Giriş: Sigara kullanımı tüm dünyada sıklığı yüksek olan önemli bir halk sağlığı problemidir. Özellikli olan hemodiyaliz hasta grubunda da bu sorun önemli oranda devam etmektedir. Ancak hemodiyaliz hastalarında sigara içenlerde hastaların bağımlılık düzeyleri ile bu durumu etkileyen faktörler farklılık gösterebilmektedir.
Materyal-Metod: Programlı hemodiyaliz ile takip edilen hastalarda sigara kullanımı, eşlik eden komorbid durumlar ve Fagerstörm nikotin bağımlılık testi ile nikotin bağımlılığı ölçüldü. 36 aylık mortalite oranları değerlendirildi.
Sonuçlar: 239 hastanın değerlendirildiği çalışmada 43 (%18) hastanın aktif sigara içicisi olduğu görüldü. Erkeklerin, evli olanların ve fazla sigara içenlerin nikotin bağımlılık skorları yüksek bulundu. Aktif sigara kullanan hastalarla diğer hastalar arsında 36. ay mortalite arasında fark bulunmadı (p=0,054).
Tartışma: Yüksek kardiyak riski olan hemodiyaliz hastalarında sigara kullanımı yeni riskler oluşturmaktadır. Bu hasta grubunda seanslarda sağlanacak eğitim ve sosyal destek programları ile daha kolay sigara bırakma sağlanabileceği akılda tutulmalıdır.
1- Mensah GA, Wei GS, Sorlie PD, Fine LJ, Rosenberg Y, Kaufmann PG, et al. Decline in Cardiovascular Mortality: Possible Causes and Implications. Circ Res. 2017 Jan 20;120(2):366-380.
2- Dube S.R, Asman K, Malarcher A, Carabollo R : Cigarette smoking among adults and trends in smoking cessation-United States, 2008. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2009; 58: pp. 1227-1232
3- Robinson BM, Zhang J, Morgenstern H, Bradbury BD, Ng LJ, McCullough KP, et al. Worldwide, mortality risk is high soon after initiation of hemodialysis. Kidney Int. 2014 Jan;85(1):158-65.
4- Süleymanlar G, Ateş K, Seyahi N, Türkiye 2017 Yılı Ulusal Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu
5- Li N, Thadhani RI, Reviriego-Mendoza M, Larkin JW, Maddux FW, Ofsthun NJ. Association of Smoking Status With Mortality and Hospitalization in Hemodialysis Patients Am J Kidney Dis. 2018 Nov;72(5):673-681. doi: 10.1053/j.ajkd.2018.04.004
6- Charlson ME, Pompei P, Ales KL, MacKenzie CR. A new method of classifying prognostic comorbidity in longitudinal studies: development and validation. J Chronic Dis. 1987;40(5):373-83.
7- Uysal MA, Kadakal F, Karşıdağ C, Bayram NG, Uysal O, Yılmaz V. Fagerström test for nicotine dependence: reliability in a Turkish sample and factor analysis. Tuberk Toraks 2004;52:115-121.
8- Hong WP, Lee YJ. The association of dialysis adequacy, body mass index, and mortality among hemodialysis patients. BMC Nephrol. 2019 Oct 22;20(1):382. doi: 10.1186/s12882-019-1570-0.
9- Başarır S , Çınar Pakyüz S . Hemodiyaliz Hastalarının Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. Nefr Hem Der. 2015; 10(1): 19-31.
10- Acartürk G, Kazancıoğlu R, Memişoğlu E, Tepe S, Çalışkan Y, Türkmen A, et al. Renal Replasman Tedavisi Gören Hastalarda Koroner Arter Kalsifikasyonu. İst Tıp Fak Derg. 2011; 70(1): 1-5.
11- Orth SR, Hallan SI. Smoking: a risk factor for progression of chronic kidney disease and for cardiovascular morbidity and mortality in renal patients–absence of evidence or evidence of absence? Clin J Am Soc Nephrol 2008; 3: 226–236.
12- Muntner P, He J, Astor BC, Folsom AR, Coresh J. Traditional and nontraditional risk factors predict coronary heart disease in chronic kidney disease: results from the atherosclerosis risk in communities study. J Am Soc Nephrol 2005; 16: 529–538.
