Kalça ve Diz Artroplastisi Geçiren Hastalarda Proteinden Zengin Tıbbi Beslenme Tedavisinin Antropometrik Ölçümler ve El kavrama Gücü Üzerine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: BESLENME ÖZEL SAYISI, 131 - 144, 30.12.2021

Banu Süzen Gül Kızıltan , Berk Güçlü

Öz

Amaç: Total Diz ve Total Kalça Artroplastisi diz ve kalça rahatsızlığı olan hastalarda ağrıyı azaltan ve fonksiyon ve yaşam kalitesini iyileştiren ameliyatlardır. Hastaların ileri yaşta olması, komorbiditeler ve yetersiz beslenme ameliyat sonrasında ağırlık kaybına, kas kütle kaybına ve kas gücü ile işlevinde azalmaya, dolayısıyla iyileşme sürecinin olumsuz etkilenmesine neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı da kalça ve diz artroplastisi geçiren hastalarda proteinden zengin tıbbi beslenme tedavisinin antropometrik ölçümler ve el kavrama gücü üzerine etkisini belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışma, 41 kalça ve diz artroplasti ameliyatı geçirmiş 65 yaş ve üzerinde hastalar ile gerçekleştirilmiştir. Hastaların ameliyat öncesinde beslenme durumları, boy uzunluğu, diz boyu ölçümleri alınmıştır. Diyetisyene yönlendirilen hastalar proteinden zengin beslenme planlamasını kabul eden ve etmeyen hastalar olarak gruplara ayrılmıştır. Proteinden zengin beslenme tedavisi alan hasta grubuna kalsiyum hidroksimetil bütirat ve yüksek protein içeren beslenme ürünü önerilmiştir Her iki hasta grubuna sağlıklı beslenme planlaması yapılmış ve eğitim verilmiştir. Hastalar ameliyat sonrası ilk hafta ve 6. haftalarda vücut ağırlığı (kg), beden kütle indeksi(kg/m2), üst orta kol çevresi (cm) ve el kavrama gücü (kg) ölçümleri alınmıştır. Veriler, IBM SPSS 22 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir.
Bulgular: Ameliyat sonrası 6.haftada müdahale grubu (MG) erkek hastaların ortalama el kavrama gücü 21.4±3.36 kg, MG kadın hastaların ortalama el kavrama gücü 21.0±2.95kg, kontrol grubu (KG) erkek hastaların ortalama el kavrama gücü 24.3±1.26kg, kontrol grubu kadın hastaların ortalama el kavrama gücü 19.5±4.12kg’dır
Sonuç: Diz ve kalça artroplastisi geçiren, malnutrisyonlu yaşlı bireylerde yeterli enerji ve protein desteğinin sağlıklı beslenme önerileri ile birlikte kullanılmasının hastalarda enerji ve protein alımını iyileştirdiği ve buna bağlı olarak vücut ağırlığı, yağsız kas kütlesinin azalmasını engellediği görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Proteinden zengin beslenme, oral enteral beslenme, yağsız kas kütlesi

