Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Omega-3 Yağ Asidinden Zengin Diyetin İnflamasyon, Solunum Fonksiyonu ve Yaşam Kalite Düzeyleri Üzerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 117 - 138, 30.08.2020

Sinem Bayram , Gül Kızıltan

Öz

Amaç: Bu çalışma, KOAH hastalarında omega-3 yağ asidinden zengin diyetin, inflamasyon, solunum fonksiyonu ve yaşam kalite düzeyleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.
Gereç ve yöntem: Tanı konulmuş herhangi bir sistemik hastalığı olmayan, evre 4’de olmayan, 40-65 yaşları arasında stabil dönemdeki 21 erkek KOAH hastası çalışmaya dahil edilmiştir. Hastaların kişisel ve hastalık bilgileri anket formu, beslenme durumları ise besin tüketim sıklığı formu ve 3 günlük besin tüketim kaydı ile belirlenmiştir. Yaşam kalite düzeyleri SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği, egzersiz performansları 6 Dakika Yürüme Testi, dispne durumları BORG skalası, solunum fonksiyon testleri spirometri ile değerlendirilmiştir. Hastaların antropometrik ölçümleri alınmış, bazı biyokimyasal parametreleri analiz edilmiştir. Bireysel diyet planlanmış ve omega-3 yağ asitlerinin arttırılması amacıyla 180 mg EPA, 120 mg DHA içeren balık yağı tableti sağlanmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan hastaların tedavi sonrası fiziksel fonksiyon, fiziksel rol güçlüğü, vitalite, ağrı, fiziksel komponent skoru ve mental komponent skorlarının arttığı bulunmuştur(p<0.05). Hastaların spirometri sonuçları çalışma süresince değişmemekle birlikte, BORG dispne skalası skorları diyet tedavisi sonrası düşmüştür (p<0.05). Çalışma sonunda hastaların daha fazla yürüyebildiği saptanmıştır(p<0.05). Tedavi sonrası plazma yüksek sensitiviteli C-reaktif protein düzeylerinin düştüğü ancak farkın istatistiksel açıdan önemli olmadığı belirlenmiştir. Plazma trigliserid düzeylerinin başlangıca (141.9±64.81 mg/dl) göre tedavi sonrası (126.8±74.83 mg/dl) düştüğü belirlenmiştir. Diyet tedavisi öncesi ve sonrası omega-3’ü yeterli tüketen hastaların yetersiz tüketenlere göre CRP düzey ortalamaları daha düşük bulunmuştur (p>0.05).
Sonuç: Omega 3'ten zengin diyetin hastaların yaşam kalitelerini arttırdığı ve dispne skorlarını azalttığı saptanmış olup inflamasyon ve solunum fonksiyonlarına etkisi gözlenmemiştir. KOAH tedavisinde bireyselleştirilmiş diyet planlanması ve multidisipliner ekip çalışmasının önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

