Risteyên Peywendiyê û Peyvrêziya Wan (Devoka Mêrdînê)

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 4, 22 - 45, 30.12.2016

Mikail Bülbül

Öz

Di kurmancî de navdêr hem bi awayekî pêşnavdêrî hem jî paşnavdêrî tên modîfiyekirin. Ligel rengdêr, temamker, çendîker û frazên daçekî risteyên peywendiyê jî bi awayekî paşnavdêrî navdêran modîfiye dikin û ji ber ku risteyên peywendiyê gelek taybetiyên risteyeke resen di xwe dihewînin, rewşa wan bêtir komplîke ye. Bi taybetî dema ku di risteyên peywendiyê de dercihî û navdêrandin pêk tê, peyvrêziya wan jî diguhere û li gor rewşa fokûs, promosyon û demosyonê hin formên nû peyda dibin. Risteyên peywendiyê û ev rewşên peyvrêziya frazên navdêrî di vê xebatê de bi daneyên ji devoka Mêrdînê û bi perspektîfeke tîpolojîk hatine vekolan.

Anahtar Kelimeler

Fraza navdêrî, risteyên peywendiyê, modîfiyeker, sere, devoka Mêrdînê

Kaynakça

• Akbaş, Mehmet Şerif. Di Devoka Qoserê De Rêjeya Bikaranîna Dengan, Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2013.
• Akıncı, Enes. Bikaranîna Rengêran Di devoka Kerboranê De (Weke Mînak Du çîrokên Herêma Kerboranê), Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2004.
• Atış, Ali. Di Devoka Çiyayê Mazî de Bikaranîna Hevalnavan, Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2016.
• Aydogan, Îbrahîm Seydo. Guman-1, Demnasî, Hevoksazî, Watesazî û Gotar, Weşanên Lîs, Ankara, 2013.
• Ayebe, Lokman. Gava Heyatê, Weşanxaneya Belkî, Diyarbakir, 2007.
• Ayta, Ramazan. Çîrok û Çîrçîrokên Kaniya Xezalan, Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2013.
• Banks, David. There Is A Cleft In Your Sentence: Less Common Clause Structures In Scientific Writing. asp 7/10, 3-11, 1995.
• Baş, Abdulhekim. Rêjaya Bikaranîna Dengan Di Devoka Qoserê De Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2013.
• Bîlge, Fewzî. Dîn in, Weşanxaneya Belkî, Diyarbakir, 2006.
• Bulgan, Bilal. Bikaranîna Hevalnavan (Rengdêran) Di Devoka Herêma Kercewsê De Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2013.
• Carnige, Andrew. Syntax: A Generative Introduction. The Third Edition. A John Wiley & Sons. Ltd. Publication. Chichester /West Sussex- UK, 2013.
• Çoban, Mehmet. Bikaranîna Rengdêran Li Herêma Midyadê, Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2014.
• Demirkaya, İslameddin. Di Nava Eşîra Morîkan De Rêjeya Zayenda Bêjeyan Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2014.
• Derin, İpek. Frekansa Tîpê Kurdî Devoka Nisêbînê da (Mêrdîn)-Rêjeya Bikaranîna Dengan Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2014.
• Elizabeth Rowley-Jolivet, Shirley Carter-Thomas. Genre Awareness and Rhetorical appropriacy : Manipulation Of Information Structure, by NS and NNS Scientists Sn The International Conference Sett. English for Specific Purposes, Elsevier Vol 24 (1), pp. 41-64, 2005.
• Geniušiene, Emma. “Passives in Lithuanian (in comparison with Russian)” in Passivization and Typology Form and Function, Editor: Werner Abraham & Larisa Leisiö, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam/Philadelphia, (p. 29-61), 2006.
• Givón, Talmy. Syntax, An Introduction, Volume I, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam/Philadelphia, 2001.
• Givón, Talmy. Syntax, An Introduction, Volume II, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam/Philadelphia, 2001.
• Güler, Şehmus. Efsaneyên Li Ser Mêrdînê, Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2013.
• Güneş, Mehmet Bakır. Rêjeya Bikartanîna Dengan Di Di Devoka Tor Abdîn De Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2013.
• Hengeveld, Kees. “Prototypical And Non-Prototypical Noun Phrases In Functional Discourse Grammar” in “The Noun Phrase in Functional Discourse Grammar”. edîtor: Daniel Garcı´a Velasco & Jan Rijkhoff, Mouton de Gruyter, Berlin, 2008.
• Hopper. P. and S. Thompson. The Discourse Basis For Lexical Categories In Universal Grammar, Language, 60, p. 703-750, 1984.
• İbrahimoğlu, Şoreş. Bikaranîna Lêkeran Ji Aliyê Binyadî Ve Li Herêma Qoser Û Tûr Abdîn (Li ser Çar Çîrokên Herêma Qoser û Tûr Abdîn), Teza Xelaskirinê ya Lîsansê, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Fakulteya Edebiyatê- Beşa Ziman û Edebiyata Kurdî, Mêrdîn, 2015.
• Koşar, Fikret. Bikaranîna Rengdêran di Çîrokên Devoka Qoserê (Mêrdînê) de, Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2014.
• Makas, Hugo. Kurdische Texte im Kurmänji – Dialekte Aus Der Gegend Von Märdîn & Eine Probe Des Dialektes Von Diarbekir; Ein Gedicht Aus Gäwar; Jezidengebete APA - PHILO PRESS /AMSTERDAM- 1979.
• Omer Ehmed, Baîz. “Girê Di Dayalekta Serî Ya Zimanê Kurdî Da, Govera Badînî”, Kovara Zankoya Duhok, Perbenda 11, Jimare 1, 77-92, 2008.
• Opengin, Ergin. “Repertûara Zimanî û Afirandina Edebî: Nirxandineke Zimannasî Li Ser Edebiyata Kurmancî ya Hevçerx”, Tîr û Armanc, Gotarên Rexneyî Li ser Edebiyata Kurdî ya Modern, Amadekar. Remezan Alan &Ergin Opengin, Weşanên Peywend, Stenbol, 2014.
• Ritter, Helmut. Kurmānci-texte aus dem Ṭūrʿabdîn, 2. Yeziden, Oriens, Vol. 25/26, pp. 1-37, 1976.
• Ritter, Helmut. Kurmānci-Texte aus dem Ṭūr’abdîn, I. Kärboran Oriens, Vol. 21/22, pp. 1-135 2, 1968/1969.
• S. Calude, Andreea. Clefting And Extraposition In English, ICAME Journal No. 32 (p. 7-33), 2008.
• Saruhan, Murat. Bikaranîna Daçekan Li Herêma Mêrdînê (Wek Mînak Şeş Çîroka Hecî Ahmed Axa Û Reşo Kûrî, Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2013.
• Şimşek, Ahmet. Rêjeya Bikaranîna Dengan Di Devoka Kercosê De (Wek mînak Şeş Çîrokên Herêma Kercosê, Projeya Lîsansa Bilind a Bêtez, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî yên Li Tirkiyeyê, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Mêrdîn, 2013.
• Tarim, Nesîp. Xezal, Weşanên Belkî, Stenbol. 2007.