Yabancılaşma, Hedonik Tüketim ve Hedonik İyi Oluş Kavramlarının Turizm Araştırmalarındaki Yeri

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 66 - 90, 25.06.2021

Süheyla Golcheshmeh

Öz

Bu çalışmanın konusu; turizm araştırmalarında incelenen yabancılaşma, hedonik tüketim ve hedonik iyi oluş kavramlarından oluşmaktadır. Konunun ana problemi; yabancılaşma, hedonik tüketim ve hedonik iyi oluş kavramlarının turizm çalışmalarında nasıl ele alındığının tespit edilip eksik yönlerinin ortaya çıkarılmasına dayanmaktadır. Çalışmanın amacı, bu problemden yola çıkarak ilgili kavramların derinlemesine ve eleştirel bir şekilde araştırılması, böylece eksik yönlerinin tespit edilmesi ve bazı çalışma önerilerinin getirilmesidir. Nitel bir yaklaşımla hazırlanan bu çalışmada mevcut duruma yönelik bir durum tespiti yapılmaktadır. Aynı zamanda alanyazın taraması kapsamında gerçekleştirilen bir derleme çalışması özelliği taşımaktadır. Yabancılaşma, hedonik tüketim ve hedonik iyi oluş kavramlarına ilişkin kavramsal açıklamalar yapılmaktadır. İlgili kavramların turizm çalışmalarında nasıl ele alındığı çalışmaya dahil edilen alanyazın ile incelenip, bu kavramların turizm araştırmaları açısından eksik olan yönleri ele alınmakta ve gelecek çalışmalar için de önerilerde bulunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yabancılaşma, Hedonik tüketim, Hedonik iyi oluş, Turizm araştırmaları

THE POSITION OF ALIENATION, HEDONIC CONSUMPTION AND HEDONIC WELL-BEING CONCEPTS IN TOURISM STUDIES

Öz

The subject of this study consists of the concepts of alienation, hedonic consumption and hedonic well-being in tourism studies. The main problem of the subject is based upon to determine how the concepts of alienation, hedonic consumption and hedonic well-being are discussed in tourism studies and to reveal their deficiencies. Based upon this problem, this study aims to investigate the relevant concepts in depth and critically, thus to identify their deficiencies and to offer some study suggestions. In this study prepared with a qualitative approach, a situation is determined regarding the current situation. At the same time, it has the feature of a review study conducted within the scope of literature review. Conceptual explanations are made on the concepts of alienation, hedonic consumption and hedonic well-being. The related concepts, how they are discussed in tourism studies are examined with the literature included in the study. In terms of tourism studies, the missing aspects of these concepts are discussed and suggestions are made for future studies.

