OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN BİR FİRMADA TEDARİKÇİ SEÇİMİ: AHP-BULANIK AHP ve TOPSIS UYGULAMASI

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 1, 0 - 0, 29.06.2016

Atakan Alkan , Zerrin Aladağ , Cemil Çelik

https://doi.org/10.20854/bujse.258169

Cited By: 3

Öz

Günümüz global dünya pazarı gün geçtikçe daha yoğun bir hale gelmektedir. Bu yüzden günümüzdeki firmalar pazarda hayatta kalabilmek ve ürünleriyle rekabet edebilme yeteneklerini sürdürmek için üretim ve malzeme maliyetlerini düşürme yollarını aramaktadırlar. Maliyetlerin azaltılmasında en önemli unsur nitelikli tedarikçiden düşük fiyatlı ve kaliteli malzeme satın alınmasıdır. Bu çalışma tedarik zinciri yönetiminde önemli bir problem olan tedarikçi seçimi üzerinde odaklanmıştır. Amaç, otomotiv sektöründe faaliyet gösteren bir firmanın tedarikçi seçim sorununun çok ölçütlü bir yaklaşım ile değerlendirilmesidir. Çalışma iki aşamalı olarak planlanmış olup; ilk aşama otomotiv sektöründe tedarikçi seçiminde dikkat edilmesi gereken önemli ölçütlerin firmalarda anket çalışması yapılarak belirlenmesiyle başlamaktadır. Çalışmanın ikinci aşaması, mevcut olan ve aday olan tedarikçilerin çok ölçütlü yapıda değerlendirilerek göreceli olarak sıralanması aşamasıdır. Belirlenen ölçütler için en uygun tedarikçilerin seçiminde bulanık analitik hiyerarşi sürecinden yararlanılacaktır. Bu süreçte söz konusu tedarikçilerin belirlenen ölçütlere göre ağırlıklandırma ve seçimi işlemi Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi ile yapılacaktır. Ayrıca tedarikçilerin öncelik sıralamalarının belirlenmesinde çok ölçütlü bir yaklaşım olan TOPSIS ve AHP yönteminden de yararlanılarak farklı bir bakış açısı sağlanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tedarikçi Seçimi, AHP; Bulanık AHP; TOPSIS

