanları Üzerine Bir Uygulama. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 10 (1-Prof. Dr. Feyzullah EROĞLU Armağan Sayısı), 171-190. https://doi.org/10.47097/piar.1284397
• Esengin, B. O. & Şantaş, G. (2023). Sağlık Çalışanlarında Pozitif Psikolojik Sermaye, İş Performansı ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 26 (1), 62- 82. https://doi.org/10.20249/selcuksbmyd.1209976
• İşler, M., & Avcı, A. (2023). The Effect of Servant Leadership on Organizational Commitment And The Mediating Role of Organizational Justice. Toplum, Eğitim ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 2(1), 34-48. https://doi.org/10.5281/zenodo.7881783
• Karakoç, H. & Aykan, E. (2023). Üniversitelerin Sürdürülebilirliklerinin Sağlanmasında Rekabet Stratejileri ve İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları İlişkisi: Türkiye Örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 24(2), 365-389. https://doi.org/10.31671/Doujournal.1233732
• Kekül, O. & Genç, K.Y. (2023). Kurumsallaşma ile Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Performans ve İş Tatmine Yönelik İçerik Analizi: Lisanüstü Tezlerine Yönelik Bir Araştırma. Asya Studies, 7 (23), 173-194. https://doi.org/10.31455/Asya. 1188102
• Nalçaçıgil, E. (2023). Algılanan Örgütsel Destek ile Duygusal Emek İlişkisi: Sivil Havacılık Kabin Memurları Örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 24 (2), 391 410. https://doi.org/10.31671/Doujournal.1269425
• Nisan, H., Turan, M. R., Demir, Z., İnan, İ., Demirci, E. E. (2023). Psikolojik Esenlik, İş Performansı, İş Stresi ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki. Journal of Eurapean Education. Vol 13 No: 1 p. 147 – 182.
• Okumuş, N. & Dineri, E. (2023). Geri Dönüşüm Çalışmalarında Kriterlerin Birbirlerine Olan Etkisini Belirlemede DEMATEL Metodu. Gaziantep University Journal of Social Sciences 22 (3), 881-893. https://doi.org/10.21547/jss.1307594
• O’reilly III, C.A., & Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological Attachment: The effects of compliance, identification, and internalization on prosocial Behavior. Journal of Applied Psychology, 71 (3), 492 – 499.
• Özdemir, İ. H. & Gündüz, Y. (2022). Okul Yönetimindeki Kayırmacılığın Örgütsel Güven ve Örgütsel Bağlılık ile Olan İlişkinin Öğretmen Algılarına Göre İncelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11 (2), 800-826. https://doi.org/10.15869/itobiad.927248
• Özten, İ. & Çiçek Sağlam, A. (2023). Karanlık Liderlik Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (15), 31-53. https://doi.org/10.21733/ibad.1275037
• Si, S.L., You, X.Y., Liu, H.C., Zhang, P. (2018). DEMATEL technique: A systematic review of the state – of- the -art literatüre on methodologies and applications. Mathematical Problems in Engineering, 2018, Article ID 3696457. https://doi.org/10.1155/2018/3696457. Solmaz, U. (2023). Covıd-19 Döneminde Bireylerin Algıladıkları Stres İle Örgütsel Destek Ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (55), 329-345. https://doi.org/10.30794/Pausbed.1088440
• Sökmen, A., Işık Yavanoğlu, Ş., (2023). Vizyoner Liderlik, Örgütsel Bağlılık ve İş Performansı İlişkisi: Otel Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 11 (2) 1561 – 1580.
• Şarkaya, S. S. ve Tanrıöğen, Z. M. (2019). Eğitim kurumlarında işte var olamama (presenteeism) azaltılmasında ödüllendirmenin rolü. Akdeniz Araştırmaları Dergisi, 13(28), 234-254.
• Tamer, İ. & Bozaykut Bük, T. (2020). Algılanan Örgütsel Destek ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7 (2), 139- 147. Retrieved From Https://Dergipark.Org.Tr/En/Pub/Asead/İssue/52903/682165
• Taşlıyan, M., Ozyasar, K. & Gökyar, A. (2022). Pandemi (Covid-19) Döneminde, Kariyer Tatmini, Kariyer Platosu, Örgütsel Bağlılık ve İşe Yabancılaşma Değişkenlerinin Etkileşimi: Akademisyenler Üzerine Bir Alan Araştırması. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 7 (17), 141-158. https://doi.org/10.25204/iktisad.1028111
• Uğurlu, F. (2023). Denizcilik İşletmelerinde Duygusal Zekanın Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisinde Psikolojik Dayanıklılığın Aracı Rolü. Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan Ve Toplum Bilimleri Dergisi, 6 (3), 169 – 186. https://doi.org/10.59445/İjephss.1279820
• Unterhitzenberger, C., ve Bryde, D.J (2019). Organizational Justice, Project Performance, and The Mediating Efects of Key Success Factors. Project Management Journal (50) 1; 57 – 70.
• Uyanık, S. (2022). Stres ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Gemiadamlerı Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 11 (1), 105-120. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ssrj/issue/68794/1054895
• Yaltagil, E. & Öztürk, Z. (2023). İdari Görevi Olan Akademisyenlerin Stratejik Düşünme Yeteneklerinin Belirlenmesi: Devlet Üniversitesi Örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 24 (2), 255-269. https://doi.org/10.31671/Doujournal.1203336