ALKOL BAĞIMLILIĞI OLAN HASTALARIN BELLEK İŞLEVLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 5 - 10, 07.04.2018

Serdar Nurmedov

https://doi.org/10.5455/car.105-1522754926

Öz

Uzun süreli alkol kullanımı aralarında öğrenme, bellek, görsel-uzamsal işlevler ve soyutlamanın da bulunduğu farklı bilişsel işlevlerde değişen düzeylerde bozulmaya neden olur. Farklı teknikler kullanılarak yapılan araştırmalarda, özellikle frontal lob olmak üzere neokorteks, limbik sistem ve serebellumun alkolün etkilerine en hassas beyin bölgeleri olduğu gösterilmiştir. Bu çalışmanın amacı alkol bağımlılığı öyküsü olup, en az erken tam remisyon ölçütlerini karşılayan bireylerdeki bellek bozukluklarının değerlendirilmesi ve sağlıklı kontrollerle karşılaştırılmasıdır. Ayrıca ayıklık süresi ile bellek bozulması arasındaki ilişkinin araştırılması da amaçlanmıştır. Çalışmaya 24 hasta ve yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyi açısından eşleştirilmiş 24 sağlıklı kontrol alınmıştır. Herhangi bir Eksen-I ek tanısı, kronik nörolojik hastalığı, demansı, kafa travması öyküsü, işlevselliğini bozan kronik hastalığı, Wernicke ensefalopatisi ve Korsakof sendromu olan hastalar çalışma dışında tutulmuşlardır. Alkol bağımlılığı olan bireylerin ve kontrol grubunun bellek işlevleri WMS ve SBST ile değerlendirilmiştir. Kontrol ve bağımlı grupları arasında anlamlı farklılık gösteren bellek alt ölçekleri SBST’de anlık bellek, öğrenme puanı ve öğrenme yanlış puanı’dır. WBS’de düz sayı menzili, ters sayı menzili, görsel hatırlama, bellek katsayısıdır. Erken ve kalıcı tam remisyon grupları arasında SBST’de toplam hatırlama puanı ve uzun süreli bellek yanlış puanında anlamlı farklılık bulunmuştur. Bu çalışmanın sonucunda alkol bağımlılığı olan hasta grubunda dikkat ve bellek işlevlerinin kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha bozuk olduğu saptanmıştır. Bu bulgular bu konu ile ilgili literatür ile uyumlu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sözel Bellek Süreçleri Testi, Wechsler Bellek Skalası, alkol bağımlılığı, bellek

Kaynakça

• 1. Demir B, Uluğ B. Erken ve geç başlangıçlı alkol bağımlılığı tiplerinde nöropsikolojik işlevler. Turk Psikiyatri Dergisi. 2002; 13 (1): 15-21.
• 2. İlhan İÖ ve ark. Alkol Bağımlısı Erkeklerde Dikkat ve Bellek İşlevlerinin Alkol Kullanım Öyküsüyle İlişkisi. Bağımlılık Dergisi. 2004; 5: 3-8.
• 3. Sullivan EV. Compromised pontocerebellar and cerebellothalamocortical systems: Speculations on their contributions to cognitive and motor impairment in nonamnesic alcoholism. Alcoholism: Clinical and Experimental Research. 2003; 27(9): 1409–1419.
• 4. Oscar-Berman M, Marinkovic K. Alcoholism and the brain: An overview. Alcohol Research and Health. 2003; 27(2): 125–133.
• 5. Marinkovic K, Halgren E, Maltzman I. Effects of alcohol on verbal processing: An ERP study. Alcoholism: Clinical and Experimental Research. 2004; 28(3): 415–423.
• 6. Amerikan Psikiyatri Birliği (2007). Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı - DSM-IVTR (E. Köroğlu). Ankara: Hekimler Yayın Birliği. (2008).
• 7. Özkürkçügil A, Aydemir Ö, Yıldız M, Danacı AE, Köroğlu E. DSM-IV Eksen I bozuklukları için yapılandırılmış klinik görüşmenin Türkçeye uyarlanması ve güvenilirlik çalışması. İlaç ve Tedavi Dergisi. 1999; 12 (4): 233-236.
• 8. Öktem Ö. “Sözel Bellek Süreçleri Testi, Bir Ön Çalışma”, Nöropsikiyatri Arşivi. 1992; 29.
• 9. Karakaş S, Kafadar H, Ekşi R. Wechsler Bellek Ölçeği geliştirilmiş formunun test-tekrar test güvenilirliği. Türk Psikoloji Dergisi. 1996; 11 (38): 46-52.
• 10. Coşkunol H, Bağdiken İ, Sorias S ve ark. Michigan Alkolizm Tarama Testi (MATT) geçerliliği. Ege Tıp Dergisi. 1995; 34: 15-18.
• 11. Hisli N. Beck Depresyon Envanterı’nın Üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi. 1988; 7 (23): 3-13.
• 12. Dirksen CL, Howard JA, Cronin-Golomb A, Oscar- Berman M. Patterns of prefrontal dysfunction in alcoholics with or without Korsakoff’s syndrome, patients with Parkinson’s disease, and patients with rupture and repair of the anterior communicating artery. Neuropsychiatric Disease and Treatment. 2006; 23(3): 327–339.
• 13. Oscar-Berman M, Kirkley SM, Gansler DA, Couture A. Comparisons of Korsakoff and non-Korsakoff alcoholics on neuropsychological tests of prefrontal brain functioning. Alcoholism: Clinical and Experimental Research. 2004; 28(4): 667-675.
• 14. Harper CG, Matsumoto I. Ethanol and brain damage. Current Opinion in Pharmacology. 2005; 5: 73–78.
• 15. Volkow ND, Hitzemann R., Wang GJ, Fowler JS, Burr G, Pascani K, et al. Decreased brain metabolism in neurologically intact healthy alcoholics. American Journal of Psychiatry. 1992; 149(8):1016–1022.
• 16. Mesulam MM. (2000). Principles of Behavioral and Cognitive Neurology. Second edition. Oxford University Press.
• 17. Eckardt KT, Parker ES, Noble EP, et al. Relationship between neuropsychological performance and alcohol consupmtion in alcoholics. Biological Psychiatry. 1978; 13: 551-565.
• 18. Kwon LM, Rourke SB, Grant I. Intermanual differences on motor and psychomotor test in alcoholics: no evidence for selective right-hemisphere dysfuction. Percept Motor Skills. 2007; 84: 403-414.
• 19. Glenn S, Parsons OA, Sinha R. Assesment of recovery of electrophysological and neurophychological fustions in chronic alcoholics. Biol. Psychiatry. 1994; 36: 443-452.