Examination of Healthy Lifestyle Behaviors of High School Students

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 241 - 253, 28.06.2024

Ramazan Erdoğan , Korhan Kavuran

https://doi.org/10.34087/cbusbed.1398792

Öz

Erken yaşlarda alışkanlık haline getirilecek sağlıklı yaşam davranışlarının, hastalıklardan korunmanın yanı sıra yaşam kalitesi üzerine etkisi yadsınamaz. Özellikle adölesan ve gençlik döneminde alışkanlık haline getirilmiş sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının bireylerin sağlıklı bir yaşam sürdürülmesi açısından önemli bir etkendir. Bu araştırmanın amacı; lise düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını belirlemektir. Araştırma grubunu lise düzeyinde öğrenim gören 519 (266 Erkek, 253 Kadın) gönüllü öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu” ile “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ-II)” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının orta düzeyde olduğu, kadın öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları puan ortalamalarının erkek öğrencilere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Kronik hastalığı bulunan öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları puan ortalamalarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Vücut ağırlığı yüksek olan öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının daha iyi seviyede olduğu belirlenmiştir. Vücut kitle indeksi zayıf olan öğrencilerin ve gelir düzeyi yüksek olan öğrencilerin diğer gruplarda yer alan öğrencilere göre sağlıklı yaşam biçimi davranışları puan ortalamalarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının orta düzeyde olduğu, kadın öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının erkek öğrencilere göre daha iyi düzeyde olduğu görülmüştür. Bu bilgiler doğrultusunda erken yaşlarda kazandırılacak sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının bireylerin sağlıklı bir yaşam sürdürülmesinin yanı sıra toplum sağlığı açısından önemli olacağı kanısındayız.

Anahtar Kelimeler

Sağlıklı yaşam, Egzersiz, Lise öğrencisi, Adölesan

Investigation of Healthy Lifestyle Habits of High School Students

Öz

The purpose of this research; To determine the healthy lifestyle behaviors of high school students. The research group consisted of 519 (266 Male, 253 Female) volunteer students studying at high school level. “Personal Information Form” and “Healthy Lifestyle Behaviors Scale II (SYBDÖ-II)” were used as data collection tools in the research.. Analysis of the data was analyzed using SPSS statistical package program. The significance level was accepted as p<0.05. As a result of the research; It was seen that the healthy lifestyle behaviors of the students were at a moderate level, and the healthy lifestyle behaviors averages of female students were higher than that of male students. It has been determined that students with chronic diseases have higher mean scores of healthy lifestyle behaviors. It has been determined that students with high body weight have a better level of healthy lifestyle behaviors. It has been observed that students with a weak body mass index and students with a high income level have higher mean scores of healthy lifestyle behaviors compared to students in other groups. It has been observed that the healthy lifestyle behaviors of the students whose mother and father education levels are at university are at a better level. In conclusion; It was seen that the healthy lifestyle behaviors of the students were at a moderate level, and the healthy lifestyle behaviors of the female students were at a better level than the male students. In line with this information, we believe that healthy lifestyle behaviors to be gained at an early age will be important in terms of public health as well as maintaining a healthy life.

