Hemşirelikte Sosyal Medya Kullanımı ve Uluslararası Derneklerin Sosyal Medya Kullanımına İlişkin Rehberlerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 3, 39 - 53, 11.01.2021

Hatice Tunç , Ayşe Gül Atay Doyğacı , Mevlüde Karadağ

Öz

Giriş: Günümüz teknolojisiyle gelişen kitle iletişim araçlarının kullanımı yaşantımızın büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Sosyal medya araçları özellikle sağlık alanında etkili olmakla birlikte sağlık profesyonelleri ve hastalar tarafından yoğun talep görmektedir. Sosyal paylaşım siteleri; bilgi aktarma, bilgilendirme ve yansıtmayı kolaylaştırarak çalışanlar arasında bilgi alışverişi sağlasa da, hasta gizliliği yasalarına aykırı istenmeyen tehlikelere sebep olabilmektedir.
Amaç: Bu çalışma uluslararası hemşirelik kuruluşlarının güvenli sosyal medya kullanımına ilişkin önerilerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Web erişimi için Chrome ağı tarayıcısı kullanılarak Google Akademi ve Pubmed veri tabanlarında “sosyal medya”, “social media”, “uluslararası”, “international” ve “hemşirelik”, “nursing” anahtar kelimeleri kullanılarak 16 Aralık 2018 tarihinde tarama yapılmıştır. Tarama sonucunda Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kanada ve Yeni Zelanda ülkeleri ile birlikte uluslararası özellikte üç farklı derneğe ait rehberler incelenmiştir.
Bulgular: Uluslararası hemşirelik dernekleri sosyal ağlarda hastaların gizliliğini ve profesyonel hemşirelik standartlarını koruyacak şekilde hemşirelerin sosyal medya kullanmaları konusunda rehber oluşturmuşlardır. Bu rehberler ise sosyal medyanın hemşirelik mesleği açısından tartışılması ve değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Sağlık profesyonellerinin sosyal medyayı daha etkili kullanımları sonucunda birçok alanda faydalı olacakları öngörülmektedir. Hemşirelerin, sosyal ağlarda bireysel olarak tanınabilecekleri ancak hasta bilgilerini paylaşmamaları gerekmektedir. Hemşireler, ister çevrimiçi isterse çevrimdışı olsun, hasta mahremiyetlerini korumayla ilgili kendi yasal ve etik sorumluluklarıyla birlikte kurumlarının politikalarını bilmelidir.
Sonuç: Uluslararası hemşirelik kuruluşlarının güvenli sosyal medya kullanımı için yayınladığı ilkelere; hemşirelerin, hemşirelik öğrencilerinin ve diğer sağlık çalışanlarının uyması önemlidir. Sosyal medya kullanımının hemşirelik mesleği açısından tartışılması ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Ülkemizde ilerleyen yıllarda hemşirelerin sosyal medyayı daha etkili ve bilinçli kullanımları mesleklerine, meslektaşlarına, hastalar ve hizmet verdikleri kuruma daha faydalı olacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

hemşirelik, sosyal medya, uluslararası

Kaynakça

• 1. Ahmed, W., Vidal-Alaball, J., Downing, J., & Seguí, F. L. (2020). COVID-19 and the 5G conspiracy theory: social network analysis of Twitter data. Journal of Medical Internet Research, 22(5), e19458.
• 2. Al-Shdayfat, N.M. (2018). Undergraduate student nurses' attitudes towards using social media websites: A study from Jordan. Nurse Education Today, 66, 39-43.
• 3. Alder S. (2017). HIPAA Compliance Guide, HIPAA Journal, 2-65.
• 4. Anderson, J., ve Puckrin, K. (2011). Social network use: A test of self-regulation. Journal of Nursing Regulation, 2(1), 36-41.
• 5. Antheunis, M.L., Tates, K. ve Nieboer, T.E. (2013). Patients’ and health professionals’ use of social media in health care: motives, barriers and expectations. Patient education and counseling,  92(3), 426-431.
• 6. Avcı, K. (2018). Hekimlerin sosyal medya kullanımı ve etik. Turkish Journal of Public Health, 16(1), 48.
• 7. Barry, J. ve Hardiker, N.R. (2012). Advancing Nursing Practice Through Social Media: A Global Perspective, Online Journal of Issues in Nursing, 17 (3).
• 8. Bergsma, L.J. ve Carney, M.E. (2008). Effectiveness of health-promoting media literacy education: a systematic review. Health Education Research, 23(3), 522-542.
• 9. Casella, E., Mills, J. ve Usher, K. (2014). Social media and nursing practice: changing the balance between the social and technical aspects of work. Collegian, 21(2), 121-126.
• 10. Chan, A. K., Nickson, C. P., Rudolph, J. W., Lee, A., & Joynt, G. M. (2020). Social media for rapid knowledge dissemination: early experience from the COVID‐19 pandemic. Anaesthesia.
• 11. Chang, C.W., Huang, H.C., Chiang, C.Y., Hsu, C.P. ve Chang, C.C. (2012). Social capital and knowledge sharing: effects on patient safety. Journal of Advanced Nursing, 68(8), 1793-1803.
• 12. Chretien, K.C. ve Kind, T. (2013). Social media and clinical care: ethical, professional, and social implications. Circulation, 127(13), 1413–1421.
• 13. Çobaner, A. ve Işık, T. (2014). Discussion of the benefits and risks of social media usage among nurses in the context of medical ethics [Hemşireler arasında sosyal medya kullanımının yarar ve risklerinin tıp etiği bağlamında tartışılması]. Türkiye Biyoetik Dergisi, 1(3), 137-148.
• 14. Farnan, J.M., Snyder, S. L., Worster, B.K., Chaudhry, H.J., Rhyne, J.A. ve Arora, V.M. (2013). Online medical professionalism: patient and public relationships: policy statement from the American College of Physicians and the Federation of State Medical Boards. Annals of Internal Medicine, 158(8), 620–627.
• 15. Gorea, R.K., Gorea, A. ve Gorea, A. (2016). Role of social medya in the practice of nursing science. Nursing and Forensic Studies, 1, 102.
• 16. Hao, J. ve Gao, B. (2017). Advantages and Disadvantages for Nurses of Using Social Media. Primary. Health Care Gen Practice, 3, 2.
• 17. Hülür, A. B. (2016). Sağlık İletişimi, Medya ve Etik: Bir Sağlık Haberinin Analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 155-178.
• 18. İlgün, G. ve Uğurluoğlu, Ö. (2016). Use of social media in health care sector, benefits and risks [Sağlık Sektöründe Sosyal Medyanın Kullanımı, Yararları ve Riskleri]. Industrial Relations and Human Resources Journal, 18 (3), 24-48.
• 19. Kaya, Ş.D. ve Uludağ, A. (2016). Relationship Between The Health And Media Literacy, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(22), 194-206.
• 20. Kirgiz, A.C. (2015). The Key Role of Media Literacy in the Forming of Critical Health Literacy: The Case of Social Media in Turkey. Journal of Social and Administrative Sciences, 2(1), 18-27.
• 21. Klich-Heartt, E.I. ve Prion, S. (2010). Social Networking and HIPAA: Ethical Concerns for Nurses. Nurse Leader, 56-58.
• 22. Kouzy, R., Abi Jaoude, J., Kraitem, A., El Alam, M. B., Karam, B., Adib, E., ... & Baddour, K. (2020). Coronavirus goes viral: quantifying the COVID-19 misinformation epidemic on Twitter. Cureus, 12(3).
• 23. Kurt, A.A. ve Kürüm, D. (2010). The relationship between media literacy and critical thinking: a conceptual overview [Medya Okuryazarlığı ve Eleştirel Düşünme Arasındaki İlişki: Kavramsal Bir Bakış]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 20-34.
• 24. Önal, İ. (2010). Lifelong learning and literacy in process of historical change: A Turkish experience, Bilgi Dünyası, 11(1), 101-121.
• 25. Peck, J.L. (2014). Social media in nursing education: responsible integration for meaningful use. Journal of Nursing Education, 19:1–6.
• 26. Uğur, H., Seyis, N., Özçelik, S., & Toduk, F. N. (2018). Hemşirelerin mesleki gelişiminde sosyal medya kullanım durumlarının incelenmesi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 9-16.
• 27. Ventola, C.L. (2014). Social Media and Health Care Professionals: Benefits, Risks, and Best Practices. P&T, 39(7), 491-520.