AMELİYATHANE HEMŞİRELERİNİN YAŞAM KALİTESİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 31 - 44, 28.04.2021

Sefine Çakmak Ön

Öz

Hemşirelik, birey, aile ve toplum sağlığını koruma ve geliştirmeye odaklanan, ideal sağlık düzeyine ve yaşam kalitesine ulaştırmayı hedefleyen bir meslektir. Sağlık hizmetlerinin merkezinde olan ve bu mesleğe mensup kişilerin de yaşam kaliteleri birçok boyutta etkilenmektedir. Mesleğin temelinde bakım vermek olduğu için hata payı yüksek bir alanda çalışılmaktadır. Hata yapma payının yüksek olduğu bu mesleği yaparken hata payının en aza indirilmesi için çalışılan ortamında koşullarının da kaliteli olması gerekmektedir. Bu derleme makalede ameliyathane hemşirelerinin yaşam kalitelerini etkileyen faktörler ele alınmıştır. Ameliyathane hemşireleri ve çalışma alanları arasında karşılıklı bir etkileşimin söz konusudur. Birbirleri ile etkileşimde olan bu ekenler kişilerin çalışma hayatlarını etkilediği gibi çalışma dışında kalan normal hayatlarını da etkileyebilmektedir. Bu nedenle bu derleme makalede ameliyathane hemşirelerinin yaşam kalitelerini etkileyen faktörler kaynaklarla ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

ameliyathane hemşireliği, yaşam kalitesi, çalışma yaşamında çalışma kalitesi

Kaynakça

• 1.Çatak, T., Bahcecik, N. (2015).’’Hemşirelerin İş Yaşamı Kalitesi ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi’’. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi,5:2.
• 2.Uğur, E., Abaan, S (2008).’’Hemşirelerin İş yaşam Kalitesi ve Etkileyen Faktörlere İlişkin Görüşleri’’.Türkiye Klinikleri J MedSci. 28: 297-310.
• 3.Kuşdil, E., Bayram, N., Aytaç, S ve ark (2003).’’Çalışma Yaşamında Bireylerin Yaptıkları İşe İlişkin Duygularının İş Stres Tepkileri Üzerine Etkisi’’.http://www.isguc.org/?p=article&id=184&cilt=6&sayi=1&yil=2004 (erişim tarihi 17.01.2021).
• 4.Aytaç, S (2005).’’Çalışanların İşlerine İlişkin Duygularının Stres Tepkileri Üzerindeki Etkisi’’.İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 55:1,834-851.
• 5.Kaya N., Kesen M.(2014). İnsan Kaynaklarının İnsan Sermayesine Dönüşümü: Bir Literatür Taraması. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 6(10):23-38.
• 6.Akalın B., Modanlıoğlu A.(2020).’’Ameliyathane Hemşiresi Olmak:Nitel Bir Çalışma’’Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 23(1):100-108.
• 7.Ersu P. Kamu Hastanelerindeki Ameliyathane Hemşirelerinin Yasal Sorumluluklarına İlişkin Bilgi Düzeylerinin Araştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İzmir. 2019; p: 15( YÖKTEZ).
• 8.Kaan N., (2011).‘’Nöroşirürji Ameliyathane Hemşiresinin Rol ve Sorumlulukları’’. Florance Nightingale Hemşirelik Dergisi. 19(3): 179-86.
• 9.Öğün Ö., Çuhruk H. (2001). ‘’Ameliyathane Ortamının Ameliyathane Personelinin Sağlığı Üzerine Etkileri’’. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences. 21(2): 83-93.
• 10. Özbayır T., Demir F., Candan Y. , Dramalı A.(1999).’’Ameliyathane Hemşirelerinde İş Doyumu ve Stres’’. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 15(1): 83-92.
• 11.Eti Aslan F., Kan Öntürk Z.(2011).’’Güvenli Ameliyathane Ortamı; Biyolojik, Kimyasal, Fiziksel ve Psikososyal Riskler, Etkileri ve Önlemler’’. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim Sanat Dergisi. 4:1, 133-140.
• 12.Komşuk D.(2013).’’Ameliyathanede Çalışan Hemşirelerde Uyku Sorunlarının Tükenmişlik Düzeyine Etkisinin İncelenmesi’’.Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• 13.Sönmez M., Yavuz M.(2011).’’Ameliyathanede Personel Güvenliği’’. Türk Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongre Kitabı. İzmir: Meta Basım,255-257.