Anahtar Kelimeler

Healthy life, Exercise, High school student, Adolescent

Kaynakça

• 1. Aksungur, A. Göktaş, B. Önder, Ö.R, Çankul, İ. Öğrencilerin sağlıklı yaşam davranışlarının değerlendirilmesi.Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2011, 10(1), 1-12. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ashd/issue/40350/48219
• 2. World Health Organization. Constitution of World Health Organization: Principles. Geneva, World Health Organization, 2017.
• 3. Cirhinlioğlu, Z. Sağlık sosyolojisi. Ankara, Nobel Kitabevi, 2001.
• 4. Yıldırım Şişman, N. Arslan Çakır, G. Adölesanlarda öz-bakım gücü - sağlığı geliştirme arasındaki ilişki ve öz-bakım gücünü etkileyen faktörler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2021, 8(1), 29-34. https://doi.org/10.31125/hunhemsire.906938
• 5. Özakgül, A.A. Aştı, T.A. Ataç, M. Mercan, K. Lise son sınıf öğrencileri sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına sahipler mi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 2016, 24(1), 16-23. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fnjn/issue/30804/333192
• 6. Karaaslan, M.M, Çelebioğlu, A. Determination of healthy lifestyle behaviors of high school students. Journal of Human Sciences, 2018, 15(2), 1355-1361. https://doi.org/10.14687/jhs.v15i2.4895
• 7. Özdemir, F. Ergen sağlığı için sağlık okuryazarlığının önemi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2019, 22(3), 211-216.
• 8. Ji Y, Xu H, Zhang Y, Liu Q. Heterogeneity of adolescent health risk behaviors in rural western China: A latent class analysis. PloS one, 2018, 13(6), e0199286. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0199286
• 9. Moilanen, T, Rahkonen, N, Kangasniemi, M. Finnish adolescents' perceptions of their health choices: A qualitative study. Nursing & Health Sciences, 2021, 23(4), 834-842. https://doi.org/10.1111/nhs.12866
• 10. Yalçınkaya, M, Özer, F.G, Karamanoğlu, A.Y. Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007, 6(6), 409-420.
• 11. Vural, P.I, Bakır N. Meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2015, 5(1), 36-42.
• 12. Karaca, T, Özkan S.A. Örneklemini hemşirelik öğrencileri ve hemşirelerin oluşturduğu sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği kullanılarak yapılan çalışmaların incelemesi: Bir literatür çalışması. Journal of Human Sciences, 2016, 13(2), 3588-601. https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/3869
• 13. Özyazıcıoğlu, N, Kılıç, M, Erdem, N, Yavuz, C, Afacan, S. Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2011, 8(2):277-332. https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/1401
• 14. Kürtüncü, M, Uzun, M, Ayoğlu, F.N. Ergen eğitim programının riskli sağlık davranışları ve sağlık algısına etkisi. Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 2015, 5(2), 187-195. https://doi.org/10.5961/jhes.2015.121
• 15. Aras, Ş, Günay, T, Özan, S, Orçın E. Risky behaviors among high school students in İzmir. Anadolu Psikiyatr Derg, 2007, 8, 186-96. https://alpha-psychiatry.com/en/risky-behaviors-among-high-school-students-in-izmir-132222
• 16. Walker, S.N, Sechrist, K.R, Pender, N.J. The health promoting lifestyle profile development and psychometric characteristics. Nursing Research, 1987, 36(2), 76-81.
• 17. Ünalan, D, Öztop, D.B, Elmalı, F, Öztürk, A, Konak, D, Pırlak, B, Güneş, D. Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. Journal of Turgut Ozal Medical Center, 2009, 16(2), 75-82. https://dergipark.org.tr/tr/pub/totm/issue/13101/157814
• 18. Özmen, D, Çetinkaya, A.Ç, Ergin, D, Şen, N, Erbay, P.D. Lise öğrencilerinin yeme alışkanlıkları ve beden ağırlığını denetleme davranışları. TSK koruyucu hekimlik bülteni, 2007, 6(2), 98-105.
• 19. Şen, E, Kavlak, O. Adölesanların kontraseptif yöntem bilgisi ve yöntem kullanımları: sistematik inceleme. Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 2009, 11(1), 38-51.
• 20. Miller, J.W, Naimi, T.S, Brewer, R.D, Jones, S.E. Binge drinking and associated health risk behaviors among high school students. Pediatrics, 2007, 119(1), 76–85. https://doi.org/10.1542/peds.2006-1517
• 21. Munafò, M.R, Hitsman, B, Rende, R, Metcalfe, C, Niaura, R. Effects of progression to cigarette smoking on depressed mood in adolescents: evidence from the National Longitudinal Study of Adolescent. Health. Addiction, 2008, 103(1), 162-171. https://doi.org/10.1111/j.1360-0443.2007.02052.x
• 22. Aslaner, S.D. Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin öğretim stilleri deneyim, tercih ve algıları. (Master's thesis, Balıkesir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü), 2023.
• 23. Walker, S.N, Hill-Polerecky, D.M. Psychometric evaluation of the Health-Promoting Lifestyle Profile II. Unpublished manuscript, University of Nebraska Medical Center at Omaha, 1996.
• 24. Bahar, Z, Beşer, A, Gördes, N, Ersin, F, Kıssal, A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2008, 12(1):1-13.
