20-49 yaş arası Gebe Kadınların D Vitamini Destekleri Kullanım Durumları ile Beslenme ve Depresyon Durumlarının Karşılaştırılması

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 31 - 48, 30.04.2020

Seniha Soykurt Çukurovalı , Muhittin Tayfur , Emine Çelen

Öz

Amaç: Bu çalışma, 20-49 yaş arası gebe kadınların beslenme durumları, besin tercihleri, yeme tutumları ve vitamin D destek kullanım durumu ile depresyon oluşumu arasındaki muhtemel ilişkinin saptanması amacıyla planlamış ve yürütülmüştür.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, Aralık 2018 ile Ocak 2019 tarihleri arasında Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum Polikliniği’ne başvuran 20-49 yaş arası 150 gebe kadın üzerinde yürütülmüştür. Bireylerin kişisel bilgileri, depresyon durumu, fiziksel ve besin tüketimindeki değişikliklere ilişkin bilgileri saptamaya yönelik anket formu uygulanmıştır. Serum D vitamini düzeyleri Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Biyokimya Laboratuvarında analiz edilmiştir. Bireylerin beslenme alışkanlıkları ve besin tüketim kayıtları yüz yüze görüşme yöntemi ile elde edilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya katılan toplam 75 kişi D vitamini kullandı, diğer 75 kişi kullanmadı. Çalışmaya katılan bireylerden D vitamini kullananların ortanca depresyon skoru medyanı 9.00 (IQR=6) iken, kullanmayanlar için 33.00 (IQR=13) olarak bulundu. Medyan skorları D vitamini kullanımına göre incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu bulundu.
Sonuç: Çalışmadaki gebe kadınları serum D vitamini yeterliliği, yetersizliği ve eksikliğine göre gruplandırılıp Beck depresyon puanlarına bakıldığında, serum D vitamini düzeyi azaldıkça Beck depresyon puanı anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Epidemiyolojik çalışmalarda da D vitamini eksikliğinin veya yetersizliğinin depresyonla ilişkili olduğunu gösteren kanıtlar vardır. Bu nedenle, risk gruplarında depresyonu önlemekveya tedavi etmek için D vitamini takviyeleri almayı önermek uygundur.