• 14.Tekbaş G.(2006).’’Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Çalışan Radyoloji Teknisyenlerinde Mesleki Radyasyonun Troid Nodül Prevelansına Etkisinin Normal Popülasyonla Karşılaştırılması’’. Uzmanlık Tezi, İstanbul.
• 15.Atik D.Ö., Zeydan Z.E., Çoşar A.A.(2012).’’Uyku Sorunları Hipertansiyona NEDEN Olur mu?’’Türk Kardiyoloji Derneği Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 1:3,2-8.
• 16.Günaydın N.(2014).’’Bir Devlet Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Uyku Kalitesi ve Genel Ruhsal Durumlarına Etkisi’’. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. Journal Of Psychiatric Nursing. 5:1, 33-4034.
• 17.Özgür G., Gümüş AB., Gürdağ Ş.(2011).’’ Hastanede Çalışan Hemşirelerde Ruhsal Belirtilerin İncelenmesi’’. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi. 24:4, 296-305s. Different Hospital Shifts, Rev Esc Enferm UPS, 44:2, 279-278 s.
• 18.Da Rocha M.C., De Martino M.M.(2010).’’Stress and Sleep Quality of Nurses Workin Different Hospital’’ Rev ESC Enferm USP. 44:2, 280-6.
• 19.Kabataş M., Kocuk M., Küçükler Ö.(2012).’’ Sağlık Çalışanlarında Bel Ağrısı Görülme Sıklığı ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi’’. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi. 26:2.
• 20. Parlar S.(2008). ‘’Sağlık Çalışanlarında Göz Ardı Edilen Bir Durum: Sağlık Çalışma Ortamı’’. Preventive Medicine Bulletin. 7:6, 547-554.
• 21.Monahan JJ.(2012).’’Culture of Safety: Safe Work Hours in the OR’’.AORN J. 95(1):149-54.
• 22.Gül A.,Üstündağ H., Kahraman B., Purisa S.(2014).’’Hemşirelerde Kas İskelet Ağrılarının Değerlendirilmesi’’.HSP. 1:1, 1-10.
• 23.Akıncı A., Dereli E., Sert H.(2014).’’Kırklareli’nde Çalışan Hemşirelerde Bel Ağrısı ve Bel Ağrısı İle İlişkili Faktörler’’. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 5:1.
• 24.Özkan S., Yılmaz E.(2006).’’Bir İlçede Çalışan Hemşirelerin Sağlık Sorunları ve Yaşam Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi’’. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 1:3.
• 25.Souza A.C., Alexandre N.M.C.(2012).’’Musculoskeletalsymptoms,Workability, Anddisabilityamongnursing Personel’’.Workplace Healthsaf.60.
• 26.Raupa Z., Vassilopoulos A., Sotiropoulou P., Makrinika E.,Noulo M.,Faros E., Marvaki CH.(2008).’’The Problem of Lower Backpain in Nursing Staffandit Seffect on Human Activity’’. HSJ. 2:4, 219-225.
• 27.Aljeesh Y., Nawajha S.A.(2011).’’Determinants of Low Back Pain Among Operating Room Nurses in Gaza Governmental Hospitals’’. Journal of Al Azhar University- Gaza (Natural Sciences).13, 41-54p.
• 28.Özdemir E.G., Şengöz G.(2013).’’500 Yataklı Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Kesici Delici Alet Yaralanmaları Tutum ve Bilgi Düzeyi Ölçüm Anketi Sonuçları’’. Haseki Tıp Bülteni. 51:1, 11-14.
• 29.Omaç M., Eğri M., Karaoğlu L.(2010).’’ Malatya Merkez Hastanelerinde Çalışmakta Olan Hemşirelerde Mesleki Delici Kesici Yaralanma ve Hepatit B Bağışıklanma Durumları’’.İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi.17:1, 19-25.
• 30.http://www.cdc.gov/sharpssafety/pdf/workbookcomplete.pdf. Erişim Tarihi:24.01.2021.
• 31.Samancıoğlu S., Ünlü D., Durmaz A.(2013).’’Yoğun Bakımda Çalışan Hemşirelerin Delici Kesici Aletle Yaralanma Durumlarının İncelenmesi’’. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Dergisi.16:1,43-49.
• 32.Ortabağ T., Güleşen A., Yava A., Bakır T.(2009).’’Exploring The Frequency of Sharps İnjuries and Affecting Factor Among Healt Care Workers in a University Hospital’’. Anatolian Journal of Clinical Investigation. 3:4, 208-212.
• 33.Mangırlı M., Özşaker E.(2014).’’Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Kesici ve Delici Tıbbi Aletlerle Yaralanma Durumlarının Belirlenmesi’’. Uluslar arası Hakemli Hemşirelik Araştırma Dergisi. 1:1.
• 34.Akkaya G.(2007).’’Avrupa Birliği ve Türk Mevzuatı Açısından Sağlık Kuruluşlarında İş Sağlığı, İş Güvenliği, Meslek Hastalıkları ve Bir Araştırma’’. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktara, İstanbul.
• 35.Köşgeroğlu N., Ayrancı Ü.,Bahar M.(2003).’’Ameliyathanede Çalışan Hemşirelerin Delici Kesici Aletle Yaralanma ve Tıbbi Yardım Alma Durumları’’. Hemşirelik Forum Dergisi. 6;28-32.
• 36.Lee K.A.,McHugh M.D., Sloane D.M., Cimiotti J.P., Flynn L., Neff D.F., Aiken L.H..(2009).’’Nursing: A Keyto Patient Satisfaction’’. Journal Health Affairs. 28:4, 669-7.
• 37.Demir B.(2013).’’Kapalı Ortamda Çalışan Hemşirelerin Anksiyete ve Depresyon Durumlarının Değerlendirilmesi’’.İstanbul Bilim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• 38.Koraş K.(2011).’’Cerrahi Hekimlerin Ameliyathanedeki Gergin Davranışlarının Hemşireler Üzerindeki Etkileri’’. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar.
• 39.Özgür G., Yıldırım S., Aktaş N.(2008).’’Bir Üniversite Hastanesinin Ameliyathane ve Yoğun Bakım Hemşirelerinde Ruhsal DuruM Değerlendirmesi’’.C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi.12:2.
• 40.http://www.sağlıktagündem.com/haber/ameliyat_hemşiresi_günes_istiyor.html(2014).Erişim Tarihi: 28.01.2021.
• 41.Eti Aslan F. Ve Kan Öntürk Z(2011).’’Güvenli Ameliyathane Ortamı; Biyolojik, fiziksel e psikososyal Riskler, Etkileri ve Önlemler’’.Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi.4 (1).133-140.
• 42.Akgün S.(2015).’’Sağlık Sektöründe İş Kazaları’’. Sağlık Akademisyenleri Dergisi.2(2),67-75.
• 43.Martinez-Garcia M.A., Campos-Rodriquez F. Ve Almendros I.(2016).’’Sleep disorders and cancer’’.Current Sleep Medicine Reports. 2(1),1-11.
• 44.Öcek Z.(2011).’’Sağlık Çalışanlarının Çalışma Yaşamındaki Kimyasal Tehlike ve Risklerle Sonuçları ve Önlemleri’’. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 3.Ulusal Kongre Kitabı.171-173. ErişimTarihi: 01.02.2021.http://www.sağlıkcalisanisagligi.org/dosyalar/scs3kongrekitabi.pdf.
• 45.Türk Tabipler Birliği.(2008).’’Sağlık Çalışanlarının Meslek Riskleri’’.Türk Tabipler Birliği Yayınları. Birinci Baskı. Ankara.
• 46.Özbayır T.(2011).’’Ameliyat Dönemi Bakım. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım’’.Nobel Kitapevi.Adana.
• 47.Capizzi P.J., Clay R.P., Battey M.J.(1998).’’Microbiologic Aktivity in Laser Resurfacing Plume and Debris’’.Lasers in Surgery and Medicine:The Official Journal of the American Society for Laser Medicine and Surgery. 23(3), 172-174.
• 48.Öğün C.Ö., Çuhruk H,. (2001).’’ Ameliyathane Ortamının Ameliyathane Personelinin Sağlığı Üzerine Etkileri’’. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri. 21: 83-93.
