Sürdürülebilir Etkinlik Farkındalık Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 1, 13 - 28, 30.06.2022

Eda Adatepe , Hakan Kolayiş

https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1070114

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma spor etkinliklerine katılan bireylerin sürdürülebilir etkinlik farkındalıklarını ölçen bir ölçme aracı geliştirmek amacı ile yapılmıştır. Literatür, uzman görüşü ve saha çalışanları ile madde havuzu oluşturulmuştur. Bu araştırma grubu, ulusal ve uluslararası spor etkinliklerine katılmış, Türkiye’deki antrenör, sporcu, beden eğitimi ve spor öğretmeni, hakem, idari kadrolarda yer alan spor yöneticileri ve teknik kadro çalışanlarından oluşmuştur. Bu araştırmaya 812 gönüllü birey katılmıştır. Veriler Google Forms ile toplanmıştır. Genel tarama modeline göre desenlenmiş, betimsel bir çalışmadır. “Sürdürülebilir Etkinlik Farkındalık Ölçeği” (SEFÖ) adı verilen ölçme aracı için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Bu kapsamda yapısal geçerlik ölçütleri sağlanmış ve 24 madde ölçme aracının son halini oluşturmuştur. Ölçme aracı destek, performans değerlendirme, sistem yapısı ve süreçler boyutlarını içeren toplam 4 alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçme aracının geneli bağlamında Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı .936 tespit edilerek ölçme aracının güvenilir olduğu ve dört faktörlü yapıda olan ölçme aracının tüm alt boyutlarında hedeflenen özellikleri ölçtüğü ve geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak geliştirme çalışması yapılan bu ölçek, araştırmanın amacına uygun olarak ölçmek istenilen özellikleri ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçek olarak kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Spor, Etkinlik, Farkındalık, Ölçek Geliştirme

Development of Sustainable Event Awareness Scale: Validity and Reliability Study

Öz

This research was conducted with the aim of developing a measurement tool that measures the sustainable event awareness of individuals participating in sports activities. An item pool was created with the literature, expert opinions and field workers. This research group consisted of trainers, athletes, physical education and sports teachers, referees, sports managers and technical staff in Turkey who participated in national and international sports events. 812 volunteers participated in this research. Data was collected with Google Forms. It is a descriptive study designed according to the general scanning model. Explanatory and confirmatory factor analyzes were conducted for the scale called “Sustainable Event Awareness Scale” (SEAS). As a result of the analysis, 24 items with construct validity were included in the final scale. It has been determined that the scale is gathered under a total of four factors: support, performance evaluation, system structure and processes. The Cronbach Alpha internal consistency coefficient was found to be .936 for the entire scale, and it was concluded that the scale was reliable and that the scale, which has a four-dimensional structure, measures the targeted features in all sub-dimensions and is valid. As a result, this scale, which has been developed, can be used as a valid and reliable scale that measures the features that are desired to be measured in accordance with the purpose of the research.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Sports, Event, Awareness, Scale Development

