The representation of language and belonging in some selected Zazaki novels

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 16, 117 - 145, 25.12.2022

Mehmet Aslanoğulları Hasan Çiftçi

https://doi.org/10.56491/buydd.1216367

Öz

The novel, which can be called the last literary genre, is even difficult to define since it includes all literary genres. The novel is considered a turning point in the history of literature and seems to have deconstructed almost all genres. Some critics have claimed that even the history of literature was written by the novel.
If we exclude the first written works we can claim that Zazaki has a literary history of about forty years. Zazaki authors, who began writing in magazine circles and delivering modern products in the 1980s, have also turned to novels since the 1990s. The first Zazaki novel was written in 1995. By 2022, more than twenty Zazaki novels have been published.
As a synthesis of all genres, the novel reflects in detail all kinds of elements that can be represented in the literary universe. This study is based on ten Zazaki novels, and it discusses handling of language, language problems and belonging

Anahtar Kelimeler

zazaki, zazaki novels, language problems, belonging

Kaynakça

• Akman, İlyas (2017a), Halk İnanışları, Halk Anlatıları ve Doğaüstü Olaylar Bağlamında Nikahlı (Morıber) Romanı, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Volume: 10 Issue: 51, August 2017. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2017.1735.
• ____________ (2017b), Halk Anlatıları, Halk İnanışları, Toplumsal Ritüeller ve Büyülü Gerçeklik Ekseninde Borçlu (Deyndar) Romanı, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Vol: 10, Issue: 51, pp. 5-10. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2017.1734.
• _____________ (2017c), Kurgusal Yapı ve Tematik Açıdan Her Çi Beno Sanıke (Her Şey Masal Olur) Romanı, Mukaddime, 2017, 8(2), ss. 91-105. doi: 10.19059/mukaddime.336594.
• ____________ (2017d), Giredayeyê Edebîyatê Barkerdişî De Romanê Gula Çemê Pêrre, e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, Kasım 2017, Volume: 9, Issue: 2 (18). pp. 662-671. ____________ (2017e), Postmodern Dönemin İki Önemli Kavramı Folklor ve Büyülü Gerçekçilik Ekseninde Kilama Pepûgî (Guguk Kuşunun Şarkısı) Romanı, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Volume: 6, Issue: 5, pp. 2613-2629.
• ______________(2017f), Giredayeyê Edebîyatê Polîtîkî De Romanê Kılama Şilane, Nûbihar Akademi, Year: 4, Issue: 8.
• _____________ (2017g), Gecekondu Sorunu ve 12 Eylül 1980 Darbesi Ekseninde Gönül Yolculuğu (Barkerdena Zerrî) Romanı, Turkish Studies, Volume 12/21, pp.13-22. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12318.
• ___________ (2018a), Sılema-I Romanında Dil, Toplum ve Tarih, Filolojide Akademik Araştırmalar, Gece Kitaplığı, Doç. Dr. Ruhi İNAN, Nisan 2018, Ankara, pp.79-94.
• ___________ (2018b), Romanê Kalaşnîkof De Qirkerdişê Dêrsîmî, e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, Nisan-2018, Volume: 10, Issue: 1 (19), pp. 1-11 ___________ (2020), Romanê Soro De Kerdoxanê Neweyan Ser Ra Qoricitî u Taqtîqê Sîstemî, (Edt.) Nurettin Beltekin, Edebiyatê Zazakî-Analîzê Eseran, Peywend. Aldatmaz, Nadîre G. (2011), Romano Verên Yê Kirmanckî, Şewçila kovara edebî hunerî, payîz 2011.
• Altun, Esra (2011), Romanê Kirmanckî “Soro”yî de Awankerdişê Qerekterê Cinîyan, Vate Kovara Kulturi, Humare 35, Zimistan, 2011.
• Anderson, Benedict (1995), Hayali Cemaatler Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, İngilizceden Çeviren İskender Savaşır, Metis, İstanbul.
