The Relationship Between Perceived Parental Attitudes and Parent-Child Communication

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 3, 335 - 342, 29.09.2025

Kübra Tohumcu , Derya Tanrıverdi

https://doi.org/10.34087/cbusbed.1501470

Öz

Aim; This study was conducted to examine the relationship between parents' perceived parental attitudes and their communication with their children.
Method; The sample of the descriptive study consisted of 100 individuals with children aged 6-18 years who applied to the Paediatrics Outpatient Clinic of a state hospital in Adıyaman, agreed to participate in the study and met the inclusion criteria. The "Personal Information Form", "Egna Minnen Betraffande Uppfostran-Short Form (sEMBU-C)" and "Parent-Child Communication Scale (PCCS)" were used to collect data.
Results; It was found that there was a significant correlation (p<0.05) between the mother and father sub-dimensions of s-EMBU-C emotional warmth and the total score and all sub-dimensions of the PCCS, a significant negative correlation between the father subdimension of s-EMBU-C overprotectiveness and the sub-dimensions of openness to sharing and respectful acceptance of the PCCS, and a significant positive correlation with the sub-dimension of unobstructed listening (p<0.05). It was found that there was a significant negative correlation (p<0.05) between the mother's rejection sub-dimension of the s-EMBU-C and the total score and the sub-dimensions of problem solving, openness to sharing, respect-acceptance and sensitivity of the PCCS, and a significant negative correlation between the father's rejection sub-dimension of the s-EMBU-C and the total score and all sub-dimensions of the PCCS (p<0.05). Total mother and father subdimensions of perceived parental attitudes did not have a significant effect on parents' communication levels with their children (p>0.05).
Conclusion; Some parental attitudes perceived by the participants affect the parent-child relationship. It is suggested that assessing parents' perceived parental attitudes and developing awareness and support programmes for perceived negative parental attitudes will help to increase positive parent-child relationships.

Anahtar Kelimeler

Child Mental Health , parent-child communication , parental attitudes

Ebeveynlerin Algıladıkları Anne-Baba Tutumları ile Çocuklarıyla Olan İletişimleri Arasındaki İlişki

Öz

Giriş ve Amaç: Bu araştırma ebeveynlerin algıladıkları anne baba tutumları ile çocuklarıyla olan iletişimleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı nitelikteki araştırmanın örneklemini, Adıyaman’da bir devlet hastanesinin Pediatri Polikliniğine başvuru yapan 6-18 yaş arası çocuğu olan, çalışmayı katılmayı kabul eden ve dahil edilme kriterlerine uyan 100 birey oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında “Kişisel Bilgi Formu”, “Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği- Çocuk Formu (KAET-Ç)” ve “Ebeveynin Çocuğuyla İletişimi Ölçeği (EÇİÖ)” kullanılmıştır.
Bulgular: Ebeveynlerin, KAET-Ç duygusal sıcaklık anne ve baba alt boyutları ile EÇİÖ toplam puanı ve tüm alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki (p<0.05), KAET-Ç aşırı koruyuculuk baba alt boyutu ile EÇİÖ paylaşıma açık olma ve saygı-kabul alt boyutları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki, engelsiz dinleme alt boyutuyla ise pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu belirlendi (p<0.05). KAET-Ç reddedicilik anne alt boyutu ile EÇİÖ toplam puanı ve problem çözme, paylaşıma açık olma, saygı-kabul, duyarlılık alt boyutları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki (p<0.05), KAET-Ç reddedicilik baba alt boyutu ile EÇİÖ toplam puanı ve tüm alt boyutları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Algılanan ebeveyn tutumlarının toplam anne ve baba alt boyutu ebeveynlerin çocuklarıyla iletişim düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkiye sahip değildir (p >0.05).
Sonuç: Katılımcıların algıladıkları bazı ebeveyn tutumları ebeveyn-çocuk ilişkisini etkilemektedir. Ebeveynlerin algıladıkları anne-baba tutumlarının önemle değerlendirilerek algılanan olumsuz ebeveyn tutumlarına yönelik farkındalık ve destek programlarının geliştirilmesinin olumlu ebeveyn-çocuk ilişkisini arttırmada katkı saylayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk ruh sağlığı , ebeveyn-çocuk iletişimi , ebeveyn tutumu

Etik Beyan

Araştırmanın yapılabilmesi için, Gaziantep Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan (18/01/2023 tarihli, 2023/25 karar numaralı) onay alındı. Ayrıca raştırmanın örneklemini oluşturan ebeveynlerden bilgilendirilmiş yazılı onam alınmış olup, araştırmanın her aşaması Helsinki Deklarasyonuna uygun olarak gerçekleştirildi.

