Öz
Li dinyayê û li welatê me çîrok bûne mijara gelek lêkolînan. Pirr caran çîrok,
bi bêjeyên “hebû tunebû li welatekî”, “hebû tunebû carekê ji caran” dest pê dike
û guhdaran dixe nava xeyalên neasayî û fantastîk, carcaran guhdaran dibe ser
çiyayên di nava ‘ewran de, car caran jî guhdaran dibe heft tebeqe di binê ‘erdê
de. Di şevên zivistanê yên dirêj de civata kurdan bi çîrokan re hevaltî dikirin
ango çîrok parçeyek ji jiyana kurdan bû. Hinek çîrok hebûn, neteweyî bûn ango
li hemû welêt dihate zanîn (Şengê û Pengê, Mîrze Miheme) hinek jî herêmî bûn,
an jî hew li gundekî tenê dihatine zanîn.
Li gorî mijarê cureyên çîrokê cuda cuda ne. Her çîrokek ji sê beşan pêk tê
(çîvanok, beşa hîmî û encam). Divê di her çîrokê de bûyer, leheng, cih û dem
hebe. Taybetmendiyeke çîrokan a herî mezin motîf in. Her motîfek xwediyê
wateyekê ye. Di çîrokên kurdî de motîfên wek “porkur”, “beranê reş û sipî”,
“tîremar”, “morika” xewê hene.
Em ê di vê xebata xwe de li ser bêjeya çîrokê, dîrokçeya çîrokên gelêrî ya
li dinyayê û di nava kurdan de, çavkaniyên çîrokê, cureyên çîrokê, naveroka
çîrokan û bi kurtasî li ser çend motîfên di çîrokên kurdî de derbas dibin bisekinin.
Ji bona avakirina vê metnê me, di warê çîroka kurdî de lîteratura heyî
vekolandin û bi awayekî sîstematîk agahiyên derbarê çîroka kurdî de li ber çava
raxistin.
Peyvên Sereke: Folklora kurdî, çîrok, xebatên li ser çîrokên kurdî yên
gelêrî, cureyên çîrokên kurdî
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Kr |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ekim 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 1 Sayı: 2 |
