Molla Muhammed Kavarî Dîvânı’nda Ahiret Tasavvuru

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 6, 81 - 94, 30.12.2017

Ahmet Gider

Öz

Makale çalışmasında, Zaza edebiyatının yaşayan şairlerden biri olan Molla Muhammed Kavarî’nin “Dîwanê Muhammedê Kavarî” isimli eserinde “ahiret” konusu ele alınmaktadır. Zazaların İslâm’la olan alakaları düşünüldüğünde İslâmî motiflerin Zazaca kaleme alınmış eserlere tematik olarak yansıması gayet doğaldır. Kavarî Dîvân’ı, dinî kavramlar yönünden oldukça zengin bir içeriğe sahip olduğu için “ahiret” yönüyle muhtelif başlıklar altında açıklamalarla ve Dîvân’dan verilen örneklerle tahlil edilmiştir. Amaç, Kavarî Dîvânı’nı, “ahiret” mefhumu çerçevesinde anlaşılır kılmaktır. Çalışmanın sıhhati için bizzat müellifin kendisinden kaynak kişi olarak yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kavarî, Dîvân, ahiret, tahlil, İslâm

Kaynakça

• Kurʾân-ı Kerîm Meâli, Diyanet İşleri Başkanlığı Yay., Ankara 2008.
• Aktaş, Hasan, Türk Şiirinde Din ve Tasavvuf, Çizgi Yay., Konya 2001.
• Canan, İbrahim, Kütüb-i Sitte Muhtasarı Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yay., Ankara 1988.
• Canbulat, Mehmet, “Dünya”, Dinî Kavramlar Sözlüğü, DİB Yay., Ankara 2015.
• Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Anka Yay., İstanbul 2004.
• Coşkun, Ahmet, “Kur’an-ı Kerim’in Dünya ve Ahirete Bakışı”, Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5.4., 1987, s. 267-284.
• Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugât, Aydın Kitabevi Yay., Ankara 1996.
• Kanar, Mehmet, Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Say Yay., İstanbul 2009.
• Karagöz, İsmail, “Azâp”, Dinî Kavramlar Sözlüğü, DİB Yay., Ankara 2015.
• Karaman, Fikret, “Kıyamet”, Dinî Kavramlar Sözlüğü, DİB Yay., Ankara 2015.
• ________, “Mizan”, Dinî Kavramlar Sözlüğü, DİB Yay., Ankara 2015.
• Kurnaz, Cemal, Hayâlî Bey Divânı’nın Tahlîli, MEB Yay., İstanbul 1996.
• Muhammedê Kavarî, Dîwânê Muhammedê Kavarî, Diyarbakır 2004.
• Sarıkçıoğlu, Ekrem, Başlangıçtan Günümüze Dinler Tarihi, Bayrak Yay., İstanbul 1983.
• Serinsu, Ahmet Nedim, vd., Dinî Terimler Sözlüğü, MEB Yay., Ankara 2009.
• Uludağ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Kabalcı Yay., İstanbul 2016.
• Ünal, Ali, Kur’an’da Temel Kavramlar, Beyan Yay., İstanbul 1986.
• Varlı, Abdussamet, Kur’an’da Dünya Ahiret Dengesi, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslâm Bilimleri (Tefsir) Anabilim Dalı, Ankara 2005.
• Varol, Murat, “Abdulaziz Beki’nin Diwon Cebexçuri Adlı Eserine Dair Bir İnceleme”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 49., 2017, s. 438-450.
• Yavuz, Ömer Faruk, “Kur’an Perspektifinde Dünya-Ahiret Bütünlüğü”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6.2., 2006, s. 159-198.