Öz
Amaç:
Araştırma ebelik öğrencilerinin hasta güvenliği konusundaki düşünceleri ve
tıbbi hata yapma eğilimlerini belirlemek
amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Analitik-kesitsel
tipteki araştırma, 31
Ocak-28 Şubat 2018 tarihleri
arasında bir devlet
üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesi 2.,
3. ve 4. sınıf ebelik bölümü öğrencilerinde yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini bu sınıflarda öğrenim
gören öğrenciler (n=284), örneklemini ise 201 öğrenci oluşturmuştur.
Araştırmanın verileri “Veri Toplama
Formu” ve “Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği” ile toplanmıştır. Çalışmanın
etik kurul onamı ve kurum izni alınmıştır. Veriler bilgisayar ortamında değerlendirilmiştir.
Bulgular:
Öğrencilerin
%12,9’u sağlık meslek lisesi mezunu olup yaş ortalaması 20,97±1,53’dür.
Öğrencilerin %94,5’i hasta güvenliği ve tıbbi hatalar konusunda daha önce
eğitim aldığını, %35,8’i klinik uygulamalarında tıbbi hata yaptığını, hata yapanların %18,1’i hatayı rapor etmediklerini,
%46,8’i arkadaşlarının, %50,2’si ebe ve hemşirelerin yaptıkları tıbbi hatalara
şahit olduklarını belirtmiştir. Öğrencilerin Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim
Ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalaması 183,9±17,1 olup tıbbi hata yapma eğilimlerinin düşük olduğu
belirlenmiştir. İkinci sınıfta okuyan öğrencilerin ölçeğin “ilaç ve transfüzyon
uygulamaları”, “hastane enfeksiyonları”, “düşmeler” ve “iletişim” alt boyut
puan ortalamaları diğer sınıflarda ki öğrencilere göre ve 19-20 yaş grubundaki
öğrencilerin ölçeğin “ilaç ve transfüzyon uygulamaları” ve “hastane
enfeksiyonları” alt boyut puan ortalamaları diğer yaş gruplarına göre istatistiksel
olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0,005).
Sonuç: Öğrencilerin tıbbi hata
yapma eğilimlerinin düşük olduğu, yaklaşık üçte birinin klinik uygulamalarında
tıbbi hata yaptıkları ve bu
hataların büyük çoğunluğunu rapor ettikleri saptanmıştır. Öğrencilerin sık
yaptıkları tıbbi hata konularına dikkat çekmek ve azaltmak için derslerde ve
uygulamalarda tıbbi hatalar konusunda düzenli eğitimlerin verilmesi ve hasta
güvenliği bilincinin oluşturulması, sık yapılan hatalarla ilgili rehberlerin
hazırlanması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Referans 1 World Health Organization, WHO Patient Safety Curriculum Guide: Multi-Professional Edition. World Health Organization. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/44641/1/9789241501958_eng.pdf, 2011 (accessed 02.01.2018).
- Referans 2 Linda T, Kohn LT, Corrigan JM, Donaldson MS. To err ıs human: Building a safer health system. (https://www.nap.edu/catalog/9728/to-err-is-human-building-a-safer-health-system (accessed 03.01.2019).
- Referans 3 World Health Organization. WHO Patient Safety: Making health care safer. World Health Organization. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/255507/1/WHO-HIS-SDS-2017.11-eng.pdf, 2017 (accessed 0302.01.2018).
- Referans 4 Vaısmoradı, M, Salsalı, M, Marck, P, Patient safety: Nursing students perspectives and the role of nursing education to provide safe care, International Nursing Review, 2011, 58, 434-442.
- Referans 5 Xianqiong, F, Bobay, K, Weiss, M. Patient safety culture in nursing: A dimensional concept analysis, Journal of Advanced Nursing, 2008, 63(3), 310-319.
- Referans 6 Perneger, TV, A research agenda for patient safety, International Journal for Quality in Health Care, 2006, 18(1), 1-3.
- Referans 7 World Health Professions Alliance. Patient safety: world health professions alliance fact sheet. http://www.whpa.org/factptsafety.pdf, 2002 (accessed 02.01.2018).
- Referans 8 Alfredsdottir, H, Bjornsdottir, K, Nursing and patient safety in the operating room, Journal of Advanced Nursing, 2008, 61(1), 29-37.
- Referans 9 Hergül, FK, Özbayır, T, Gök, F, Ameliyathanede hasta güvenliği: Sistematik derleme, Pamukkale Tıp Dergisi, 2016, 9(1), 87-98.
- Referans 10 Gökdoğan, F, Yorgun S, Sağlık hizmetlerinde hasta güvenliği ve hemşireler, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2010, 13(2), 53-59.
- Referans 11 Farquhar, M, Sharp, BAC, Clancy, CM, Patient safety in nursing practice, AORN Journal, 2007, 86, 455-457.
