Efsaneyê Awan ê Zazayanê Çoligi

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 20, 6 - 14, 29.12.2024

Hidayet Samuk , İsmail Söylemez

https://doi.org/10.56491/buydd.1520346

Öz

Mıntaqaya Çoligi hetê rakım ra berz a. Ku u wareyê ına mıntıqa zaf i, mıntıqa dı têki deşt zi esti u hemınê inan berz i. Miyanê kuyan, wareyan, deştan dı goli, dereyi, hêniyi zaf i, heyat dani mıntıqa u şeklê cuyayişê şari ser tesir keni. Ino tesiri vatışanê Çoligican dı bilhesa efsaneyanê Çoligi dı xu mocneno. Çımeyanê tarixi dı zey Bingol, Cebaxcur nameyanê mıntıqa ser têki efsaneyi viyereni. Ini efsaneyan dı motifê aw xu belli keno u ıni nameyi zi awanê mıntıqa ra yeni. Kultur u cuyê şarê Çoligi dı aw cayo muhim gena. Çoligici zaf qıymet dani awan u awan ser zaf efsaneyan vani. Aw cuyê Çoligican dı muqedes hesıbiyena u biya yo kult. Ina xebat dı Mıntıqaya Çoligi dı cayeki Zazayi cuyeni ra efsaneyi ki awan seri arediyayi u tetkik biyi. Xebat dı zey golan, hêniyan, dereyan ser baweri u tecrubeyê Zazayanê Çoligi ifade biyo u cuyê şari dı cayê awan ameyo mocnayiş. Anadoli dı sobina efsaneyê awan ra zi behs biyo u efsaneyanê Çoligi dır munasebetê inan ameyo vetış.

Anahtar Kelimeler

Efsane, Aw, Çolig, Zazayi, Cuyê Şari

Kaynakça

• Arda, Akif, (2006), Bütün Yönleriyle Çewlik-Bingöl, İstanbul, Doz yayıncılık.
• Çağlayan, Ercan, (2008). Bingöl (Çapakçur) ve Çevresinde Ermeni-Müslüman İlişkileri, Yüksek Lisans Tezi.
• Kahraman, Seyit Ali ve Dağlı, Yücel, (1999), Evliya Çelebi Seyahatnamesi 3.Kitap Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu - Dizini, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
• Sakaoğlu,Saim,(1978),101 Anadolu Efsanesi, İstanbul, Damla Yayınları.
• Soylu, Hasbi (2003), Şehir Coğrafyası Açısından Bir Araştırma: Bingöl. Erzurum, Aktif Yayınevi.
• Tektaş, Şevket (2008), Bingöl İlinin Tarihteki Yeri, Tarihsel Gelişimi, Coğrafi Yapısı ve Ekonomisi, II. Bingöl Sempozyumu, 347-350.