Spor Ortamında Mobbing Davranışlarının İncelenmesi

Yıl 2022, , 244 - 256, 31.12.2022

İlknur Arslan , Nuran Kandaz Gelen , Sevda Çiftçi , Yavuz Öntürk

https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1160395

Öz

Bu çalışma spor ortamında mobbing davranışlarının ve kaynaklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı çalışma olgu bilimi deseni kullanılarak desenlenmiştir. Araştırmaya 18 yaş üstü mobbinge maruz kalan 10 sporcu katılmıştır. Araştırma verileri görüşme yöntemi kullanılarak elde edilmiştir. Veri analizinde tümevarım analiz yöntemi kullanılarak çözümleme yapılmıştır. Çalışmada mobbing kaynakları, mobbing davranışları, mobbing etkisi ve mobbing önlemleri ana temalarına ulaşılmıştır. Çalışma sonuçları göstermektedir ki ister bireysel spor olsun isterse takım sporu, sporcuların maruz kaldıkları davranışlar ve etkileri benzer seyretmektedir. Hırs, rekabet, kıskançlık, özgüven eksikliği, stres gibi nedenlerden kaynaklanan mobbingin tehdit, alay etme, küçümseme, görmezden gelme, ırkçılık, küfür, şiddet ve sosyal ortamdan dışlama gibi şekillerde davranışa dönüştüğün söylenebilir. Sporda mobbing davranışlarının etkisine dair de yine psikolojik ve örgütsel etkiler göze çarpan bir diğer unsur olmuştur. Tüm ortamlarda olduğu gibi spor ortamında da mobbing davranışlarının önlenmesine dair olarak eğitim, hukuksal yaptırımlar ve bilinçlenmenin etkili olacağı söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Mobbing, Mobbing, Mobbing, Spor, Sporcu

Investigation of Mobbing Behaviors in Sports Environment

Öz

This study was conducted to determine mobbing behaviors and their sources in the sports environment. The study, in which qualitative research methods were used, was designed using the phenomenology design. Ten athletes over the age of 18 who were exposed to mobbing participated in this study. The research data were obtained by interview method. The analysis was made using the inductive analysis method. In the study, the main themes of mobbing sources, mobbing behaviors, effects of mobbing and precautions for mobbing were reached. The results of the study show that whether it is individual or team sports, the mobbing behaviors that the athletes are exposed to and the effects are similar. It can be said that mobbing, caused by the reasons such as ambition, competition, jealousy, lack of self-confidence and stress, turns into the behaviors such as threats, mocking, contempt, ignorance, racism, swearing, violence and exclusion from the social environment. Psychological and organizational effects on the effect of mobbing behaviors in sports have been the other remarkable factors. As in all environments, it can be said that education, legal sanctions and increased awareness will be effective in preventing mobbing behaviors in sports.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Mobbing, Sport, Athletes

