Öz
Bu makale karşılaştırmalı halk edebiyatıyla ilgilidir. Ortadoğu’nun eski halklarının dillerinden Farsî, Kurmancî ve Zazakî bazı ortak atasözlerini ve hikâyelerini konu edinmektedir. Yer yer atasözleriyle ortak olan Arapça ve Türkçe atasözlerine de yer verilecektir. Atasözleri halkların tarihi süreçte şekillenen yaşam biçimlerini, adet ve geleneklerini ifade eden yasalar hükmündedir. Atasözleri yüzyılların geçmesiyle şekillenir ve toplumun ahlâkî, dinî ve dünyevî değerlerini ifade ederler. Toplumların tarihsel kültürünü kuşaktan kuşağa aktarırlar. Bu makale, aynı konuda daha önce bu derginin muhtelif sayılarında seri halde yayımlananların altıncısıdır. Bu çalışmada da insanın içinde bulunduğu en zor durumlarda karamsarlığa kapılmadan yaratıcı gücün devreye girmesini ümit etmesini işaret eden bazı ortak atasözleri (mesel) ve ilgili hikâyeler üzerinde durulacaktır.
Kaynakça
- Aksoy, Ömer Asım, Atasözleri ve Deyimler Sözlügü, I-II, İnkılâp İstanbul 1988.
- Albayrak, Nurettin, Türkiye Türkçesinde Atasözleri, Kapı Yayınları, İstanbul 2009.
- Ateş, Süleyman, “Habîb en-Neccâr”, DİA, XIV, 373-374.
- Badikî, Azad, Pêşgotinên Kurdî Gotinên Berya, ts.
- Bingöl, Abdulkadir, Gotinên Pêşiyan û Biwej, Weşanên Na, İzmir 2014.
- Çiya Mazî, Ferhenga Gotinên Pêşiyan, Weşanên Elma, 2005
- Dêhxodâ, Ali Ekber, Emsâl u Ḥikem, I-IV, Emîr Kebîr, 1363 hş.
- Dêrşewî, Mele Mehmûd, Miştaxa Çiya Ji Gotinên Pêşîya, (Latinize: Serbest Zaxoyî) Stockholm 1989.
- Hazrâ’î, Emîn, Ferhengnâme-ê Emsâl û Ḥikem-ê Îrânî, İntişârât-ê Nuvîd, Sîrâz 1382 hş./2003.
- Hesen, Bîlal, Ji Wêjeya Gel: Pend û Peng, 2008.
- http://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf/kuran-meal-2/yasin-suresi-36/diyanet-isleribaskanligi- meali-1 (Erişim: 10.11.2018/18:20
- http://www.bitlisname.com/2015/11/18/1918-atasozlerimiz-uzerine-bir-calisma (Erişim: 13.11.2018/ 17: 20)
- https://ganjoor.net/roodaki/baghimande/sh49. (Erişim: 11.011.2018/19:20)
- Lezgîn, Roşan, “Hebîbê Necar”: http://www.zazaki.net/haber/hebb-necar-2461. htm (Erişim: 16.11.2018/21: 30)
- Nûpelda, Kaniya Gotinên Bav û Kalan, Enqere 2014.
- Oncu, Mehmet, Gotinên Pêşiyân, Enstîtuya Kurdî, Stenbol 1992.
- Qâzî, Qâdır-ê Fettâhî, Emsâl û Ḥikem-ê Kurdî, İntişâr-ê Dânişgâh-ê Tebrîz, 1364 hş./1987.
- Rudenko, Margaret, Efsânehâ-yê Kurdî (Farsçaya çeviren: Kerîm Keşâverz), İntişârât-ê Âgâh, Tahran 1352 hş.
- Ruxzâdî, Ali, Guwârey Kûrdewârî: Pend-ê Peşînîyân, Senendec 1385 hş.
- Seccâdî, Seyyid Abulhamid Hayret, Pendê Pêşînân, Hewlêr, 2010.
- Seydayê Tîrêj, Serpêhatiyên Kurdan (Dâstânhâ-yê Kurdî-yê Kurmâncî), İran/ Qum 1393 hş.
- Seydayê Tîrêj, Serpêhatiyên Kurdan (Dâstânhâ-yê Kurdî-yê Kurmâncî), İran/ Qum 1393 hş., 14.
- Tîgrîs, Amed, 6762 Gotinên Peşîyan, Weşanên Rewşen, Stockholm 2001.
- Urdişane Sisîl, Efsânehâ-yi Kûrdân, Çev. E. H. E. Şâlçî, Neşr-i Sâlis, Tahran 1386 hş.
- Weysî, Resûl-Futûhî, Suwâre, Çâwge I, Çâpxâne-ê Mukriyânî, Hewlêr 2013.
- Yurtbaşı, Metin, Sınıflandırılmış Türk Atasözleri, Ankara 1994.
- Zinar, Zeynelabidîn, Xwençe: Gotinên Pêşiyan, Kilam-Dîlok û Çîrok I, Weşanxana Çanda Kurdî, Stockholm 1989.
- Ziyâdne, Sâlih, Mine’l-emsâli’l-bedeviyye, 1997 (Elektronik yayın 2003. www.nashiri. net; erişim 11.11.2018/ 09: 15)
- Zûlfiqârî, Hesen, Dâstânhâ-yi Emsâl, İntişârât-i Mâzyâr, Tahran 1385 hş.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 4 Sayı: 8 |