Kaynakça

• Arkley, J. Dixon, J. Wilson, F., Charlton K., Ollivere, B.J., Eardley, W. (2019). Assessment of Nutrition and Supplementation in Patients With Hip Fractures. Geriatric Orthopaedic Surgery & Rehabilitation(10), 1-7.
• Aubertin-Leheudre, M., Adlercreutz, H. (2009). Relationship between animal protein intake and muscle mass index in healthy women. . Am J Clin Nutr, 102, 1803–1810. Büyükyılmaz, F. ve Özdemir, N. G. (2018). Kavramlar, “Total Kalça Ve Diz Protezi İle Yeni Yaşam”: Hasta Eğitiminde Anahtar. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi,, 6(2), 86-96.
• Burucu, R. ve Durmaz, M. (2020). Total Kalça Protezi Operasyonu Uygulanan Hastaya Roy Uyum Modeli Kullanılarak Hemşirelik Bakımının Verilmesi: Bir Olgu Sunumu ve Örnek Bakım Planı. Hemşirelik Bilimi Dergisi 3(1) 36–43, 3(1), 36-43.
• Chung, A.S., Hustedt, J.W., Walker, R., Jones, C., Lowe, J., Russell, G.V., (2018). Increasing Severity of Malnutrition Is Associated With Poorer 30-Day Outcomes in Patients Undergoing Hip Fracture Surgery. J Orthop Trauma, 32(4).
• Cross, M.B., Hyunsou, Yi P., Thomas, J. F., Gaecia, J., Della Valle, C. J., (2014). Evaluation of Malnutrition in Orthopaedic Surgery. J Am Acad Orthop Surg (22), 193-199.
• Doğan, G. ve Köksal, E., (2021). Yaşlıda Malnütrisyon ve Değerlendirilmesinde Kullanılan Antropometrik ve Laboratuvar Yöntemler. BAUN Sağ Bil Derg , 10(1), 73-84.
• Dreyer, H.C., Strycker, L.A., Senesac, H.A., Hocer, A.D., Smolkowski, K., Shah, S.N., Jewett, B.A., (2013). Essential amino acid supplementation in patients following total knee arthroplasty. J. Clin. Investig(123), 4654–4666.
• Ellsworth, B. ve Kamath, A.F., (2016). Malnutrition and Total Joint Arthroplasty. J Nat Sci., 2(3).
• Ferhatoğlu Yılmaz, S. ve Dönmez, N.F., (2020). The Effect of Nutritional Status on Length of Hospital Stay in Adult Patients Undergoing Elective Orthopedic Surgery: A Prospective Analysis. Med Bull Haseki (58), 228-233.
• Gorissen, S. H. M. ve Witard, O. C., (2018). Characterising the muscle anabolic potential of dairy,meat and plant based protein sources in older adults. . Proc Nutr Soc, 77, 20–31.
• Harkönen, R., Purtomaa, M., Alaranta, H., (I993). Grip strength and hand position of the dynomometer in 204 Finnish adults. J Hand Surg, s. 18B:129-132.
• Hawn MT, H. T. (2011). The attributable risk of smoking on surgical complications. Ann Surg, 254(6), 914–20.
• Holst, M., Yifter‐Lindgren, E., Suronwiak, M., Nielsen, K., Mowe, M., Carlsson, M., (2013). Nutritional screening and risk factors in elderly hospitalized patients: association to clinical outcome?. Scand J Caring Sci (27), 953-61.
• Jones, C. A., Voaklander, D. C., Johnston, D. W., Suarez-Almazor, M. E., (2000). Health related quality of life outcomes after total hip and knee arthroplasties in a community based population. J Rheumatol , 27(7), 1745-52.
• Köksal, E., Küçükerdönmez, Ö., Pekcan, G., Karabulut, E., (2002). Genç Kadınlarda (17-24yaş) Diz Yüksekliği Ölçümü İle Vücut Ağırlığı Ve Boy Uzunluğunun Belirlenmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, s. 31 (2).
• Kaiser, M. J., Bauer, M. J., Ramcch, C., Uter, W., Guigoz, Y., Cederholm, T., …, Sieber, C. C., (2009). Validation of the Mini Nutritional Assessment short-form (MNA®-SF): A practical tool for identification of nutritional status. The Journal of Nutrition, Health and Aging volume, s. 782-788.
• Kiesswetter, E., Sieber, C. C., Volkert, D., (2020). Protein intake in older people Why, how much and how? Z Gerontol Geriat(53), 285–289.
• Lawson, R. M., Doshi, M. K., Ingoe, L. E., Colligan, J. M., Barton, J. R., Cobden, I., (2000). Compliance of orthopaedic patients with postoperative oral nutritional supplementation. Clinical Nutrition (2000) 19(3): 171–175, 19(3), 171-175.
• Murphy, M. C., Brooks, C. N., New, S. A., Lumbers, M. L., (2000). The use of the Mini- Nutritional Assessment (MNA) tool in elderly orthopaedic patients. Eur J Clin Nutr, 54(7), 555-562.
• Norman, K., Pichar, C., Lochs, H., Pirlich, M., (2008). Prognostic impact of diseaserelated malnutrition. Clin Nutr, 27, 5-15.
• Özkalkanli, M. Y., Özkalkanlı, D. T., Katırcıoğlu K., Savacı, S., (2009). Comparison of tools for nutrition assessment and screening for predicting the development of complications in orthopedic surgery. Nutr Clin Pract, 24(2), 274-280.
• Özer, B., Kocakuşak, A., Tatar, C., Koyuncu, A., Benek, S., Aydın, H., (2016). Elektif cerrahi operasyon planlanan hastaların Pre-operatif nütrisyonel durumunun değerlendirilmesi ve nütrisyonel destek gereksiniminin belirlenmesi. Med Bull Haseki(54), 232-6.
• Pekcan, G., Şanlıer, N., Baş, M., Başoğlu, S., Acar Tek, N., (2015). Türkiye Beslenme Rehberi 2015 (TÜBER). Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı.
• Rissanen, P., Aro, S., Slatis, P., Sintonen, H., Paavolainen, P., (1995). Health and quality of life before and after hip or knee arthroplasty. J Arthroplasty, 10(2), 169-75.
• Usta, E. ve Aygın, D., (2015). Yaşlı Hastanın Ameliyat Sonrası Bakımı Neden Farklı Olmalı? Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi., 5(3), 59-65.
• Weijzen, M., E., G., Kouw, I. W. K.., Verschuren, I. W. K., Muyters, R., Geurts, J. A., Emans, P. J., Van Loon, L. J. C., (2019). Proteın Intake Falls Below 0.6 G•Kg-1•D-1 In Healthy, Older Patıents Admıtted For Electıve Hıp Or Knee Arthroplasty. J Nutr Health Aging., 23(3), 299-305.
• Yu, P. J., Casseiere, H. A., Dellis, S. L., Manett, F., Kohn, N., Hartman, A. R., (2015). Impact of Preoperative Prealbumin on Outcomes After Cardiac Surgery. JPEN J Parenteral Enteral Nutr., 39(7), 870-4.