Anahtar Kelimeler

Beslenme durumu, D vitamini, gebelik, depresyon, beslenme alışkanlıkları

Kaynakça

• Açıkgöz, A., Türkan, G. (2013). Gebelikte D Vitamini Gereksinimi ve Desteklenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin 12(5):597-608
• Alicia, C., Jarosz, Ahmed, E. (2019). Association between Vitamin D Status and Premenstrual Symptoms, Journal of the Academy of Nutrıtıon and Dietetics. 119 :1
• Aghajafari, F., Letourneau, N. (2018). Vitamin D Deficiency and Antenatal and Postpartum Depression: A Systematic Review. Nutrients, 10, 478
• Bellikci, E., Büyüktuncer, Z. (2015). Depresyon ve D vitamini. Beslenme ve Diyet Dergisi. 4382:160-165
• Bertone-Johnson, ER. (2009). Vitamin D and the occurrence of depression: causal association or circumstantial evidence? Nutr Rev, 67:481-492.
• Bertone-Johnson, ER., Powers, SI., Spangler, L., Brunner, RL., Michael, YL., Larson, JC. (2011). Vitamin D intake from foods and supplements and depressive symptoms in a diverse population of older women. Am J Clin Nutr. 94:1104-1112.
• Beslenme Bilgi Sistemleri. Ebispro for Windows, Stuttgart, Germany; Turkish Version/BeBİS 7, Pasifik Company, Erişim: ( www. bebis.com.tr). Erişim tarihi: 18 Mart 2016.
• Bloch, MH., Hannestad, J. (2012). Omega-3 fatty acids for the treatment of depression: systematic review and meta-analysis. Mol Psychiatry, 17:1272-1282.
• Danielewicz, H., Myszczyszyn, G., Dębińska, A., Myszkal, A. (2017). Diet in pregnancy—more than food. Eur J Pediatr 176:1573–1579.
• Erdem Ö, Bucaktepe G. Postpartum depresyon görülme sıklığı ve tarama yöntemleri. Dicle Tıp Derg 39: 458-461, 2012.
• Food and nutrıtıon board. Dietary reference intakes for calcium, phosphorous, magnesium, vitamin d, and fluoride. Institute of Medicine 38-314, 1997.
• Food and nutrition board. Dietary reference intakes for calcium and vitamin D. Institute of Medicine 345-478, 2011.
• Figueiredo ACC, Carrilho TRB, Batalha MA, Farias DR. Association between vitamin D status during pregnancy and total gestational weight gain and postpartum weight retention: a prospective cohort. Eur J Clin Nutr. 126-134, 2020.
• Ganji, V., Milone, C., Cody, MM., McCarty, F., Wang, YT. (2010). Serum vitamin D concentrations are related to depression in young adult US population: the Third National Health and Nutrition Examination Survey. Int Arch Med, 3:29.
• Grattan, D. (2001). A Mother’s Brain Knows. J Neuroendocrinol 23,1188-1189.
• Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. TBSA
• Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması, 2010. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü Şubat 2014:931.
• Humble, MB. (2010). Vitamin D, light and mental health. J Photochem Photobiol B. 101:142-149.
• Leung, BM., Kaplan, BJ. (2009). Perinatal depression: prevalence, risks, and the nutrition link- a review of the literatüre. J Am Diet Assoc. 109(9):1566-1575.
• Merdol Kutluay, T. (2003). Toplu beslenme yapılan kurumlar için standart yemek tarifleri, Ankara, Hatipoğlu Yayınevi.
• Milaneschi, Y., Shardell, M., Corsi, AM., Vazzana, R., Bandinelli, S., Guralnik, JM. (2010). Serum 25-hydroxyvitamin D and depressive symptoms in older women and men. J Clin Endocrinol Metab, 95:3225-3233.
• Nogay, HG. (2011). Gebe kadınların beslenme durumlarının değerlendirilmesi. Electronic Journal of Vocational Colleges. 1(1):51-7.
• Oh, JY., Song, Y., Sung, Y. (2004). Prevelance and factor analysis of metabolic syndrome in an Urban Korean population. American Dietetic Association Diabetes, 8: 2027-2032.
• Parvin A, Maryam B, Ahmad F.The Relationship Between Vitamin D and Postpartum Depression in Reproductive-Aged Iranian Women. Journal of Medicine and Life 11: 4,2018.
• Pena-Rosas, JP., Viteri, FE. (2009). Effects and safety of preventive oral iron or iron +folic acid supplementation for women during pregnancy. Cochrane Database Syst Rev.(4):CD004736.
• Picciano, MF. (2003). Pregnancy and lactation: physiological adjustments, nutritional requirements and the role of dietary supplements. J Nutr, 133:1997-2002.
• Rakıcıoğlu, N., Tek Acar, N., Ayaz, A., Pekcan, G. (2009). Yemek ve besin fotoğraf kataloğu-ölçü ve miktarlar. Ankara: Ata Ofset Matbaacılık.
• Robinson, M., Whitehouse, AJ., Newnham, JP., Gorman, S., Jacoby, P., Holt, BJ. (2014). Low maternal serum vitamin D during pregnancy and the risk for postpartum depression symptoms. Arch Women’s Ment Health, 17:213-219.
• Vaziri, F., Nasiri, S. (2016). Randomized controlled trial of vitamin D supplementation on perinatal depression: in Iranian pregnant mothers. BMC Pregnancy and Childbirth, 16:239
• Vırıt, 0., Akbaş, E., Savaş, HA., Sertbaş, G., Kandemir, H. (2008). Gebelikte depresyon ve kaygı düzeylerinin sosyal destek ile ilişkisi. Noropsikiyatri Arşivi, 45:9-13.
• WHO. Making pregnancy safer. WHO Technical Consultation on the prevention and anagement of pre-eclampsia/eclampsia and calcium and vitamin D supplementation for women during pregnancy. 2011. http://www.who.int/nutrition/events/2011_consultati on_prevention_preandeclampsia_Ca_VAD_pregnancy/en[Erişim Tarihi: 1.05.2019].dır
• Williams, A., Vivian, C. (2016). Vitamin D levels and perinatal depressive symptoms in women at risk: a secondary analysis of the mothers, omega-3, and mental health study. BMC Pregnancy and Childbirth, 16:203
• Wuitchik, M., Hesson, K., Bakal, DA. (1990). Perinatal predictors of pain and distress during labor. Birth 17, 18691