Resmi Telgraflar Doğrultusunda 1939 Erzincan Depremi’nde İlk Yardım, Kurtarma ve İskân Faaliyetleri

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 9, 169 - 190, 15.09.2021

Yusuf Ziya Keskin

Öz

Türkiye’nin birinci derece deprem kuşağı olan Kuzey Anadolu Fay hattında yer alan Erzincan, tarih boyunca yıkıcı depremlere sahne olmuştur. Bunlardan biri de 27 Aralık 1939 tarihinde yaşanan büyük Erzincan depremidir. Etki alanı ve şiddeti çok büyük olan deprem Erzincan ile birlikte birçok şehirde de yıkıcı etki yaratmıştır. Buna rağmen Erzincan Depremi olarak bilinmesinin sebebi deprem merkezinin Erzincan olması ve en fazla hasarın ve can kaybının bu şehirde yaşanmasıdır. Erzincan’ın jeolojik yapısı ve ağır kış şartları can kayıplarının artmasına ve Erzincan’ a gelecek yardımların gecikmesine sebep olmuştur. Bu çalışmada 1939 Erzincan Depremi sonrasında yapılan çalışmalar ve yardımlar resmi telgraflar doğrultusunda incelenmiştir. Depremden sonra çekilen telgraflar devletin Erzincan’da yaşananlardan bilgi sahibi olmasına ve yardımların Erzincan’a ulaştırılmasında belirleyici rol oynamıştır.

Anahtar Kelimeler

Erzincan, Erzincan Depremi, Telgraf, İletişim., Erzincan, Erzincan Depremi, Telgraf, İletişim.

Kaynakça

• Akkan, E. (1961). Erzincan Ovasında Son Tektonik Hareketler ve Bunların Morfolojideki Tesiri. Türk Coğrafya Dergisi,21, 123-139.
• Aytemiz, C. (2012). 1939 Erzincan Depremi ve Yeni Şehir Fay Hattı Üzerine Nasıl Kuruldu. Ankara: Başak Matbaacılık.
• Dinç, F. (2016). Ulus Gazetesine Göre 1939 Erzincan Depremi. Diyalektolog Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 1-21.
• Dündar, A. (2019). 1939 Erzincan Depremi ve “Destan-ı Zelzele. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 759-778.
• ERGÜNAY, Oktay, “Türkiye’nin Afet Profili” TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı5-7 Aralık 2007, İMO Kongre ve Kültür Merkezi, 1-14, Ankara.
• GÖKÇE, Oktay, ÖZDEN, Şeyda ve DEMİR, Ahmet, “Türkiye’de Afetlerin Mekânsalve İstatistiksel Dağılımı Afet Bilgileri Envanteri”, T.C Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Afet Etüt ve Hasar Tespit Daire Başkanlığı, Ankara, s.5, 2008. Gül, A.&Başıbüyük, A. (2011). Bir Tarihi Coğrafya İncelemesi: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Erzincan Kazası.(1.Baskı), Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
• Haçin, İ. (2014). 1939 Erzincan Büyük Depremi. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 30(88), 37-70.
• Kızıloğlu, F, M.,Okuroğlu, M. &Örüng, İ. (2006). Kırsal Yerleşimler ve Doğal Afetler. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi,23(2), 53-58. KÖSE, Resul, “1939 Büyük Anadolu Depremi ve Uluslararası İnsani Yardım Seferberliği”, Uluslararası Erzincan Tarihi Sempozyumu, Bildiriler Cilt 5, 26-28 Eylül 2019, Erzincan, s.510-538.
• Şahin, C. & Sipahioğlu, Ş. (2007). Doğal Afetler ve Türkiye.(3.Baskı), Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• TUNÇ, Bilal ve DEMİR, Ömer,”1935 Nüfus Sayımında Erzincan Nüfusunun Potansiyeli”, Uluslararası Erzincan Tarihi Sempozyumu, Bildiriler Cilt 5, 26-28 Eylül 2019, Erzincan, s.467-476.
• Tuygun, Ü. (1992). 1992 Erzincan Zelzelesi. (2. Baskı), Ankara: Aydoğdu Ofset.
• Yavuz, E. (2017). 1939 Erzincan Depremi: Erzincan ve Bölgeye Etkisi.(1.Baskı)İstanbul: Arı Sanat Yayınevi.
• Arşiv Belgeleri: Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi.
• BCA, 030 10 119.843.4. BCA, 030 01 77.482.5.5. BCA, 030 01 77.482.5.3. BCA, 030 01 77.482.5. BCA, 030 10 178.234.5.1.
• BCA, 030 10 178.234.5.2. BCA, 030 10 178.234.5.3. BCA, 030 10 178.234.5.1. BCA, 030 10 119.843.9.1. BCA, 030 10 199.844.5.2.
• BCA, 030 10 119.844.11. BCA, 030 10 119.844.12.1. BCA, 030.10.119.844.12.1. BCA, 030 10 119.844.5. BCA, 030 10 119.843.8.
• BCA, 030 10 119.843.10.1. BCA, 030 10 119.845.17.2. BCA, 030 10 119.845.17.1. BCA, 030 01 121.771.3.19. BCA, 030 01 121.771.3.18.
• BCA, 030 01 121.771.3.6. BCA, 030 01 121.771.1.12. BCA, 030 01 121.771.1.10. BCA, 030 01 121.771.1.10. BCA, 030 01 121.771.1.11.
• BCA, 030 01 121.771.1.9. BCA, 030 01 121.771.1.7. BCA, 030 01 121.771.1.7. BCA, 030 01 121.771.3.17. BCA, 030 01 121.771.3.2.
• BCA, 030 01 121.771.3.3. BCA, 030 01 121.771.1.6. BCA, 030 01 121.771.1.6. BCA, 030 01 121.771.1.4. BCA, 030 01 121.771.2.8.
• BCA, 030 01 121.771.2.7. BCA, 030 01 121.771.1.3. BCA, 030 01 121.771. 3.11. BCA, 030 01 121.771.1.2. BCA, 030 01 121.771.1.5.
• BCA, 030 01 121.771.1.1. BCA,030 01 121.771.3.14. BCA,030 01 121.121.2.5. BCA, 030 01 121.771.3.12. BCA, 030 01 121.771.3.13.
• BCA, 030 01 121.771.2.6. BCA, 030 01 121.771.2.4. BCA, 030 01 121.771.2.3. BCA, 030 01 121.771.3.11. BCA, 030 01 121. 771.3.5.
• BCA, 030 01 121.771.3.10. BCA, 030 01 121.771.3.4. BCA, 030 01 121.771.3.3. BCA, 030 01 121.771.2.2. BCA, 030 10 0 0 179.235.5.
• https://erzincan.ktb.gov.tr/TR-57382/tarihce.html 10.03.2020