Kaynakça

• Akgül, A.(2003). İstatistiksel analiz teknikleri SPSS'te işletme yönetimi uygulamaları. Ankara: Emek Ofset Ltd.Şti.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (24. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Byrne, B. M. (2011). Structural equation modeling with AMOS basic concepts, applications, and programming (Multivariate Applications Series), Routledge, New York.
• Cabrera-Nguyen, P. (2010). Author guidelines for reporting scale development and validation results in the journal of the society for social work and research. Journal of the Society for Social Work and Research, 1(2), 99-103. https://doi.org/10.5243/jsswr.2010.8
• Comrey, A. L., & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis. (2th Edition), Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Comrey, A. L., Lee, H. B. (2013). A first course in factor analysis. Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Costello, A. B., & Osborne, J. W. (2005). Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 10(7), 1-8. https://doi.org/10.7275/jyj1-4868
• Çatak, P.D. & Ögel, K. (2010). Bir terapi yöntemi olarak farkındalık. Nöropsikiyatri Arşivi, 47(1), 69-73.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Davis, L. L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 5,194-197. https://doi.org/10.1016/S0897-1897(05)80008-4
• Demir, İ. G. (2015). Trabzon halkının ev sahipliği yaptığı XI. Avrupa gençlik olimpik oyunları’nın (EYOF) etkilerine ilişkin görüşleri. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Doğan, N., Soysal, S., Karaman, H. (2017). Aynı örnekleme açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanabilir mi? Pegem Atıf İndeksi, 373-400.
• Dökmen, Ü. (2002). Yarına kim kalacak? Evrenle uyumlaşma sürecinde varolmak gelişmek uzlaşmak. İstanbul: Kişisel Gelişim Dizisi Sistem Yayıncılık. Yayın No: 242.
• Ergün, T. & Çobanoğlu, N. (2012). Sürdürülebilir kalkınma ve çevre etiği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (1). https://doi.org/10.1501/sbeder_0000000041
• Germer, C. (2004). What is mindfulness? Insight Journal, 22, 24-29.
• Giddings, B., Hopwood, B., & O'Brien, G. (2002). Environment, economy and society: Fitting them together into sustainable development. Sustainable Development, 10, 187–196. https://doi.org/10.1002/sd.199
• Gürlük, S. (2010). Sürdürülebilir kalkınma gelişmekte olan ülkelerde uygulanabilir mi?. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 85-99.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis: A global perspective (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson.
• Harris, J.M. (2000). Basic principles of sustainable development. Global Development and Environment Institute Working Paper: 00-04, Tufts University, USA.
• Holmberg, J. & Sandbrook, R. (1992). Sustainable development: What is to be done? Making development sustainable: redefining institutions, policy, and economics. (Ed. J. Holmberg). International Institute for Environment and Development, Washington, D. C. Island Press.
• Islam, S. M. N., Munasinghe, M. & Clarke, M. (2003). Making long-term economic growth more sustainable: Evaluating the costsand benefits. Ecological Economics, 47(2-3), 1-19. https://doi.org/10.1016/S0921-8009(03)00162-9
• Jayanthi, R. (2015). Green accounting: A study about its importance and concept. International Journal of Research in Commerce & Management, 6(11), 76-80.
• Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1996). LISREL 8 user’s reference guide. Uppsala, Sweden: Scientific Software International.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar: Sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınları.
• Kaptan, S. (2000). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Bilim.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
• Koçak, F. & Balcı, V. (2010). Doğada yapılan sportif etkinliklerde çevresel sürdürülebilirlik. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 2(2), 213-222. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000037
• Marsh, H. W., Hau, K.T., Artelt, C., Baumert, J. & Peschar, J. L. (2009). OECD’s brief self-report measure of educational psychology’s most useful affective constructs: Cross- cultural, psychometric comparisons across 25 countries. International Journal of Testing, 6(4), 311–360. https://doi.org/10.1207/s15327574ijt0604_1
• Naresh, K. M. (2013). Questionnaire design and scale development. http://www.terry.uga.edu/~rgrover/chapter_5.pdf, [Erişim tarihi: 24.10.2021]. https://dx.doi.org/10.4135/9781412973380.n5
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Method of Psychological Research, 8(2), 23–74.
• Summers, M., & Childs, A. (2007). Student science teachers' conceptions of sustainable development: An empirical study of three post graduate training cohorts. Research in Science and Technological Education, 25(3), 307–327. https://doi.org/10.1080/02635140701535067
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Stevens, J. (2002). Applied multivariate statistics for the social sciences. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaurn Associates.
• Stevens, J. P. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences (5th ed.). New York: Routledge.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
• Taşkın, Ç. V. & Akat, Ö. (2010) Araştırma yöntemlerinde yapısal eşitlik modelleme. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• TDK. (2021). Etkinlik. Erişim: https://sozluk.gov.tr/, tarih:25.10.2021
• Tezbaşaran, A. (2008). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını, https://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_Olcek_Hazirlama_Kilavuzu.
• Toran, M. (2017). Erken çocukluk eğitimi için sürdürülebilir kalkınma: Türkiye kökenli yayınlara yönelik bir değerlendirme. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(1), 33-44. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202043304
• Yılmaz, V. & Çelik, E. H. (2009). LISREL ile yapısal eşitlik modellemesi -I. Ankara: Pegem Akademi.
• Warner, S., & Dixon, M. A. (2011). Understanding sense of community from the athlete’s perspective. Journal of Sport Management, 25(3), 257–271. https://doi.org/10.1123/jsm.25.3.257