- Referans 12 Nabilou, B, Feizi, A, Seyedin, H, Patient safety in medical education: Students’ perceptions, knowledge and attitudes. PLoS ONE, 2015, 10(8), 1-8.
- Referans 13 Reid-Searl, K, Moxham, L, Happell, B, Enhancing patient safety: The importance of direct supervision for avoiding medication errors and near misses by undergraduate nursing students. International Journal of Nursing Practice, 2010, 16, 225-232.
- Referans 14 Ward, DJ. Infection control in clinical placements: Experiences of nursing and midwifery students, Journal of Advanced Nursing, 2010, 66(7), 1533-1542.
- Referans 15 Bodur, S, Filiz, E, Çimen, A, Kapçı, C, Ebelik ve hemşirelik son sınıf öğrencilerinin hasta güvenliği ve tıbbi hatalar konusundaki tutumu, Genel Tıp Dergisi, 2012, 22(2), 37-42.
- Referans 16 Sharif, F, Masoumi, S.A, Qualitative study of nursing student experiences of clinical practice, BMC Nursing, 2005, 4, 6-10.
- Referans 17 Sammer, C.E, Lykens, K, Singh, KP, Mains, DA, Lackan, NA, What is patient safety culture? A review of the literature, Journal of Nursing Scholarship, 2010, 42(2), 156-165.
- Referans 18 Cebeci, F, Karazeybek, E, Sucu, DG, Öğrenci hemşirelerin hastane uygulamaları sırasında tanık oldukları tıbbi hata durumları, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2014, 3(2), 736-748.
- Referans 19 Aston, SJ, Rheault, W, Arenson, C, Tappert, SK, Stoecker, J, Orzoff, J, Galitski, H, Mackintosh, S. Interprofessional education: A review and analysis of programs from three academic health centers, Academic Medicine, 2012, 87(7), 949-955.
- Referans 20 Özata, M, Altunkan, H. Hemşirelikte tıbbi hataya eğilim ölçeğinin geliştirilmesi ve geçerlilik güvenilirlik analizinin yapılması. II. Uluslararası Sağlıkta Kalite ve Performans Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları, 2010
- Referans 21 Yıldız, T, Eriten, G, Erdem, İ, Gökay, NS, Kulaç, M, Alp, R, Mezuniyetin ve profesyonel sağlık personeli olarak çalışmanın hasta güvenliği bilinci üzerine etkileri, Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi, 2012, 2(3), 94-98.
- Referans 22 Yiğitbaş, Ç, Oğuzhan, H, Tercan, B, Bulut, A, Bulut A, Hemşirelerin malpraktis ile ilgili algı, tutum ve davranışları, Anadolu Kliniği, 2016, 21(3), 207-214.
- Referans 23 Mankan T, Bahçecioğlu GT, Polat H. Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinde malpraktis, Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 2017, 4(2), 98-104.
- Referans 24 Alemdar, DK, Aktaş, YY. Türkiye'de hemşirelik hizmetlerinde tıbbi hata türleri ve nedenleri, TAF Preventive Medicine Bulletin, 2013, 12(3), 307-314.
- Referans 25 Özata, M, Altunkan, H. Hastanelerde tıbbi hata görülme sıklıkları, tıbbi hata türleri ve tıbbi hata nedenlerinin belirlenmesi: Konya örneği, Tıp Araştırmaları Dergisi, 2010, 8(2), 100-111.
- Referans 26 Şahin, ZA, Özdemir, FK, Hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerinin incelenmesi, Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2015, 12(3), 210-214.
- Referans 27 Kahriman, İ, Öztürk, H, Evaluating medical errors made by nurses during their diagnosis, treatment and care practices, Journal of Clinical Nursing, 2016, 25(19-20), 2884-2894.
- Referans 28 Kar, G, Öztürk, Ö, Hemşirelerin tıbbi hata eğilimlerine yönelik bir çalışma, Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 2014, 1(1), 17-27.
- Referans 29 Cebeci, F, Gürsoy, E, Tekingündüz, S, Hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2012, 15(3),188-196.
- Referans 30 Avşar, G, Atabek, AA, Karaman, ZÖ, Determining the level of tendency in malpractice of nurses: A hospital sample, Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 2016, 3(2), 115-122.
- Referans 32 Özkan, S, Kocaman, G, Öztürk, C, Seren, S, Frequency of pediatric medication administration errors and contributing factors, Journal of Nursing Care Quality, 2011, 26(2), 136-143.
- Referans 32 Ersun, A, Başbakkal, Z, Yardımcı, F, Muslu, G, Beytut, D, Çocuk hemşirelerinin tıbbi hata yapma eğilimlerinin incelenmesi, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2013, 29(2), 33-45.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hemşirelik |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |