Mersin’deki Otel Çalışanlarının Nükleer Kaygıları, Çevresel Yaklaşım Ve Çevreci Tüketim Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 2, 1 - 22, 01.12.2012

A Celil Çakıcı Banu Es Yılmaz

Öz

Mersin’in Gülnar İlçesi Akkuyu Mevkii’nde Nükleer Enerji Santrali kurulması kararının ardından Mersin’deki otel çalışanlarının nükleer enerji santraline ilişkin kaygılarını, çevresel yaklaşımlarını ve çevreci tüketim eğilimlerini belirlemek amacıyla bir araştırma yapılmıştır. Araştırmada veriler, alanyazına dayalı olarak geliştirilen anketin kolayda örnekleme yöntemi ile 4 ve 5 yıldızlı otel çalışanlarına yöneticilerin yardımıyla bırak-topla tekniği kullanılarak, 2011 yılı Mayıs-Ağustos ayları arasında toplanmıştır. Araştırmaya toplam 262 otel çalışanı katılmıştır. Otel çalışanlarının nükleer kaygıları; nükleer takıntı ve nükleer rahatsızlık faktörlerinde incelenebileceği belirlenmiştir. Çevresel yaklaşımları ise, çevresel karamsarlık ve çevreye hükmetme boyutlarında, çevreci tüketim eğilimleri ise çevresel ilgi ve tüketim eğilimi ile çevreci tasarruf eğilimi başlıklarında toplanmaktadır. Otel çalışanlarının çevresel yaklaşımları ve çevreci tüketim eğilimlerinin nükleer kaygıları üzerinde etkili olduğu belirlenmektedir

Anahtar Kelimeler

Nükleer Enerji Santrali, Nükleer Kaygı, Çevresel Yaklaşım, Çevreci Tüketim, Otel çalışanları, Mersin

A Survey Research on Nuclear Concern, Environmental Approach and Consumption of Hotel Employees in Mersin

Öz

This research was conducted to determine consumer trends, environmental and ecological approaches of hotel employees in Mersin after the decision of the establishment of Akkuyu Nuclear Power Plant in Gülnar, Mersin. The data were collected via questionnaire which was developed through the literature review. The questionnaire was implemented by convenience sampling method with the help of hotel managers to 4 and 5 star hotel personnel using drop and collect survey technique, between May and August 2011. Totally, 262 hotel employees participated in the survey. Hotel employees’ nuclear concerns were grouped under the factors of nuclear discomfort and nuclear obsession. While environmental approaches were studied under the topics of environmental pessimism and domination of environment, the tendencies of environmentalist consumption were analysed under the dimensions of environmental interest and consumption, and environmental savings. Approaches to environmental tendencies of hotel workers and environment-friendly consumption were determined to be effective factors on nuclear concerns