KOAH, inflamasyon, solunum fonksiyonu, yaşam kalitesi, omega-3 yağ asidi

Kaynakça

• Broekhuizen, R., Wouters, E.F., Creutzberg, E.C., & Schols, A.M. (2006). Raised CRP levels mark metabolic and functional impairment in advanced COPD. Thorax. 61(1):17-22.
• Choate, R., & Mannino, D.M. (2017). Chronic obstructive pulmonary disease: epidemiology, clinical presentation, and evaluation. JCOM. 24(4):172-180.
• Classification WHO Body mass index, http://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/nutrition/a-healthy-lifestyle/body-mass-index-bmi.
• Creutzberg, E.C., Wouters, E.F., Mostert, R., Weling-Scheepers, C.A., & Schols, A.M. (2003). Efficacy of nutritional aupplementation therapy in depleted patients with chronic obstructive pulmonary disease. Nutrition. 19(2):120-127.
• Crisafulli, E., & Clini, E.M. (2010). Measures of dyspnea in pulmonary rehabilitation. Multidisciplinary Respiratory Medicine. 5(3):202.
• De Batlle, J., Sauleda, J., Balcells, E., Gómez, F.P., Méndez, M., Rodriguez, E., et al. (2012). Association between Ω3 and Ω6 fatty acid intakes and serum inflammatory markers in COPD. The Journal of Nutritional Biochemistry. 23(7):817-821.
• De Blasio, F., de Blasio, F., Berlingieri, G.M., Bianco, A., La Greca, M., Franssen, F.M., et al. (2016). Evaluation of body composition in COPD patients using multifrequency bioelectrical impedance analysis. International Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease.11:2419.
• De Torres, J.P., Cordoba-Lanus, E., López-Aguilar, C., de Fuentes, M.M., De Garcini, A.M., Aguirre-Jaime, A., et al. (2006). C-reactive protein levels and clinically important predictive outcomes in stable COPD patients. European Respiratory Journal. 27(5):902-907. Deveci, F., Tuğ, T., Turgut, T., Ögetürk, M., Kırkıl, G., Kaçar, C., et al. (2005). Nutritional status, pulmonary functions, and exercise performance in COPD cases. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 53(4):330-339. Ferreira, I.M., Brooks, D., Lacasse, Y., & Goldstein, R.S. (2000). Nutritional support for individuals with COPD. Chest. 117(3):672-678.
• Halbert, R., Natoli, J., Gano, A., Badamgarav, E., Buist, A.S., & Mannino, D. (2006). Global burden of COPD: systematic review and meta-analysis. European Respiratory Journal. 28(3):523-532.
• Huisman, M., Kunst, A.E., Bopp, M., Borgan, J.K., Borrell, C., Costa, G., et al. (2005). Educational inequalities in cause-specific mortality in middle-aged and older men and women in eight western European populations. The Lancet. 365(9458):493-500.
• Hussey, B., Lindley, M.R., & Mastana, S.S. (2017). Omega 3 fatty acids, inflammation and DNA methylation: an overview. Clinical Lipidology. 12(1):24-32.
• Karadağ, F., Kırdar, S., Karul, A.B., & Ceylan, E. (2008). The value of C-reactive protein as a marker of systemic inflammation in stable chronic obstructive pulmonary disease. European Journal of Internal Medicine. 19(2):104-8.
• Kendrick, K.R., Baxi, S.C., & Smith, R.M. (2000). Usefulness of the modified 0-10 Borg scale in assessing the degree of dyspnea in patients with COPD and asthma. Journal of Emergency Nursing. 26(3):216-22.
• Kim, T., Choi, H., & Kim, J. (2019). Association Between Dietary Nutrient Intake and Chronic Obstructive Pulmonary Disease Severity: A Nationwide Population-Based Representative Sample. COPD: Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease. 1-10.
• Koçyigit, H., Aydemir, O., Ölmez, N., & Memiş, A. (1999). Reliability and Validity of the Turkish Version of Short Form-36 (SF-36). Ege Fiz Ted Reh Derg. 12:102-6.
• Kris-Etherton, P.M., Harris, W.S., & Appel, L.J. (2003). Fish consumption, fish oil, omega-3 fatty acids, and cardiovascular disease. Arteriosclerosis, thrombosis, and vascular biology. 23(2):e20-e30.
• Kromhout, D., Bosschieter, E.B., & Coulander, CdL. (1985). The inverse relation between fish consumption and 20-year mortality from coronary heart disease. New England journal of medicine. 312(19):1205-9.
• Kromhout, D., Feskens, E.J., & Bowles, C.H. (1995). The protective effect of a small amount of fish on coronary heart disease mortality in an elderly population. International journal of epidemiology. 24(2):340-5.
