COVID-19 Geçiren Bireylerde Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Yaşanan Semptomlar Arasındaki İlişkinin Araştırılması

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 154 - 172, 30.08.2023

Merve Yıldız Nihan Özünlü Pekyavaş , Osman Şenol Yıldız

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı 20-65 arası COVID-19 enfeksiyonu geçiren bireylerde fiziksel aktivite düzeyi
ile yaşanan semptomlar, semptomların şiddeti, yorgunluk, uyku kalitesi, depresyon ve anksiyete düzeyleri
arasındaki ilişkiyi incelemektir.
Gereç ve yöntem: Çalışmaya 20-65 yaş aralığında COVID-19 enfeksiyonunu evde tedavi alarak
geçirmiş 80 gönüllü birey katılmıştır ve bireylere google form üzerinden hazırlanan değerlendirme formu
e-posta aracılığıyla gönderilmiştir. Bireylerin fiziksel aktivite düzeyi Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketinin
(International Physical Activity Questionnaire/ IPAQ) uzun formunun Türkçe versiyonu ile belirlenmiştir.
Katılımcılar IPAQ skorlaması sonucunda inaktif - az aktif bireyler Grup 1 (n=43, yaş ort:34,56±10) ve
yüksek aktif bireyler Grup 2 (n=37, yaş ort: 34,73±10) olarak ikiye ayrılmıştır. Semptomlar, YŞÖ, PUKİ,
BDÖ, BAÖ ile gruplar arasında karşılaştırmalar yapılmıştır.
Bulgular: Grup 1 ve Grup 2 karşılaştırıldığında tat duyusu kaybı şiddetinde anlamlı fark tespit edilmiştir
(p<0,05). Grupların fiziksel aktivite düzeyleri ve COVID-19 semptom şiddeti arasındaki ilişkide koku
duyusu, mide bulantısı, dispne şiddetleri arasında negatif yönde ilişki bulunmuştur. Bel ağrısı şiddeti ile
pozitif yönde bir ilişki bulunmuştur (p<0,05).
Sonuç: Fiziksel aktivite düzeyinin yüksek olmasının, COVID-19 enfeksiyonu semptomlarından bazılarının
daha az görülmesi ve hafif geçirilmesi yönünde etkili olabilir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, fiziksel aktivite, yorgunluk, semptom

