Bartoloméo de las Casas Yerlilerin Gözyaşları, Yerlilerin Yok Edilişinin Kısa Tarihi

Yıl 2009, Cilt: 12 Sayı: 2, 239 - 242, 01.04.2009

Burçin Erol

Öz

birinci yolculuğunun özetini yazdı; daha sonra Kolomb’un esas notlarının kaybolması üzerine bu özet ilk yolculukla ilgili tek belge oldu. Yerlilerin Gözyaşları kitabına ilave olarak Batı Avrupalıların ve özellikle İspanyolların Yeni Dünya’da yerlilere ve çevreye yaptıkları ile ilgili başka kitaplar yazdı. Bunlar sırasıyla De Unico Modo (Tek Yol), Historia Apologética (Özür Dileyen Tarih), Historia de las Indias ( Batı Hint Adaları Tarihi), Spanish Cruelties (İspanyolların Zulmü), Avisos y reglas para confesores de espanoles (Günah Çıkartan İspanyol Papazları İçin Öğütler ve Kurallar). 1542 yılında yazdığı Yerlilerin Gözyaşları Yeni Dünya’nın Avrupalılar tarafından keşfi, sömürgeci- lik düzeninin kurulması, kölelik kurumu ve köleliğin tarihi; bu topraklara ve insanlara, yani yerlilere Hıristiyan Batı Avrupalıların ne gözle baktığı ve bu topraklarda uygula- dıkları işkence, katliam ve soykırıma ışık tutması açısından çok önemli bir belgedir. Sömürgecilik ve kölelik aslında tarih içinde hep varolagelmiş sosyal olgulardı ve bu konuda araştırma yapan tüm araştırmacılar bu noktayı dile getirmektedirler, fakat özel- likle Kolomb’dan sonra bu olguların çok geniş alanlarda , çok büyük sayıda insanı et- kileyecek biçimde ğerçekleştirilmiş olması çok önemli sonuçlar doğurdu( Crosby 53). Sömürgecilik ve sömürgecilik sonrası alanlarda çalışma yapan pek çok yazar gibi Denis Walder da las Casas’ın yapıtının önemini vurgular ; Batı Avrupalılar sömür- gecilik faaliyetlerini gerekçelendirmek için beyaz ırkın ve Hıristiyanların üstünlüğü ve yerlilerin insanlık dışı vahşi, dinden, medeniyetten uzak yaratıklar olduğu tezini savu- nurken las Casas bu basma kalıp tanımlara ve ötekileştirme sürecine ilk karşı çıkandır. Kendisi görgü şahididir ve yerliler hakkında söylenenlerin hiç de doğru olmadığını uzun uzun, tekrar tekrar anlatır. Batı Hint Adaları ve Amerika kıtalarında yaşayan, barışçıl ve kendi ülkelerinde gelişmiş sosyal sistemler, uygarlıklar kurmuş olan bu yerlilerin sesi ve savunucusu olur. Daha sonra 18. yüzyılda Aydınlanma Çağı ile las Casas’ın açtığı yolda yürüyen, yerlilerin de hakları olduğu ve onlara da insanca davranılması gerektiği fikir- lerini destekleyenler çoğaldı, fakat sömürgecilik uygulamalarında pek de bir değişiklik olmadı. Jonathan Swift Gülive’rin Seyahatleri eserinde kısaca sömürgecilik düzeninin yerli halkı kanun ve din namına köleleştirmesi, topraklarının gasp edilerek kaynaklarının sömürülmesini hicveder

Anahtar Kelimeler

Bartoloméo, de las, Casas

Book Review Çeviren Oktay Etiman: İstanbul, Ankara:İmge,2009 ISBN 978-975-533-610-7 Bartoloméo de las Casas Yerlilerin Gözyaşları, Yerlilerin Yok Edilişinin Kısa Tarihi

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Bartolomeo de las Casas. 2009 Yerlilerin Gözyaşları. Çev. Oktay Etiman. Ankara: İmge.
• Bartolomeo de las Casas. 1992. A Short Account of the Destruction of the Indies. Ed ve Çev. Nigel Griffin. Penguin.
• Crosby, Alfred W. 2004. Dünya Benimdir! Avrupa Ekolojik Emperyalizmi 900-1900. Çev. Bilgi Altınok. 1986. İstanbul; Kitap Yayınevi.
• Cuddon, J. A. 1979. A Dictionary of Literary Terms. Penguin. Phillips, John. Çev. 1656. The Tears of The Indians. London, Nath Books.( http: // books. google.co.uk)
• Swift, Jonathan. 1726 ,1994 Gulliver’s Travels. Penguin. Walder, Denis. 1998. Post-colonial Literatures in English. Oxford: Blackwell.