Anahtar Kelimeler

Nuclear Power Plant, Nuclear Concern, Environmental Approach

Kaynakça

• Abdulhakimoğulları, Erdal, Sezer, Özcan ve Akpınar, Mahmut (2011) “Küresel Ulusal ve Yerel Düzeyde Bir İnsan Hakkı Olarak Çevre Hakkının Gelişimi”; Süleymen Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi; 7 (14), 61-88.
• Akkoyunlu, Atilla (2006) “Türkiye’de Enerji Kaynakları ve Çevreye Etkileri” Türkiye’de Enerji ve Kalkınma Sempozyumu;131-145.
• Alnıaçık, Ümit ve Yılmaz, Cengiz (2008) "Değer Yargıları ve Tüketimde Çevreci Eğilimler", 13. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, 30 Ekim-1 Kasım 2008 Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Alpar, Reha (2011) Uygulamalı Çok Değişkenli İstatiksel Yöntemler, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Aracıoğlu, Bucu ve Tatlıdil, Rezan (2009) “Tüketicilerin Satın Alma Davranışında Çevre Bilincinin Etkileri” Ege Akademik Bakış, 9(2), 435- 461.
• Bearden, William, O. ve Netemeyer, Richard, G.(1999) Handbook of Marketing Scale: Multi item measures for marketing and consumer behavior research, Sage Publications, Inc; 2 Sub edition.
• Bobat, Abdullah (2006) “Akkuyu Nükleer Santrali Üzerine Bir Anket ve Düşündürdükleri” Türkiye 10. Enerji Kongresi 1, 289-299.
• Büyüköztürk, Şener (2009) Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem Akademi, Ankara.
• Ceritli, İsmail (2001) “Çevreci Hareketin Siyasallaşma Süreci” Ç.Ü Sosyal Bilimler Dergisi (25-2) 213-226.
• Çabuk, Serap ve Nakıboğlu, Burak (2003) “Çevreci Pazarlama ve Tüketicilerin Çevreci Tutumlarının Satın Alma Davranışlarına Etkileri İle İlgili Bir Uygulama” Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:12, Sayı:12, 39-54.
• Çabuk, Serap, Nakıboğlu, Burak ve Keleş, Ceyda (2008) “Tüketicilerin Yeşil (Ürün) Satın Alma Davranışlarının Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi” Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 17, Sayı 1, 85-102.
• Çokluk, Ömer, Şekercioğlu, Güçlü ve Büyüköztürk, Şener (2010) Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları, Pegem Akademi, Ankara.
• Ediger, Volkan, Ş. ve Kentmen, Çiğdem (2010) “Enerjinin Toplumsal Boyutu ve Türk Halkının Enerji Tercihleri” Mülkiye 2010 sayı:268.
• Erbaşlar, Gazanfer (2007) “Yeşil Pazarlama” Paradoks, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi (e-dergi), http://www.paradoks.org, 3(1), 1-12.
• Günden, Cihat ve Miran, Bülent (2008) “Yeni Çevresel Paradigma Ölçeğiyle Çiftçilerin Çevre Tutumunun Belirlenmesi: İzmir İli Torbalı İlçesi Örneği”, Ekoloji 18, 69, 41-50.
• Güven, Seval (2010) “Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Aile, Tüketim ve Çevre” Hacettepe Üniversitesi Tüketici, Pazar, Araştırma, Danışma, Test ve Eğitim Merkezi, Tüketici Yazıları II, 117-134.
• Horton, Dave (2003) “Green Distinctions: The Performance of Identity Among Environmental Activists” The Sociological Review, Volume 51, 63-77.
• Kalaycı, Şerif (2006) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara
• Karaca, Coşkun (2008) “Çevre, İnsan ve Etik Çerçevesinde Çevre Sorunlarına ve Çözümlerine Yönelik Yaklaşımlar” Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, 19-33.
• Kasperson, Richard, E., Berk, Gerald, Pijawka, Davi., Sharaf, Alan, B. ve Wood, James (1980) “Public Opposition to Nuclear Energy: Retrospect and Prospect”, Science, Technology and Human Values 5(31), 11-21.
• Kaypak, Şafak (2011) “Küreselleşme Sürecinde Sürdürülebilir Bir Kalkınma İçin Sürdürülebilir Bir Çevre” KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13 (20), 19-33.
• Keleş, Ceyda (2007) “Yeşil Pazarlama Tüketicilerin Yeşil Ürünleri Tüketme Davranışları Ve Yeşil Ürünlerin Tüketiminde Kültürün Etkisi İle İlgili Bir Uygulama” Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Adana 2007, 1-110.
• Kılıç, Selim (2002) “Çevreci Sosyal Hareketlerin Ortaya Çıkışı, Gelişimi ve Sona Ermesi Üzerine Bir İnceleme” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 57- 2, 93-100.
• Ökmen, Mustafa (1996) “Teknoloji, Tüketim ve Çevre Sorunları” Ekoloji Dergisi, Sayı 19, 4-7.
• Ökmen, Mustafa (2011) “Karadeniz’de Çevre Sorunları ve İşbirliğine Yönelik Yerel, Bölgesel Perspektifler” Bilig, Sayı:56, 165-194.
• Özdemir, Nevin ve Çobanoğlu, E.Omca (2008) “Türkiye’"de Nükleer Santrallerin Kurulması ve Nükleer Enerji Kullanımı Konusundaki Öğretmen Adaylarının Tutumları”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 34, 218-232.
• Palabıyık, Hamit, Yavaş, Hikmet ve Aydın, Murat (2010) “Türkiye’de Nükleer Santral Kurulabilir Mi? Çatışmadan Uzlaşıya: Türkiye’de Nükleer Enerji Projelerinde Sosyal Kabul Sorunu ve Halkın Reddetme Sendromunun Araştırılması” Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi 5:2.
• Saygın, Hasan, Küpeli, Timur, Küçükşahin, Ahmet ve Demir, Ayhan (2006) “Güvenlik Boyutunda Nükleer Enerjinin Sorunları ve Türkiye” Güvenlik Stratejileri Dergisi, Cilt 1, Sayı 3, 7-20.
• Shrum, L.J., McCarty, John, A. ve Lowrey, Tina M., (1995) “Buyer Characteristics of the Green Consumer and Their Implications for Advertising Strategy”, Journal of Advertising, Volume XXIV, Number 2, 71-82.
• Temurçin, Kadir ve Aliağaoğlu, Alpaslan. (2003) “Nükleer Enerji ve Tartışmalar Işığında Türkiye’de Nükleer Enerji Gerçeği”. Coğrafi Bilimler Dergisi1, 25-39.
• Thogersen, John ve Ölander, Folke (2003) “Spillover of environment-friendly consumer behaviour”, Journal of Environmental Psychology, 23, 225- 236.
• Turgut, Nükhet Yılmaz (2011) “Nükleer Enerjiye İhtiyatlı Yaklaşmak Zorunludur” Atılım Üniversitesi İz Dergisi,Sayı:13, 56-59.
• Ural, Ayhan ve Kılıç, İbrahim (2005) Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Yarman, Tolga (2010) “Geçmişte ve Bugün Nükleer Enerji Tartışması”. Okan Üniversitesi Yayınları: 14.
• Yavaş, Hikmet ve Palabıyık Hamit (2006) “Sivil Toplum Kuruluşlarının Çevre Koruma ve kalkınma Dengesi Açısından Rolü ve Önemi” III.Uluslararası STK’lar Kongresi, Çanakkale, 165-170.
• Yavuz, Ercan ve Zığındere, Yahya, Önder (2000) “Sürdürülebilir Kalkınmanın Turizme Etkisi” Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 3 Sayı 4, 322-336.
• Yıldırım, Metin ve Örnek, İbrahim (2007) “Enerjide Son Seçim: Nükleer Enerji”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1):32-44.
• Yılmaz, Veysel ve Arslan Talha (2011) “Üniversite Öğrencilerinin Çevre Koruma Vaatleri ve Çevre Dostu Tüketim Davranışlarının İncelenmesi” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 3, 1-10.
• Yorkan, Arzu (2009) “Avrupa Birliği’nin Enerji Politikası ve Türkiye’ye Etkileri”, Bilge Strateji, Cilt 1, Sayı 1.
• Işıldar, Yücel, Gamze (2008) “Meslek Yüksek Okulları Boyutunda Çevre Eğitiminin Çevreci Yaklaşımlar Ve Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 759-778.
• Zinkhan, George, M. ve Carlson, Les (1995) “Green advertising and the releuctant consumer”, Journal of Advertising, 24, 1-6.