Wolfdietrich Schnurre'nin 'Karşı Çıkmak Gerekiyordu' Kitabını Oluşturan Kısa Hikayelerin Savaş Sonrası Alman Edebiyatında Rolü.

Yıl 2009, Cilt: 1 Sayı: 11, 23 - 48, 01.08.2009

Birkan Kargı

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Wolfdietrich Schnurre'nin 'Karşı Çıkmak Gerekiyordu' Kitabını Oluşturan Kısa Hikayelerin Savaş Sonrası Alman Edebiyatında Rolü.

Öz

Almanya’da İkinci Dünya Savaşı’ndan hemen sonraki dönemi ‘Çoraklaşma’ süreci diye adlandıran Wolfdietrich Schnurre’nin, Günter Eich ve birkaç arkadaşıyla birlikte Alman dili ve edebiyatını militarist söylemlerden uzaklaştırma ve geliştirme gayretleri önemli rol oynamıştır. Bu bağlamda W.Schnurre’nin 1945 ve 1950 yıllarını kapsayan Türkiye’de ‘Karşı Çıkmak Gerekiyordu’ (Man sollte dagegen Sein) adlı kitabında yer alan öykülerin üslup incelemeleri yazarın ve yapıtlarının daha iyi değerlendirilmesine olanak sağlamaktadır. Araştırmada kitaptaki öykülerin dili aracılığıyla yazarın okuyucularla, öykü kişilerinin birbirleriyle iletişim kurarlarken Schnurre’nin sözbilimsel açıdan neleri önemsediği ve bunları nasıl aktardığı betimlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda W. Schnure’nin hayatı ve sanat anlayışı yanında kısa hikâyelerindeki söze, cümleye ve düşünmeye dayalı üslup unsurları, karşılıklı konuşmaların üstlendiği roller örneklemler yardımıyla incelenmiştir. Yazarın kısa hikâyelerinde aktarmak istediği, “savaştaki insan sorununu” çelişkiyle birlikte iletip okuyucuyu, düşünüp karar vermede özgür bırakmıştır. Bu yaklaşım yazara özgü bir ironi anlayışı oluşturmuştur. Özentisiz konuşmalar, kısa ve öz ifadeler, yarım kalmış tümceler, benzetmeler ve retorik sorular kısa hikâyeleri dinamik, özgün ve farklı kılmıştır

Anahtar Kelimeler

Karşılıklı konuşma, İroni, Çoraklaşma, Kısa hikâye

Kaynakça

• Adelhoefer, Mathias, Wolfdietrich Schnurre, Ein deutscher Nachkriegsautor (Centaurus Verlag: 1998)
• Aksan, Doğan, Şiir Dili ve Türk Şiiri (Ankara: Engin Yayınevi, 1995)
• Arnold, Heinz Ludwig, Kritische Lexikon zur deutschsprachigen Gegenwartsliteratur. Band 8. München.
• Aytaç, Gürsel, Oluşum Aylık Sanat ve Düşüm Dergisi. Yıl.10, Sayı 163, Ocak 1983.
• Beinhardt, Karl, Otto Kübler und Dietrich Steinbach, Formen des Gesprächs im Drama (Stuttgart: Klett Verlag, 1979)
• Çolak, Mustafa, Eine vergleichende Stiluntersuchung in Borcherts-und Benders Kurzgeschichten (Samsun: 1997)
• Einecke, Günther, Unterrichtsideen Textanalyse und Grammatik (Stuttgart: Klett Verlag, 1993)
• Erden, Aysu, Kısa Öykü ve Dilbilimsel Eleştiri (Ankara: Gündoğan Yayınevi, 1998)
• Fritz, Gerd, Handbuch der Dialoganalyse (Tübingen: (Hrsg.) F. Hundsnurscher, 1994)
• Gennet, Gerard, La Rhétorique, Figures III (Suil: 1972).
• Halliday, Michael A. K., An Introduction to Functional Grammar (London: Edvard Arnold, 1985)
• Halliday, M.A.K Linguistic Function and literary style, the Stylistic Reader (London: Edt: J.J. Weber, Arnold, 1996)
• Kallmeyer, Werner, (Hrsg.) Gesprächsrhetorik, rhetorische Verfahren im Gesprächsprozess (Tübingen: 1996)
• Kotthoff, Helga, Ironie und Text (Frankfurt: 1997)
• Lausberg, Heinrich, Elemente der Literarischen Rhetorik (München: Max Huber Verlag, 1963)
• Lucas, Lore, Dialogstrukturen und szenischen Elemente im deutschsprachigen Drama des 20. Jahrhunderts (Bonn: H. Bouvier Verlag, 1969)
• Maindueneau, Dominique, Element de linquistique Litteraire (Bordas: 1986)
• Pospelov, Gennadiy N., Edebiyat Bilimi, (Çev.)Yılmaz Onay (İstanbul: Ekinci Matbaası, 1995)
• Schnurre, Wolfdietrich, Kritik als Waffe zur Problematik der Kurzgeschichte, in Deutsche Rundschau (1961)
• Schnurre, Wolfdietrich, Üben ein gefährliches literarisches Vorbild in; fünfzehn Autor suchen sich selbst.
• Model und Provokation, hrsg. U. Schulz, s. 31-32 (München: 1967)
• Schnurre, Wolfdietrich, Karşı Çıkmak Gerekiyordu, (Çev.) Z. Selimoğlu (İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 1999)
• Selçuk, İlknur, Wolfdietrich Schnurre’nin ‘Als Vaters Bart Noch Rot War’ adlı Yapıtında İdeal Değerlerle Gerçeklik Çatışması, Yüksek lisans Tezi (Erzurum: 1996)
• Simpson, Paul L, Ideology und Point of wiev (Londen: Routledge, 1993)
• Widmer, Urs, 1954 oder die Neuesprache, Studien zur Prosa der Jungengeneration (Düsseldorf: 1983)