Kaynakça

• Akal Z.,İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi – Çok YönlüPerformans Göstergeleri, Milli Prodüktivite Merkezi, 2000, 21(2), 108-115.
• Baynal K.,Yüzügüllü E., Tedarik Zinciri Yönetiminde Analitik Ağ Süreci ile Tedarikçi Seçimi ve Bir Uygulama, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 2013, 42(1), 77-92.
• Chang C.H., Evaluating Weapon Systems Using Ranking Fuzzy Numbers, Fuzzy Sets and Systems, 1999, 107(1), 25-35.
• Dağdeviren M., Eren T., Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0-1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanılması, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 2001, 16(1-2), 41-52.
• Erik D.,Firmaların Başarı Kriterlerinin Tanımlanması ve Çalışanların Memnuniyeti Kriterinin Bulanık Mantık Yöntemi ile Ölçülmesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2005, 3(2), 131-142.
• Fazlollahtabar, H., Mahdavi, I., Ashoori, M.T., Kaviani, S., Mahdavi-Amiri, N., (2011), A multi-objective decision-making process of supplier selection and order allocation for multi-period scheduling in an electronic market, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 52, p.1039-1052.
• Ghodsypour, S.H. ve O’Brien,C. (1998), “A Decision Support System for Supplier Selection Using An Integrated Analytic Hierarchy Process and Linear Programming”, Int. J. Production Economics 56-57 (1998) 199-212.
• Güner, H., (2005), Bulanık AHP ve bir işletme için tedarikçi seçimi problemine uygulanması, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 133
• Hadi-Vencheh, A., Mohamadghasemi, A., A fuzzy AHP-DEA approach for multiple criteria ABC inventory classification, Expert Systems with Applications, Vol. 38, pp. 3346–3352, 2011.
• Ho, W., (2008), Integrated analytic hierarchy process and its applications-A literature review, European Journal of Operational Research, 186, p.211-228.
• Ho, W., Xu, X., Dey, P.K., (2010), Multi-criteria decision making approaches for supplier evaluation and selection: a literature review, European journal of Operational Research, 202(1), p.16-24.
• Junior F.R.L., Osiro L., Carpinette L.C.R., A Comparison between Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS Methods to Supplier Selection, Applied Soft Computing, DOI: 10.1016/j.asoc.2014.03.014.
• Keçeci U., Tedarikçi Seçim Probleminde Analitik Ağ Süreci , Yüksek Lisans Tezi,Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2006, 180-226.
• Kılıç A., Aygün S., Aydın Keskin G., Baynal K., (2014) Çok kriterli ABC analizi problemine farklı bir bakış açısı: Bulanık Analitik Hiyerarşisi Prosesi-İdeal çözüme yakınlığa göre tercih sıralama tekniği, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt 20, Sayı 5, 2014, Sayfalar 179-188.
• Kokangül, A., Susuz, Z., (2009), Integrated analytical hierarchy process and mathematical programming to supplier selection problem with quantity discount, Applied Mathematical Modelling, 33(3), p.1417-1429.
• Lin, M.-C., Wang, C.-C., Chen, M.-S., Alec Chang, C., (2008), Using AHP and TOPSIS approaches in customer-driven product design process, Computers in Industry, 59, p.17-31.
• Madumjar, A., Sarkar, B., Madumjar, P.K., (2005), Determination of quality value of cotton fibre using hybrid AHP-TOPSIS method of multi-criteria decision-making, 96(5), p.303-309.
• Öz E.,Baykoç Ö.F., Tedarikçi Seçimi Problemine Karar Teorisi Destekli Uzman Sistem Yaklaşımı, Gazi Üniversitesi Mimarlık Mühendislik Fakültesi Dergisi, 2004, 19(3), 275-286.
• Özdemir A., Tedarikçi Seçiminde Karar Modelleri ve Bir Uygulama Denemesi, Doktora Tezi, Anadolu
• Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, 2007.
• Saaty, T.L., (1990), How to make a decision: the analytic hierarchy process, European Journal of Operational Research, 48, p.9-26.
• Saaty, T.L., Niemira, M.P., (2006), A framework for making a better decision, Research Review, 13(1).
• Saaty, T.L., (2008), Decision making with the analytic hierarchy process, International Journal of Services Sciences, 1(1), p.83-98.
• Shyjith, K., Ilangkumaran, M., Kumanan, S., (2008), Multi-criteria decision-making approach to evaluate optimum maintenance strategy in textile industry, Journal of Quality in Maintenance Engineering, 14(4), p.375-386.
• Sipahioğlu, A., (2008), Analitik hiyerarşi süreci (AHP) ders notları, Osman Gazi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü.
• Susuz Z., Analitik Hiyerarşi Prosesine Dayalı Optimum Tedarikçi Seçim Modeli, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 2005.
• Tsaur, S.-H., Chang, T.-Y., Yen, C.-H., (2002), The Evaluation of Airline Service Quality by Fuzzy MCDM, Tourism Management, 23, p.107-115.
• Türer S., Ayvaz B., Bayraktar D., Bolat B., Tedarikçi Değerlendirme Süreci için Yapılan Sinir Ağı Yaklaşımı: Gıda Sektöründe Bir Uygulama, Endüstri Mühendisliği Dergisi,2008, 20(2), 31-40.
• Ustasüleyman, T., (2009) Bankacılık sektöründe hizmet kalitesinin değerlendirilmesi: Ahs-Topsis Yöntemi, Bankacılar Dergisi, 69, s.33-43.
• Wang, J.-W., Cheng, C.-H., Kun-Cheng, H., (2009), Fuzzy hierarchical TOPSIS for supplier selection, Applied Soft Computing, 9, p.377-386.
• Wang Y.M., Chin K.S., A Linear Goal Programming Priority Method for Fuzzy Analytic Hierarchy Process and Its Applications in New Product Screening, International Journal of Approximate Reasoning, 2008, 49(2), 451-465.
• Yurdakul, M., İç, Y.T., (2005), Development of a performance measurement model for manufacturing companies using the AHP and TOPSIS approaches, International Journal of Production Research, 43(21), p.4609-4641.