13- Foley RN, Herzog CA, Collins AJ: Smoking and cardiovascular outcomes in dialysis patients: The United States Renal Data System Wave 2 study. Kidney Int 63: 1462–1467, 2003
14- Harrington KM, Nguyen XT, Song RJ, Hannagan K, Quaden R, Gagnon DR, et al. A Million Veteran Program. Gender Differences in Demographic and Health Characteristics of the Million Veteran Program Cohort. Womens Health Issues. 2019 Jun 25;29
15- Yang X, Jing W, Gao C, Attané I. Smoking behavior of "marriage squeezed" men and its impact on their quality of life: A survey study in China. Am J Mens Health. 2019 May-Jun;13(3)
16- Jee Y, Cho Y. Health behaviors and health status of Korean middleaged men by marital status: Korea Community Health Study, 2015. Epidemiol Health. 2019;41:e2019019.
17- Pennanen M, Broms U, Korhonen T, Haukkala A, Partonen T, Tuulio-Henriksson A,et al. Smoking, nicotine dependence and nicotine intake by socio-economic status and marital status. Addict Behav. 2014 Jul;39(7):1145-51.
18- Kocaman Yıldırım N, Okanlı A, Yılmaz Karabulutlu E, Karahısar F, Özkan S. Hemodiyaliz hastalarının anksiyete ve depresyon belirtilerine hastalık algısının etkisi: Çok merkezli bir çalışma Anatolian Journal of Psychiatry 2013;14:252-9
19- Kiss I, Kiss Z, Kerkovits L, Paksy A, Ambrus C. Smoking has no impact on survival and it is not associated with ACE gene I/D polymorphism in hemodialysis patients. J Renin Angiotensin Aldosterone Syst. 2017 Jan;18(1)
20- Berlin I, Singleton EG, Heishman SJ. A Comparison of the Fagerström Test for Cigarette Dependence and Cigarette Dependence Scale in a Treatment-Seeking Sample of Pregnant Smokers. Nicotine Tob Res. 2016 Apr;18(4):477-83
Kendi Çelebi, Z., & Turgut, D. (2020). Hemodiyaliz Hastalarında Sigara Kullanımı, Nikotin Bağımlılık Durumu Ve İlişkili Faktörler. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 188-191. https://doi.org/10.34087/cbusbed.657354
AMA
Kendi Çelebi Z, Turgut D. Hemodiyaliz Hastalarında Sigara Kullanımı, Nikotin Bağımlılık Durumu Ve İlişkili Faktörler. CBU-SBED. Haziran 2020;7(2):188-191. doi:10.34087/cbusbed.657354
Chicago
Kendi Çelebi, Zeynep, ve Didem Turgut. “Hemodiyaliz Hastalarında Sigara Kullanımı, Nikotin Bağımlılık Durumu Ve İlişkili Faktörler”. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 7, sy. 2 (Haziran 2020): 188-91. https://doi.org/10.34087/cbusbed.657354.
EndNote
Kendi Çelebi Z, Turgut D (01 Haziran 2020) Hemodiyaliz Hastalarında Sigara Kullanımı, Nikotin Bağımlılık Durumu Ve İlişkili Faktörler. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 7 2 188–191.
IEEE
Z. Kendi Çelebi ve D. Turgut, “Hemodiyaliz Hastalarında Sigara Kullanımı, Nikotin Bağımlılık Durumu Ve İlişkili Faktörler”, CBU-SBED, c. 7, sy. 2, ss. 188–191, 2020, doi: 10.34087/cbusbed.657354.
ISNAD
Kendi Çelebi, Zeynep - Turgut, Didem. “Hemodiyaliz Hastalarında Sigara Kullanımı, Nikotin Bağımlılık Durumu Ve İlişkili Faktörler”. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 7/2 (Haziran 2020), 188-191. https://doi.org/10.34087/cbusbed.657354.
JAMA
Kendi Çelebi Z, Turgut D. Hemodiyaliz Hastalarında Sigara Kullanımı, Nikotin Bağımlılık Durumu Ve İlişkili Faktörler. CBU-SBED. 2020;7:188–191.
MLA
Kendi Çelebi, Zeynep ve Didem Turgut. “Hemodiyaliz Hastalarında Sigara Kullanımı, Nikotin Bağımlılık Durumu Ve İlişkili Faktörler”. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, c. 7, sy. 2, 2020, ss. 188-91, doi:10.34087/cbusbed.657354.
Vancouver
Kendi Çelebi Z, Turgut D. Hemodiyaliz Hastalarında Sigara Kullanımı, Nikotin Bağımlılık Durumu Ve İlişkili Faktörler. CBU-SBED. 2020;7(2):188-91.