Kaynakça

• Ay, S. (2005). Çalışma psikolojisi alanında yeni bir yaklaşım: Örgütsel sağlık. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 5(5), 32-48.
• Albar, B. Ö., ve Ofluoğlu, G. (2017). Çalışma hayatında mobbing ve tükenmişlik ilişkisi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(16), 538-550.
• Alkan, E. (2011). Yıldırma (mobbing) davranışlarının beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin tükenmişliği üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Creswell, J.W. (1998). Qualitative Inquiry and Research Design. California: Sage Publications.
• Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing-işyerinde duygusal saldırı ve mücadele yöntemleri. İstanbul: Timaş Psikoloji Dizisi.
• Davenport, N., Schwartz, R., & Elliott, G. (2003). Mobbing iş yerinde duygusal taciz. (Çev. Önertoy O). İstanbul: Sistem Yayıncılık ve Mat. San. Tic. A.Ş.
• Davenport, N., Schwartzve, R., & Elliott.G. (1999). Mobbing: Emotional abuse in the american workplace. Ames: Civil Society Publishing.
• DeSensi, J.T., & Rosenberg, D. (1996). Ethics in sport management. Morgantown, WV: Fitness Information Technology, Inc
• Efek, E. (2019). Mobbingin olası etkileri. İçinde A. Çağlayan ve Y. Öntürk (Eds.). Spor ortamında mobbing (farklı bakış açıları ile) (139-147). Ankara: Gece Kitaplığı Yayınevi.
• Göymen, Y. (2020). İş hayatında mobbing ve mobbingle başa çıkma yolları. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 31-60.
• Gülle, M. (2013). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin okul ortamında maruz kaldıkları yıldırma algıları ve örgütsel bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya. Hacıcaferoğlu, S. (2010). Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü personelinin çalışma ortamlarında maruz kaldıkları yıldırma (mobbing) davranışları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi, Elâzığ.
• Hacicaferoglu, S. (2014). Indoor sports incurred by referee mobbing behavior evaluation. Journal of Physical Education and Sport, 14(4),626 – 631.
• Işık, E. (2018). İşletmelerde mobbing uygulamaları ile iş stresi ilişkisine yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• İyem, C. (2007). Futbolda mobbing: Sakaryaspor A.Ş. örneği. XV. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi bildiriler kitabı içinde (ss. 919-938). Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Karabacak, B., ve Hacıcaferoğlu, S. (2020). Antrenörlerin çalışma ortamlarında maruz kaldıkları yıldırma (mobbing) davranışlarının incelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(58), 2443-2450.
• Karakale, S. B. (2011). Mobbing ve mobbingle başa çıkma yöntemleri: Mobbing mağdurlarına yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yalova Üniversitesi, Yalova.
• Karık, T., ve Yıldız, S.M. (2015). Mobbing davranışlarının kadın basketbolcuların tükenmişliği üzerine etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 12(2), 430-442.
• Kaya, E., ve Onağ, Z. (2020). Takım sporcularının mobbing ile ilgili görüşleri: Nitel bir araştırma. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 127-148.
• Kırel, Ç. (2007). Örgütlerde mobbing yönetiminde destekleyici ve risk azaltıcı öneriler. Anadolu Ünivesitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 317-334.
• Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
• Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. California: SAGE Publications.
• Öntürk, Y. (2018). Spor ortamında mobbing. Turkish Studies, Ankara; Gece Kitaplığı Yayınevi.
• Öntürk, Y. (2019). Akademisyenlere yönelik mobbing davranışları ile iş yaşam kalitesi ilişkisinin incelenmesi. Turkish Studies Social Sciences, 14(6), 3321-3340.
• Öztürk, H., Dereli Eke, E., İpek, N., Müdüroğlu, A., ve Faikoğlu, R. (2015). Mobbing (psikolojik yıldırma), örgüt üzerindeki etkileri ve çözüm önerileri. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2(1), 27-33.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Patton, M.Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Reyhan, S., ve Özgen, C. (2020). Takım sporcularının mobbing algılama düzeylerinin farklı değişkenler bağlamında incelenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 217-228.
• Tutar, H. (2004). İşyerinde psikolojik şiddet sarmalı: Nedenleri ve sonuçları. Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 85-108.
• Yalçındağ, S. (2014). Takım sporlarında mobbing uygulamaları ve sporcuların mobbing algılama düzeylerinin tespiti. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yıldız, S.M. (2015). The relationship between bullying and burnout: An empirical investigation of Turkish professional football players. Sport, Business and Management: An International Journal, 5(1), 6-20.
• Yıldız, B. S., Kepoğlu, A., ve Yıldız, S.M. (2018). Mobbing davranışlarının amatör futbolcuların tükenmişliğine etkisi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 231-246.
• Yiğit, B. (2018). Türkiye’de mobbing üzerine yazılmış doktora tezlerinin içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmesi. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 4(2), 26-31.
• Zapf, D. (1999). Organisational, work grouprelated and personal causes ofmobbing/bullying at work. International Journal of Manpower, 20(1/2), 70-85.