SIGARA BAĞIMLILIĞININ FARMAKOLOJIK TEDAVISI

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 35 - 42, 28.10.2021

Tijen Şengezer Caner Aslan

https://doi.org/10.5455/car.105-1610303894

Öz

Nikotin bağımlılığı tedavi edilmesi gereken kronik bir hastalıktır. Farmakoterapi, kullanılmaması gereken bir durum yoksa bırakmaya istekli ve kabul eden her hastaya başlanmalıdır. Çalışmalar farmakoterapinin bırakma oranlarını plaseboya göre anlamlı ölçüde arttırdığını göstermektedir. Nikotin replasman tedavisi (NRT), Bupropiyon ve Vareniklin birinci basamak tedavilerdir. Bunlardan herhangi bir tanesi ilk seçeneğimiz olabilir. Birinci basamak tedaviler etkinliği kanıtlanmış, yan etki açısından güvenilir ve onaylanmış tedavilerdir. Sigara bağımlılığı tedavisinde farmakoterapiye bilişsel davranışçı terapilerin eklenmesi ile başarı oranları yükselmektedir. Günümüzde NRT için kullanılan nikotin formları; sakız, nazal sprey, pastil, inhaler ve nikotin bandıdır. Ülkemizde ise yalnızca transdermal bant ve sakız formları bulunmaktadır. Nikotin bantları bizim önereceğimiz şekilde sabit bir dozda kullanılırken diğer tüm nikotin formları hastanın ihtiyacı olduğunda kullanılmaktadır. Nontrisiklik, aminoketon bir antidepresan olan bupropiyon, yoksunluk bulgularından olan depresif semptomlara ve iştah artışına özellikle olumlu etki göstermektedir. Vareniklin doğada bulunan bir alkoloid olan sistisin bitkisinin yapısının modifikasyonu ile geliştirilmiştir. α4β2 reseptörleri uyararak nikotinik agonist etkileri ile nucleus accumbensden dopamin salınımını sağlar. Böylece nikotin yoksunluk semptomlarını azaltır. Vareniklinin kontraendike olduğu çok az durum vardır. Diğer ilaçlarla etkileşim konusunda güvenilirdir. Kombinasyon tedavileri ile başarı oranları artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

sigara bağımlılığı, sigara bağımlılığı tedavisi, farmakolojik etki

Kaynakça

• 1. Guidelines for treating tobacco dependence 2018, European Network for Smoking and Tobacco Prevention aisbl (ENSP), Belgium. 2. Barua RS, Rigotti NA, Benowitz NL, Cummings KM, Jazayeri MA, Morris PB, ve ark. ACC Expert Consensus Decision Pathway on Tobacco Cessation Treatment: A Report of the American College of Cardiology Task Force on Clinical Expert Consensus Documents. J Am Coll Cardiol. 2018 Dec 25;72(25):3332-3365. doi: 10.1016/j. jacc.2018.10.027. Epub 2018 Dec 5. PMID: 30527452. 3. Abakay A, Işık R. Sigara Bırakmada Farmakolojik Tedavi: Nikotin Replasman Tedavileri. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi, 2016;4(1):104-7 4. Hezer H. Sigara Bırakmada Farmakolojik Tedavi: Bupropion. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi, 2016;4(1):104-7. 5. Giulietti F, Filipponi A, Rosettani G, Giordano P, Iacoacci C, Spannella F, ve ark. Pharmacological Approach to Smoking Cessation: An Updated Review for Daily Clinical Practice. High Blood Press Cardiovasc Prev. 2020 Oct;27(5):349-362. doi: 10.1007/ s40292-020-00396-9. Epub 2020 Jun 23. PMID: 32578165; PMCID: PMC7309212. 6. King DP, Paciga S, Pickering E, Benowitz NL, Bierut LJ, Conti DV, ve ark. Smoking cessation pharmacogenetics: analysis of varenicline and bupropion in placebo-controlled clinical trials. Neuropsychopharmacology. 2012 Feb;37(3):641-50. doi: 10.1038/ npp.2011.232. Epub 2011 Nov 2. PMID: 22048466; PMCID: PMC3260990. 7. Uzaslan E. Farmakoterapi II-Nikotin İçermeyen Farmakoterapi. Toraks Kitapları. Aves Yayıncılık. İstanbul, 2010; s.467-473. 8. Beyens MN, Guy C, Mounier G, Laporte S, Ollagnier M. Serious adverse reactions of bupropion for smoking cessation: analysis of the French Pharmacovigilance Database from 2001 to 2004. Drug Saf. 2008;31(11):1017-26. doi: 10.2165/00002018- 200831110-00006. PMID: 18840021. 9. Simon JA, Duncan C, Carmody TP, Hudes ES. Bupropion for smoking cessation: a randomized trial. Arch Intern Med. 2004 Sep 13;164(16):1797- 803. doi: 10.1001/archinte.164.16.1797. PMID: 15364675. 10. Hughes JR, Stead LF, Hartmann-Boyce J, Cahill K, Lancaster T. Antidepressants for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev. 2014 Jan 8;2014(1):CD000031. doi: 10.1002/14651858. CD000031.pub4. Update in: Cochrane Database Syst Rev. 2020 Apr 22;4:CD000031. PMID: 24402784; PMCID: PMC7027688. 11. Aubin HJ. Tolerability and safety of sustained-release bupropion in the management of smoking cessation. Drugs. 2002;62 Suppl 2:45-52. doi: 10.2165/00003495-200262002-00005. PMID: 12109935. 12. Eisenberg MJ, Filion KB, Yavin D, Bélisle P, Mottillo S, Joseph L, ve ark. Pharmacotherapies for smoking cessation: a meta-analysis of randomized controlled trials. CMAJ. 2008 Jul 15;179(2):135-44. doi: 10.1503/cmaj.070256. Erratum in: CMAJ. 2008 Oct 7;179(8):802. PMID: 18625984; PMCID: PMC2443223. 13. Evins AE, Benowitz NL, West R, Russ C, McRae T, Lawrence D, ve ark. Neuropsychiatric Safety and Efficacy of Varenicline, Bupropion, and Nicotine Patch in Smokers With Psychotic, Anxiety, and Mood Disorders in the EAGLES Trial. J Clin Psychopharmacol.2019Mar/Apr;39(2):108-116. doi: 10.1097/ JCP.0000000000001015. PMID: 30811371; PMCID: PMC6488024. 14. Benowitz NL, Pipe A, West R, Hays JT, Tonstad S, McRae T, ve ark. Cardiovascular Safety of Varenicline, Bupropion, and Nicotine Patch in Smokers: A Randomized Clinical Trial. JAMA Intern Med. 2018 May 1;178(5):622-631. doi: 10.1001/jamainternmed.2018.0397. PMID: 29630702; PMCID: PMC6145797. 15. Anderson JE, Jorenby DE, Scott WJ, Fiore MC. Treating tobacco use and dependence: an evidence-based clinical practice guideline for tobacco cessation. Chest. 2002 Mar;121(3):932-41. doi: 10.1378/ chest.121.3.932. PMID: 11888979.