TANZİMAT'TAN SONRA GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI TARİHÇİLİĞİNE BİR BAKIŞ DENEMESİ

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 123 - 135, 28.12.2018

Ali Karahan

Öz

Edebiyat
tarihi bir milletin yetiştirdiği kişilerin kendi dilleriyle vücuda getirdikleri
eserleri çağının şartları içerisinde inceleyen bilim dalıdır. Eski Türk
edebiyatında bu alanı tezkireler doldursa da çağdaş anlamda ilk Türk edebiyatı
tarihi  Abdülhalim Memduh’un Târih-i
Edebiyat-ı Osmaniye (1306/1889) adlı eseridir. İlk kez Fuad Köprülü Türk
edebiyatı büyük sosyal meseleleri dikkate alarak dönemlere ayırmıştır. Ahmet
Hamdi Tanpınar'ın 19.Asır Türk Edebiyatı Tarihi birden fazla batılı teorisyenin
yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır. Cumhuriyet ile birlikte hız kazanan Türk
edebiyatı tarihi yazımı çoğunluğu Köprülü’nün toplumsal meseleler ışığında
inceleme ve tasnif etme yöntemine bağlı kalmakla birlikte; değişen bilimsel
yöntemleri, disiplinlerarası çalışmaların, monografi, biyografi, antoloji gibi
türlerin yardımıyla da gelişmiştir. Bu çalışmamızda Tanzimat dönemiyle başlayan
Türk edebiyatı tarih yazımı ve bazı Türk edebiyatı tarih kitapları incelenmeye
çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Edebiyat Tarihi, Türk Edebiyatı Tarihçiliği, Türk Edebiyatı Tarih Kitapları, Fuad Köprülü, Yeni Türk Edebiyatı

Kaynakça

• AKYÜZ, Kenan, Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, İstanbul: İnkılap Kitabevi, 1990.
• BANARLI, Nihat Sami, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi 1-2, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1997.
• FAYDA, Mustafa. "Tarih", TDV İslâm Ansiklopedisi, C.40, İstanbul 2011, s. 30-36.
• GÜNEŞ, Mehmet, " Türk Edebiyatı Tarihçiliğinde Mustafa Nihad Özön ve Metinlerle Muasır Türk Edebiyatı Tarihi", A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 45, 2011, s 167-192.
• HALMAN, Talat Sait (Genel editör), Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2007.
• KABAKLI, Ahmet, Türk Edebiyatı I-V, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 2002.
• KARATAŞ, Turan, Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü, Ankara: Akçağ Yayınları, 2004.
• KOCATÜRK, Vasfi Mahir, Büyük Türk Edebiyatı Tarihi: Başlangıcından Bugüne Kadar, Edebiyat Yayınevi, Ankara 1970.
• KÖPRÜLÜ, M. Fuad, Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Ötüken Yayınları, 1980.
• KÖPRÜLÜ, Fuad, “Türk Edebiyatı Tarihinde Usûl”, Edebiyat Araştırmaları I, Ötüken Yayınları, İstanbul 1989, s. 3-47.
• LEVENT, Âgâh Sırrı, Edebiyat Tarihi Dersleri-Tanzimat Edebiyatı, Marifet Matbaası, İstanbul, 1934.
• OKAY, Orhan, “Edebiyat Tarihi”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 10, İstanbul 1994, s. 403-405.
• OKAY, M. Orhan, Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergah Yayınları, 2005.
• OKAY, M. Orhan, “Abdülhalim Memduh'tan Ahmet Hamdi Tanpınar'a Edebiyat Tarihlerinde Yenilemenin Sınırları”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 4, Sayı 8, 2006.
• OKUMUŞ, Salih- İdris ŞAHİN, “Tanzimat’tan Günümüze Edebiyat Tarihi Yazarlığı ve Edebiyat Tarihleri Üzerine Bir İnceleme”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 3, sayı: 14, Güz 2010, s. 398-410.
• ÖZÖN, Mustafa Nihat, Metinlerle Muasır Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul Devlet Matbaası, İstanbul 1934.
• POLAT, Nazım Hikmet, “Türk Edebiyatı Tarihçiliği Çalımalarının Neresindeyiz?”, Beşinci Türk Kültürü Uluslararası Bilgi Şöleni, 17 Aralık 2002, Atatürk Kültür Merkezi, Ankara. (http://turkoloji.cu.edu.tr/ESKI%20TURK%20%20EDEBIYATI/14.php)
• SAĞLAM, Nuri, “Edebiyat Tarihimizin En Girift Labirenti: Türk Edebiyatı Tarihi”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 4, Sayı 7, 2006, s.9-23.
• SEVÜK, İsmail Habib, Edebî Yeniliğimiz, Remzi Kitabevi, İstanbul 1935.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi, 19.Asır Tür Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Dergah Yayınları, 2012.
• TİMURTAŞ, Faruk Kadri, “Türk Edebiyatı Tarihi Ana Kitabı Nasıl Yazılabilir?”, Türk Kültürü, sayı:7, Mayıs 1963, s. 28-30.