• 25. George, D. SPSS for windows step by step: A simple study guide and reference, 17.0 update, 10/e. Pearson Education India, 2011.
• 26. Coşkun, A, Karagöz, Ş. Adölesan dönemdeki çocuklarda obezite sıklığı, fiziksel aktivite düzeyi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 2021, 5(2), 63-72. . https://doi.org/10.32706/tusbid.995216
• 27. Erdoğan, R, Tizar, E, Ayhan, S, Akpolat, İ. Üniversite öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi.
• 28. Dicle Tıp Dergisi, 2023, 50 (1) , 120-129. https://doi.org/10.5798/dicletip.1267192 Tamanal, J.M, Kim, C.H. Promoting healthy lifestyle in high school students: Determination of the lifestyle status through the healthy lifestyle screen (HLS) assessment. Journal of lifestyle medicine, 2020, 10(1), 30.
• 29. Bakir, N, Yangın, H.B. Üniversite öğrencilerinde premenstrual sendrom ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 2019, 3(5), 39-51. https://doi.org/10.31461/ybpd.538946 Lesińska-Sawicka, M, Pisarek, E, Nagórska, M. The health behaviours of students from selected countries—a comparative study. Nursing Reports, 2021, 11(2), 404-417. https://doi.org/10.3390/nursrep11020039
• 30. Dungog, R.J, Tamanal, J.M, Kim, C.H. The assessment of lifestyle status among high school and college students in Luzon, Philippines. Journal of Lifestyle Medicine, 2021, 11(2), 57-65. https://doi.org/10.15280/jlm.2021.11.2.57.
• 31. Devran, B. S., Saka, M. (2019). Lise öğrencilerine verilen beslenme eğitiminin beslenme alışkanlıkları, beslenme bilgi düzeyi ve fiziksel aktivite üzerine etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 47(3), 5-14. https://doi.org/10.33076/2019.BDD.1081
• 32. Çelebi, E, Gündogdu, C, Kizilkaya, A. Determination of healthy lifestyle behaviors of high school students. Universal Journal of Educational Research, 2017, 5(8), 1279-1287. https://doi.org/10.13189/ujer.2017.050801
• 33. Akoğuz Yazıcı, N. Lise öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Mediterranean Journal of Sport Science (MJSS), 2022, 5(Özel Sayı 2), 1140-1154. : https://doi.org/10.38021asbid.1195596
• 34. Baksi, A, Sürücü, H.A, Çetik, S. Hemşirelik öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. JAREN, 2020, 6(2), 229-235. https://doi.org/10.5222/jaren.2020.85057
• 35. Erdoğan, R, Tel, M, Yıldırak, A, Nazlıcan, N, Çelik, O, Nazlı, V, Nazlı, M. Lise ve ortaokul öğrencilerinin sağlıklı beslenme alışkanlıklarının karşılaştırılması. Spor, Sağlık Ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2023, 2(1), 9–21. https://ssedergisi.com/index.php/sse/article/view/23
• 36. Bilgin, N.Ç, Bedriye, A.K, Cerit, B, Ertem, M, Tunç, G.Ç. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu, 2019, 4(3), 188-210 https://doi.org/10.25279/sak.525847
• 37. Ergün, S, Sürücüler, H.K, Işık, R. Ergenlerde e-Sağlık okuryazarlığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları: Balıkesir örneği. Jaren, 2019, 5(3), 194-203. https://doi.org/10.5222/jaren.2019.65002
• 38. Celikel, B.E, Sezer, S.Y, Togacar, S. Examination of healthy lifestyle Behaviors in adult ındividuals over 60 years of age. International Online Journal of Educational Sciences, 2023, 15(4), 813-823. https://dx.doi.org/10.15345/iojes.2023.04.015
• 39. Mor, A, İpekoğlu, G. Arslanoğlu, C. Spor lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının incelenmesi (Sinop İli Örneği). Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2018, 3(3), 67-77. https://doi.org/10.31680/gaunjss.447961
• 40. Khaw, W.F, Nasaruddin, N.H, Alias, N, Chan, Y.M, Tan, L, Cheong, S.M, Yong, H.Y. Socio-demographic factors and healthy lifestyle behaviours among Malaysian adults: National Health and Morbidity Survey 2019. Scientific Reports, 2022, 12(1), 16569. https://doi.org/10.1038/s41598-022-20511-1
• 41. Çelik, D.Ö, Haney, M.Ö. (2023). The relationship between depression, healthy lifestyle behaviors and internet addiction: a cross-sectional study of the athlete university students in Turkey. Frontiers in Psychiatry, 2023,14. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2023.1222931
• 42. Ünal, E, Ağralı, C, Gözüyeşil, E. Farklı Yaşam Dönemlerindeki Kadınların Sosyal Görünüş Kaygısı ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2023, 16(1), 91-103. https://doi.org/10.46483/deuhfed.1031794
• 43. Yakut H, Bozdemir Özel C. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinde Sağlık Okuryazarlığı ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Egzersiz Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. JCME. 2023, 32(3), 177-88. https://doi.org/10.17942/sted.1257678
• 44. Kırtepe, A, Uğurlu, F.M. Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Rekreasyon Etkinliklerine Katılım Sıklıkları Ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının İncelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 2023, 6(3), 952-967. https://doi.org/10.38021/asbid.1312145