• Anuk, N. & Aydoğdu, Y. (2022). Zazakî de Romano Verên: Dêrsim’ra ve Dare Estene Seyit Rıza, The Journal of Mesopotamian Studies, 7 (1), 129-151, DOI: 10.35859/jms.2022.996892.
• Arslan, Sevda (2019), Language, Religion, and Emplacement of Zazaki Speakers, Journal of Ethnic and Cultural Studies, 2019, Vol. 6, No. 2, 11-22. https://doi.org/10.29333/ejecs/244.
• Arslan, Zeynep (2016), “Bir Zazaca yazılı kaynak daha kütüphanelerin raflarında yerini alıyor… ‘Gulvang u itıqatê Kırmancu’ çıktı!”, Kızılbaş-kızılbaş alevilerin ve mazlumların sorunlarının tartışıldığı demokratik kürsü, Kasım 2016-Sayı 67, pp.26-28.
• Çetkin, Süreyya (2016), Search of Zazaki Speaking Individuals For Identity, Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi, Year: 2, Volume: 2, Issue: 4, December 2016, pp.46-58.
• Espar, J. Îhsan (2000), Romanêko Newe: Kılama Pepûgî, Vate Kovara Kulturî, Hûmar: 12, Hamnan.
• Kan G. & Önen, H. (2022). Kürtçe Romanın Doğuşu ve Gelişimi Üzerine Bir Değerlendirme, The Journal of Mesopotamian Studies, 7 (1), 103-127, DOI: 10.35859/jms.2022.1035572.
• Karakaş, Hüseyin (2009), Kirmanckî de Romanî, Vate Kovara Kulturî, Humare 32.
• Karatani, Kojin (2011), Derinliğin Keşfi Modern Japon Edebiyatının Kökenleri, Çev. Devrim Çetin Güven-İnan Öner, Metis, İstanbul.
• Kundera, Milan (2012), Roman Sanatı, Çev. Aysel Bora, 4. Baskı, Can Yayınları, İstanbul.
• Lukács, Georg (2003), Roman Kuramı, Çev. Cem Soydemir, Metis, İstanbul.
• Marshall, Gordon (1994), The Concise Oxford Dictionary of Sociology, Oxford University Press.
• Parla, Jale (2015), Don Kişot’tan Bugüne Roman, 13. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Söylemez, İsmail (2011), “Geçmişten Günümüze Zazaca Dergiler: Kronoloji, Sorunlar ve Çözümler”, I. Uluslararası Zaza Dili Sempozyumu(13-14 Mayıs 2011), Edt. Murat Varol, Bingöl Üniversitesi Yayınları, pp. 175-191.
• Varol, Murat (2015), “Zaza Edebiyatında Tirêj Dergisinin Yeri”, Mukaddime, 2015, 6 (1), pp. 139-149. doi: 10.19059/mukaddime.59650
• Yıldız, Pınar (2020), Sey Yew Romanê Verenî Kilama Pepûgî Ser o Analizek. The Journal of Mesopotamian Studies, Special Issue on Zazakî and Zazas, pp. 74-97.
• https://www.youtube.com/watch?v=xXMmL3Sy-Kc&t=906s
• https://www.youtube.com/watch?v=bUMFB-YXMmA Novels in Zazaki
• Akdağ, İrfan (2020), Ti Tewrê Payîza Şîya, Peywend Yayınları, Van.
• ___________ (2022), Remayiş, Peywend, Van.
• Akkaş, Serwet, (2017), Heyf, Weşanxaneyê Roşna, Diyarbakır.
• Aldatmaz, Nadire Güntaş (2016), Pîltane, Vate, Istanbul.
• Aslan, Cengiz (2011), Morıber, Kardelen Yayıncılık, Istanbul.
• Can, Medet (2012), Barkerdena Zerrî, Kayhan Matbaacılık, Istanbul.
• Çağlayan, Hüseyin, (2015), Pêt ve Pelge ra, Fam Yayınları, Istanbul.
• Çar, Gağan (1995), Teresiye Çemçe, the Netherlands.
• Çem, Munzur (2007), Gula Çemê Pêrre, Vate, Istanbul.
• Çiya, Sait (2001), Her Çi Beno Sanıke, Vejiyaişê Tiji, Istanbul.
• Dêrsim, Hasan Dîlawer, (2014), Deyndar, Vate Yayınevi, İstanbul.
• Gülmez, Mehmet (1996), Dêrsim’ra ve Dare Estene Seyit Rıza, Zed Yayın, Istanbul.
• Gunduz, Deniz (2000), Kilama Pepûgî, Vartan, Ankara.
• _____________ ((2010), Soro, Vate Yayınevi, İstanbul.
• ______________(2013), Kalaşnîkof, Vate Yayınevi, İstanbul.
• Karakaş, Hüseyin (2022), Çê Qemerê Kejî, Roşna, Diyarbakır.
• Kaymak, Wedat, (2012), Welîyê Hediki (Peyeyê Şêx Seîdî) û Ez Qelbînij, Arya Yayıncılık, Istanbul.
• Mirza, Yismail (2020), Sıleman I-II-III Romané Zazaki, Ceylan Matbaacılık, Istanbul.
• Sertkaya, İlhami (2007), Kılama Şilane, Weşanên Pêri, İstanbul.
• ______________(2013), Sosine û Gulîzare, Vate Yayınevi, İstanbul.
• ______________(2020), Şewa Payîzî, Nas Ajans Yayınları, Istanbul.
• Zengelan, Jêhatî, (2009), Zıfqêra Berî, Vate Yayınevi, İstanbul.