Mudanya Mütarekesi Öncesi Tarafların Politik Tutumları

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 1, 55 - 70, 21.10.2024

Ayhan Cankut

Öz

Türk Ordusu’nun İzmir’e girmesiyle Türk Milleti’nin savaş istikameti değişmişti. Tam bağımsızlık yolunda varını yoğunu verdiği bu mücadelenin politik bir zaferle sonuçlanmasının anahtarı, yapılacak görüşmelerdeki uygulanacak stratejinin doğru uygulanmasıyla olacaktır. Sun Tzu’nun; “en iyi strateji savaşmaktan kazanmaktır” düşüncesi, günümüz savaşlarında politik alanda alınacak başarıların çok daha önemli olduğunu göstermektedir. Mudanya görüşmelerindeki atılan her adım, ileride yapılacak uluslararası barış görüşmelerindeki stratejiyi de belirlemesi bakımdan önem kazanmıştır. Mustafa Kemal Atatürk`ün; “yalnız ufku görmesi kâfi değildir, muhakkak ufkun ötesini de görülmesi” stratejisi, Mudanya Mütarekesi ile başlayan Türk Milleti`nin medeni dünyanın onurlu bir üyesi olma yolunda atacakları adımların temelini oluşturmuştur. Mütareke masasına oturulduğunda, başta Mustafa Kemal Paşa olmak üzere, büyük zaferin mimarlarından hiçbiri, kazanılan başarının zafer sarhoşluğu ve güvenin vermiş olduğu rahatlıkla harekete etmemiş, aksine atılacak her adımda iç ve dış dengelerle birlikte yaşanılan dönemin gerçekleri de gözetilerek en uygun strateji belirlenmiştir. Çalışmanın amacı, Türk tarafının kararlı tutumu karşısında Mudanya Mütarekesi öncesi politik adımlarla İtilaf Devletleri`nin geri adım atması, tek bir mermi atılmadan Doğu Trakya Bölgesi`nin kazanılması, Boğazlar bölgesinde muhtemel bir savaş ihtimalini ortadan kaldırılarak Lozan’a giden yolun açılmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Kemal Paşa, Mudanya Mütarekesi, Türkiye, İtilaf Devletleri

Kaynakça

• AYDEMİR, Şevket Süreyya. Tek Adam, 2. İstanbul: Remzi Kitapevi, 2007.
• BAŞYİĞİT, Türkan. “Anılarda Mudanya Ateşkes Antlaşması”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 6 sy. 14 (2007): 177-184. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cttad/issue/25237/266796
• BIYIKLIOĞLU, Tevfik. Trakya’da Millî Mücadele, 1. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1992.
• CEBESOY, Ali Fuat. Siyasi Hatıralar. İstanbul: Temel Yayınları, 2000.
• ÇALIŞLAR, İzzettin. Gün Gün, Saat Saat İstiklâl Harbi’nde Batı Cephesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2009.
• GÜVEN, Cemal. “Millî Mücadele Döneminde Mustafa Kemal Paşa’nın Yabancı Asker, Siyasi Temsilci ve Gazetecilerle Temas ve Görüşmeleri (Mondros'tan Mudanya’ya Kadar)”. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2005.
• İNÖNÜ, İsmet. İsmet İnönü’nün Hatıraları: Büyük zaferden Sonra Mudanya Mütarekesi ve Lozan Anlaşması. Ankara: Cumhuriyet Yayınları, 1998.
• KARACAN, Ali Naci. Lozan. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2018.
• KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri. Vatan Yolunda. İstanbul: İletişim Yayınları, 1999.
• MİSER, Sinan. “Mudanya Mütarekesi Sürecinde Tarafların Politik Tutumları ve Boğazlar Bölgesindeki Askerî Hareketlilik”. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 2021.
• RENÇBERLER, Özgür. “Küçük Asya Felaketinin Yunan Siyasetine Etkisi (1919- 1922)”. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2014.