Kaynakça

• Ağargün, M. Y., Kara, H. ve Anlar, O. (1996). Pittsburgh uyku kalitesi indeksinin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 7(2), 107-115.
• Albitar, O., Ballouze, R., Ooi, J. P. and Ghadzi, S. M. S. (2020). Risk factors for mortality among COVID19 patients. Diabetes Research and Clinical Practice, 166, 108293.
• Armutlu, K., Korkmaz, N. C., Keser, I., Sumbuloglu, V., Akbiyik, D. I., Guney, Z. and Karabudak, R. (2007). The validity and reliability of the Fatigue Severity Scale in Turkish multiple sclerosis patients. International Journal of Rehabilitation Research, 30(1), 81-85.
• Caspersen, C. J., Powell, K. E. and Christenson, G. M. (1985). Physical activity, exercise, and physical fitness: definitions and distinctions for health-related research. Public Health Reports, 100(2), 126.
• Chen, M., Huang, C., Feng, W., Li, Y. and Wu, Y. (2020). C-reactive protein mediates the association between leisure-time physical activity and lung function in middle-aged and older adults. BMC Public Health, 20(1), 1-8.
• Chen, S.M., Liu, M.F., Cook, J., Bass, S. and Lo, S.K. (2009). Sedentary lifestyle as a risk factor for low back pain: a systematic review. International Archives of Occupational and Environmental Health, 82(7), 797-806.
• Cohen, S., Doyle, W. J., Alper, C. M., Janicki-Deverts, D. and Turner, R. B. (2009). Sleep habits and susceptibility to the common cold. Archives of İnternal Medicine, 169(1), 62-67.
• Deng, J., Zhou, F., Hou, W., Silver, Z., Wong, C. Y., Chang, O., . . . Zuo, Q. K. (2021). The prevalence of depression, anxiety, and sleep disturbances in COVID‐19 patients: a meta‐analysis. Annals of the New York Academy of Sciences, 1486(1), 90-111.
• Ehrman, J. K., Kerrigan, D. and Keteyian, S. (2018). Advanced Exercise Physiology: Essential Concepts and Applications: Human Kinetics.
• Hendrick, P., Milosavljevic, S., Hale, L., Hurley, D., McDonough, S., Ryan, B. and Baxter, G. (2011). The relationship between physical activity and low back pain outcomes: a systematic review of observational studies. European Spine Journal, 20(3), 464-474.
• Hisli, N. (1989). Beck depresyon envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliliği, güvenilirliği. (A reliability and validity study of Beck Depression Inventory in a university student sample). J. Psychol., 7, 3-13.
• Imeri, L. and Opp, M. R. (2009). How (and why) the immune system makes us sleep. Nature Reviews Neuroscience, 10(3), 199-210.
• La Touche, R., Fernández Pérez, J. J., Proy Acosta, A., González Campodónico, L., Martínez García, S., Adraos Juarez, D., . . . Suso‐Martí, L. (2020). Is aerobic exercise helpful in patients with migraine? A systematic review and meta‐analysis. Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports, 30(6), 965-982.
• Laddu, D. R., Lavie, C. J., Phillips, S. A. and Arena, R. (2021). Physical activity for immunity protection: Inoculating populations with healthy living medicine in preparation for the next pandemic. Progress in Cardiovascular Diseases, 64, 102.
• Mahdavi, S. B., Riahi, R., Vahdatpour, B. and Kelishadi, R. (2021). Association between sedentary behavior and low back pain; A systematic review and meta-analysis. Health Promotion Perspectives, 11(4), 393.
• Martin, S. A., Pence, B. D. and Woods, J. A. (2009). Exercise and respiratory tract viral infections. Exercise and Sport Sciences Reviews, 37(4), 157.
• Medicine, A. C. o. S. (2013). ACSM's guidelines for exercise testing and prescription. Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins.
• Saglam, M., Arikan, H., Savci, S., Inal-Ince, D., Bosnak-Guclu, M., Karabulut, E. and Tokgozoglu, L. (2010). International physical activity questionnaire: reliability and validity of the Turkish version. Perceptual and Motor Skills, 111(1), 278-284.
• Salgado-Aranda, R., Pérez-Castellano, N., Núñez-Gil, I., Orozco, A. J., Torres-Esquivel, N., Flores-Soler, J., . . . Wang, L. (2021). Influence of baseline physical activity as a modifying factor on COVID-19 mortality: A single-center, retrospective study. Infectious Diseases and Therapy, 10(2), 801-814.
• Townsend, L., Dyer, A. H., Jones, K., Dunne, J., Mooney, A., Gaffney, F., . . . Dowds, J. (2020). Persistent fatigue following SARS-CoV-2 infection is common and independent of severity of initial infection. Plos One, 15(11), e0240784.
• Ulusoy, M., Sahin, N. H. and Erkmen, H. (1998). Turkish version of the Beck Anxiety Inventory: psychometric properties. Journal of Cognitive Psychotherapy, 12(2), 163.
• Wilson, C. (2020). Concern coronavirus may trigger post-viral fatigue syndromes. New Scientist (1971), 246(3278), 10.
• Woods, J. A., Hutchinson, N. T., Powers, S. K., Roberts, W. O., Gomez-Cabrera, M. C., Radak, Z., . . . Leeuwenburgh, C. (2020). The COVID-19 pandemic and physical activity. Sports Medicine and Health Science, 2(2), 55-64.
• World Health Organization [WHO]. (2010). World health statistics 2010. 15 Ağustos 2022 tarihinde https://apps.who.int/iris/handle/10665/44292 adresinden erişildi.
• World Health Organization [WHO]. (2020). Coronavirus disease 2019 (COVID-19): situation report, 73. 15 Ağustos 2022 tarihinde https://www.who.int/publications/m/item/situation-report---73 adresinden erişildi.
• Wu, Y., Xu, X., Chen, Z., Duan, J., Hashimoto, K., Yang, L., . . . Yang, C. (2020). Nervous system involvement after infection with COVID-19 and other coronaviruses. Brain, Behavior, and İmmunity, 87, 18-22.
• Yang, J., Zheng, Y., Gou, X., Pu, K., Chen, Z., Guo, Q., . . . Zhou, Y. (2020). Prevalence of comorbidities and its effects in patients infected with SARS-CoV-2: a systematic review and meta-analysis. International Journal of İnfectious Diseases, 94, 91-95.