• 49. Usta E., Aygin D., Bozdemir H., Uçar N.(2019).’’ Ameliyathanelerde Cerrahi Dumanın Etkileri ve Korunmaya Yönelik Alınan Önlemler’’. HSP. 6(1):17-24.
• 50.Sönmez M., Yavuz M.(2009).’’Ameliyathanede Personel Güvenliği’’.Türk Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongresi Kongre Kitabı.255-257.
• 51.Dolgun E., Yavuz M.(2016).’’Ameliyathanede Kimyasal Madde Güvenliği’’.Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi.32(1):130-140.
• 52.Muti M.(2011).’’Ameliyathane Çalışanlarında İş Sağlığı ve Güvenliği’’.Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• 53.Fişek G.’’Sağlık Personeli Sağlığı: Sağlıkta Buluşma Noktası’’.http://www.sbn.gov.tr/icerik.aspx?id=116. Erişim Tarihi:01.02.2021.
• 54.Dişbudak Z.(2013).’’Hemşirelerin Delici Kesici Alet Yaralanması ile Karşılaşma adaurumları ve Karşılaşma Sonrası İzledikleri Yöntemler’’.Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.Gaziantep.
• 55.Akbulut T.(2001).’’İşçi Sağlığına Giriş’’. Türk Tabipler Birliği Yayını.Ankara.
• 56.Kutlu A., Taşkapan O., Bozkurt E.(2007).’’Sağlık Personelinde Latex Alerjisi’’.Torax Dergisi.8(3).192-194.
• 57.Koraş K., Öcalan D., Solak O.(2015).’’Cerrahi Hekimlerin Ameliyathanedeki Gergin Davranışlarının Hemşirele Üzerindeki Etkileri’’.Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi.1:1.3-14.
• 58.Olds D.M., Clarke S.P.(2010).’’The Effect of Workhours on Adverse Eventsanderrors in Healtcare’’.Journal of Safety Research.41:153-162.
• 59.Yeşilçiçek K.,Aktaş S.,Bulut H., Anahtar E.(2015).’’Vardiyali ve Nöbet Sistemi Şeklindeki Çalışma Düzeninin Hemşireler Üzerine Etkisi’’.HSP.1:1.33-45.
• 60.Dede M.,Çınar S.(2008).’’Dahiliye Yoğun Bakım Hemşirelerinin Karşılaştıkları Güçlükler ve İş Doyumlarının Belirlenmesi’’.Maltepe Üniversitesi Bilim ve Sanat Dergisi.1:1.3-14.
• 61.Kaya N.(2011).’’Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Çalışma Yaşamı Kalitesi ve Etkileyen Etmenlerin Değerlendirilmesi’’.Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,Yüksek Lisan Tezi.Zonguladak.
• 62.Losyk B.(2006).’’Sakin Ol Sinirlerine Hakim Ol:Stresle Başa Çıkma Yolları’’.(Engin G).Mess Yayınları.İstanbul.17-31.
• 63.AbualRub R.F.(2004).’’Job Stress, Job Performance and Social Support Among Hospital Nurses’’.Journal of Nursing Scholarship.36(1).73-78.
• 64.McVicar A.(2003).’’Workplace Stress in Nursing: A literature review’’.Journal of Advanced Nursing.44(6).633-642.
• 65.Espinoza P.,Galaz Letelier L.M.,Cunill Leppe M.D.,Yercic B.M.,Ferdinand C.,Lagunas L.P.(2016).’’The Healtcare Team’s Perception of bthe Rule of the Perioperative Nurse: A Qualitative Study’’.İnternational Clinical Feature.26(9).189-195.
• 66.Şahin A.(1999).’’Sağlık Çalışanlarının Psikolojik Sağlığı ve Etkileyen Faktörler’’.Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 1.Ulusal Kongresi.80.
• 67.Yoosefian M.N.,Charkhat G.E.,Rezvani A.M.,Shahrakipoor M.(2015).’’Occupational Stress in Operating Room and Anesthesia Technicians of Zahedan Ali EbnebAbitaleb Hospital’’. Journal of Student Research Center.20(2).35-40.
• 68.Alkan S.A.,Ayar T.(2017).’’Ameliyathane Hemşirelerinin Nesnel Yaşam Kaliteleri ve İş Doyumları’’. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi.2(1).23-37.