• Martinez, T.Y., Pereira, C.A., dos Santos, M.L., Ciconelli, R.M, Guimaraes, S.M., & Martinez, J.A. (2000). Evaluation of the short-form 36-item questionnaire to measure health-related quality of life in patients with idiopathic pulmonary fibrosis. Chest. 117(6):1627-32.
• Matsuyama,W., Mitsuyama, H., Watanabe, M., Oonakahara, K., Higashimoto, I., Osame, M., et al. (2005). Effects of omega-3 polyunsaturated fatty acids on inflammatory markers in COPD. Chest. 128(6):3817-27.
• National Center for Health Statistics (NCHS) Anthropometric Reference Data for Children and Adults: United States, https://www.cdc.gov/nchs/data/nhsr/nhsr010.pdf.
• National Institutes of Health Nutrient Recommendations: Dietary Reference Intakes (DRI) https://ods.od.nih.gov/Health_Information/Dietary_Reference_Intakes.aspx
• Pauwels, R.A., Buist, A.S., Calverley, P.M., Jenkins, C.R., & Hurd, S.S. (2001). Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease: NHLBI/WHO Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) Workshop summary. American journal of respiratory and critical care medicine. 163(5):1256-76.
• Pitta, F., Troosters, T., Spruit, M.A., Probst, V.S., Decramer, M., & Gosselink, R. (2005). Characteristics of physical activities in daily life in chronic obstructive pulmonary disease. American journal of respiratory and critical care medicine. 171(9):972-7.
• Planas, M., Alvarez, J., Garcia-Peris, P., De la Cuerda, C., De Lucas, P., Castellà, M., et al. (2005). Nutritional support and quality of life in stable chronic obstructive pulmonary disease (COPD) patients. Clinical Nutrition. 24(3):433-41.
• Robles, L., Rizo, G.C., Camarena, L.G., Cervantes, L.C., Gómez, M.M., & Siordia, M.G. (2000). Social network and social support among poor elderly ill in Guadalajara, Mexico. Cadernos de saude publica. 16(2):557-60.
• Schwartz, D.B. (2006). Malnutrition in chronic obstructive pulmonary disease. Respiratory care clinics of North America. 12(4):521-31.
• Schwartz, J., & Weiss, S.T. (1990). Dietary factors and their relation to respiratory symptoms: the Second National Health and Nutrition Examination Survey. American Journal of Epidemiology]. 132(1):67-76.
• Shahar, E., Folsom, A.R., Melnick, S.L., Tockman, M.S., Comstock, G.W., Gennaro, V., et al. (1994). Dietary n-3 polyunsaturated fatty acids and smoking-related chronic obstructive pulmonary disease. New England Journal of Medicine. 331(4):228-33.
• Shekelle, R.B., Missell, L., Paul, O., Shryock, A.M., Stamler, J., Vollset, S.E., et al. (1985). Fish consumption and mortality from coronary heart disease]. New England Journal of Medicine. 313(13):820-4.
• Siscovick, D.S., Raghunathan, T., King, I., Weinmann, S., Wicklund, K.G., Albright, J., et al. (1995). Dietary intake and cell membrane levels of long-chain n-3 polyunsaturated fatty acids and the risk of primary cardiac arrest. Jama. 274(17):1363-7.
• Ståhl, E., Lindberg, A., Jansson, S.A., Rönmark, E., Svensson, K., Andersson, F., et al. (2005). Health-related quality of life is related to COPD disease severity. Health and quality of life outcomes. 3(1):56.
• Steuten, L.M., Creutzberg, E.C., Vrijhoef, H.J., & Wouters, E.F. (2006). COPD as a multicomponent disease: inventory of dyspnoea, underweight, obesity and fat free mass depletion in primary care]. Primary Care Respiratory Journal. 15(2):84-91.
• Sugawara, K., Takahashi, H., Kasai, C., Kiyokawa, N., Watanabe, T., Fujii, S., et al. (2010). Effects of nutritional supplementation combined with low-intensity exercise in malnourished patients with COPD. Respiratory medicine. 104(12):1883-9.
• Ulubay, G., Ulaşlı, S., Akıncı, B., Görek, A., & Akçay, Ş. (2009). Assessment of relation among emotional status, pulmonary function test, exercise performance, and quality of life in patients with COPD. Turk J Tubercul Torax. 57(2):169-76.
• Ünüvar, N., Mollahalıloğlu, S., & Yardım, N. (2004). TC Sağlık Bakanlığı adına Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. Türkiye Hastalık Yükü Çalışması. 1.
• Van Durme, Y.M., Verhamme, K.M., Aarnoudse, A-JL., Van Pottelberge, G.R., Hofman, A., Witteman, J.C., et al. (2009). C-reactive protein levels, haplotypes, and the risk of incident chronic obstructive pulmonary disease. American journal of respiratory and critical care medicine. 179(5):375-82.