Anahtar Kelimeler

Alienation, Hedonic consumption, Hedonic well-being, Tourism studies

Kaynakça

• Ahn, J., Back, K.-J. ve Boger, C. (2019). Effects of Integrated Resort Experience on Customers’ Hedonic and Eudaimonic Well-Being, Journal of Hospitality & Tourism Research, 1-31.
• Akkılıç, M. ve Çetintaş, H. (2015). Termal Turizm İşletmelerinde Hedonik ve Faydacı Tüketim Eğiliminin Davranışsal Niyetler Üzerine Etkisi, International Review of Economics and Management, 3(2), 123-142.
• Arslan, A. (2017). İlkçağ Felsefe Tarihi Sofistlerden Platon’a. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Batra, R. ve Athola, O. T. (1990). Measuring the Hedonic and Utilitarian Sources of Consumer Attitudes, Marketing Letters, 2(2), 159-170.
• Baudrillard, J. (2016). Tüketim Toplumu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Berk, E. (2018). Orta Sınıf Hedonizmi ve Turizm Endüstrisi İlişkisinin Martin Parr Fotoğrafları Bağlamında Çözümlenmesi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(75), 521-535.
• Bruwer, J. ve Rueger-Muck, E. (2018). Wine tourism and hedonic experience: A motivation-based experiential view, Tourism and Hospitality Research, 1-15.
• Bulut, Y. (2018). Yerli Turistlerin Yabancılaşma Düzeyine Göre Otantiklik Arayışı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Ankara.
• Çakmakcı, E. ve Öztürk, Ş. (2017). Duygusal Emeğin Otel çalışanları Üzerinden Kavramsal Boyutları ile Tartışılması, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (40), 149-163.
• Dann, G. M. S. (1977). Anomie, ego-enhancement and tourism, Annals of Tourism Research, 4(4), 184-194.
• Diener, E. D. (1984). Subjective well-being, Psychological Bulletin, 95: 542-575.
• Doğan, H. Z. (2004). Turizmin Sosyo-Kültürel Temelleri. Ankara: Detay yayıncılık.
• Durmaz, Y. (2008). Tüketici Davranışı. Detay Yayıncılık: Ankara.
• Ertoy, M. (2007). Yabancılaşma Kader mi, Tercih mi?. Ankara: Lotus Yayınevi.
• Farrell, B. H. (1979). Tourism’s human conflicts: Cases from the Pacific, Annals of Tourism Research, 6(2), 122-136.
• Fromm, E. (2004). Marx’ın İnsan Anlayışı. İstanbul: Arıtan Yayınevi.
• Gök, B. (2019). Turist Yabancılaşmasının Turizm Sektörü Açısından Analizi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Grappi, S. ve Montanari, F. (2011). The Role of Social Identification and Hedonism in Affecting Tourist Re-Patronizing Behaviours: The Case of an Italian Festival, Tourism management, 32(5), 1128-1140.
• Gursoy, D., Spangenberg, E. R. ve Rutherford, D. G. (2006). The Hedonic and Utilitarian Dimensions of Attendees’ Attitudes toward Festivals, Journal of Hospitality & Tourism Research, 30(3), 279-294.
• Güçlütürk Baran, G. (2017). Turistlerin Hedonik Tüketim Eğilimlerinin Davranışsal Niyetlerine Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Hegel, G. W. F. (2006). Tarih Felsefesi. İstanbul: İdea Yayınevi.
• Herdman, E. A. (2006). Derleme makale yazımında, konferans ve bildiri sunumu hazırlamada pratik bilgiler, Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 3(1), 2-4.
• Hirschman, E. C. ve Holbrook, M. B. (1982). Hedonic Consumption: Emerging Concepts, Methods and Propositions, Journal of Marketing, 46(3), 92-101.
• Horowitz, I. L. (1966). On Alienation and the Social Order, Philosophy and Phenomenological Research, 27(2), 230-237.
• Kay Smith, M. ve Diekmann, A. (2017). Tourism and Wellbeing, Annals of Tourism Research, 66: 1-13.
• Kozak, N., Kozak, M. A. ve Kozak, M. (2017). Genel Turizm İlkeler-Kavramlar. Ankara: Detay Yayıncılık.
• MacCannell, D. (1976). The Tourist: A New Theory of The Leisure Class. University of California Press.
• Maddux, J. E. (2018). Subjective Well-being and Life Satisfaction. New York: Routledge.
• Marx, K. (2013). 1844 El Yazmaları. İstanbul: Birikim Yayınları.
• Odabaşı, Y. (2017). Tüketim Kültürü - Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Overend, T. (1975). Alienation: A Conceptual Analysis, Philosophy and Phenomenological Research, 35(3), 301-322.
• Polat, S. A. ve Polat, S. (2016). Turizm Perspektifinden Yabancılaşmanın Sosyo-Psikolojik Analizi: Günlük Yaşamdan Turistik Yaşama Yabancılaşma Döngüsü, Sosyoekonomi, 24(28), 235-253.
• Rahmani, K., Gnoth, J. ve Mather, D. (2018). Hedonic and eudaimonic well-being: A psycholinguistic view, Tourism Management, 69, 155-166.
• Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being, Annual review of psychology, 52(1), 141-166.
• Snepenger, D., Murphy, L., Snepenger, M. ve Anderson, W. (2004). Normative meanings of experiences for a spectrum of tourism places, Journal of Travel Research, 43(2), 108-117.
• Solomon, M. R. (2004). Tüketici Krallığının Fethi. İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Sonnentag, S. ve Fritz, C. (2007). The Recovery Experience Questionnaire: development and validation of a measure for assessing recuperation and unwinding from work, Journal of occupational health psychology, 12(3), 204.
• Vada, S., Prentice, C. ve Hsiao, A. (2019). The influence of tourism experience and well-being on place attachment, Journal of Retailing and Consumer Services, 47, 322-330.
• Vidon, E. S. ve Rickly, J. M. (2018). Alienation and anxiety in tourism motivation, Annals of Tourism Research, 69, 65-75.
• Xue, L., Manuel-Navarrete, D. ve Buzinde, C. N. (2014). Theorizing the concept of alienation in tourism studies, Annals of Tourism Research, 44, 186-199.