Kaynakça

• 1. Demir, Y, Kumcağız, H, Öğrencilerin anne baba tutumlarını algılama biçimleri ve şiddete eğilimleri, Journal of Turkish Studies, 2015, 10(2), 221-234. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7696
• 2. Bozaslan, H, Sınıf öğretmeni adaylarının anne baba tutumlarının epistemolojik inanç ve alternatif bilişsel özellikler açısından incelenmesi (Harran üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma), Journal of European Education, 2012, 2(1), 28-40.
• 3. Büyükşahin-Çevik, G, Çelikkaleli, Ö, Ergenlerin arkadaş bağlılığı ve internet bağımlılığının cinsiyet, ebeveyn tutumu ve anne-baba eğitim düzeylerine göre incelenmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2010, 19(3), 225-240.
• 4. Dokuyan, M, 12. Sınıf öğrencilerinde algılanan anne-baba tutumları ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2016, 2(2), 1-21.
• 5. Sezer, Ö, Ergenlerin kendilik algılarının anne baba tutumları ve bazı faktörlerle ilişkisi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2010, 7(1), 1-19.
• 6. Özyürek, A, Özkan, İ, Ergenlerin algıladıkları anne baba tutumları ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, International Journal of Science Culture and Sport, 2015, 3, 73-88. http://dx.doi.org/10.14486/IJSCS259
• 7. Akalın, S, İrkin, R, Ebeveynlerin tutum ve davranışlarının çocukluk çağı obezitesi ile ilişkisi, İzmir Democracy University Health Sciences Journal, 2018, 1(3), 49-62.
• 8. Demir-Karabulut, E, Şendil, T, Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ), Türk Psikoloji Yazıları, 2008, 11(21), 15-25.
• 9. Dirik, G, Yorulmaz, O, Karancı, A.N, Çocukluk dönemi ebeveyn tutumlarının değerlendirilmesi: Kısaltılmış algılanan ebeveyn tutumları-çocuk formu, Türk Psikiyatri Dergisi, 2015, 26(2), 123-30.
• 10. Huang, C.Y, Hsieh, Y.P, Shen, A.C.T, Wei, H.S, Feng, J.Y, Hwa, H.L, Feng, J.Y, Relationships between parent-reported parenting, child-perceived parenting, and children’s mental health in taiwanese children, International Journal of Environmental Research and Public Health, 2019, 16(6), 1049. https://doi.org/10.3390/ijerph16061049
• 11. Lee, S.S.T, Wong, D.S.W, School, parents, and peer factors in relation to hong kong students' bullying, International journal of Adolescence and Youth, 2009, 15(3), 217-233. https://doi.org/10.1080/02673843.2009.9748030
• 12. Korap, N. Algılanan Anne Baba Tutumlarının Ergenlerin İletişim Becerilerine Etkisi. [Yüksek Lisans Tezi], Maramara Üniversitesi, 2013. Tez No: 336220 Erişim linki: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=ze4b9iR7XNo5EQo2shfVg&no=JFjr1HF6kwBHbC3c4gJSTQ
• 13. Yıldız, S.A, Ebeveyn tutumları ve saldırganlık, Polis Bilimleri Dergisi, 2004, 6(3-4), 136.
• 14. Offrey, L.D, Rinaldi, C.M, Parent-child communication and adolescents' problem-solving strategies in hypothetical bullying situations, International Journal of Adolescence and Youth, 2017, 22(3), 251-267. https://doi.org/10.1080/02673843.2014.884006
• 15. Waylen, A, Stallard, N, Stewart-Brown, S, Parenting and health in mid-childhood: A longitudinal study, European Journal of Public Health, 2008, 18(3), 300-305. https://doi.org/10.1093/eurpub/ckm131
• 16. Bireda, A.D, Pillay, J, Perceived parent-child communication and well-being among ethiopian adolescents, International Journal of Adolescence and Youth, 2018, 23(1), 109-117. https://doi.org/10.1080/02673843.2017.1299016
• 17. Kaya, Y, Öz, F, Ergenlerin benlik algısı üzerinde algılanan ebeveyn tutumlarının ve bağlanma stillerinin rolü: Bir yapısal eşitlik modellemesi, Journal of Psychiatric Nursing, 2020, 11(2), 106-114. https://dx.doi.org/10.14744/phd.2020.74429
• 18. Kahraman, S, Tanrıkulu, T, The effectiveness of a psychoeducational program on parents’ communication with their gifted children, Turkish Journal of Giftedness and Education, 2019, 9(1), 32-46.
• 19. Arrindell, W.A, Sanavio, E, Aguilar, G, Sica, C, Hatzichristou, C, Eisemann, M, Recinos, L.A, Gaszner, P, Peter, M, Battagliese, G, Kallai, J, Ende, J.V.D, The development of a short form of the EMBU: Its appraisal with students in Greece, Guatemala, Hungary, and Italy, Personality and Individual Differences, 1999, 27, 613–628. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(98)00192-5
• 20. Park, H, The varied educational effects of parent-child communication: A comparative study of fourteen countries, Comparative Education Review, 2008, 52(2), 219-243. http://dx.doi.org/10.1086/528763
• 21. Zapf, H, Boettcher, J, Haukeland, Y, Orm, S, Coslar, S, Wiegand-Grefe, S, Fjermestad, K, A systematic review of parent–child communication measures: Instruments and their psychometric properties, Clinical Child and Family Psychology Review, 2023, 26(1), 121-142. https://doi.org/10.1007/s10567-022-00414-3
• 22. Çalışkan-Sarı, A, Şahin-Acar, B, Annenin ebeveyn tutumlarının ve çocuğun annesinin tutumlarıyla ilgili algısının çocuğun duygu tanıma becerilerindeki rolü, Nesne Psikoloji Dergisi, 2018, 6(12), 27-50. https://doi.org/10.7816/nesne-06-12-02
• 23. Gentzler, A.L, Contreras‐Grau, J.M, Kerns, K.A, Weimer, B.L, Parent-child emotional communication and children's coping in middle childhood, Social Development, 2005, 14(4), 591-612. https://doi.org/10.1111/j.1467-9507.2005.00319.x
• 24. Brussoni, M, Olsen, L.L. The perils of overprotective parenting: Fathers' perspectives explored, Child: Care, Health and Development, 2013, 39(2), 237-245. http://dx.doi.org/10.1111/j.1365-2214.2011.01361.x
• 25. Öztürk, N, Kutlu, M, Atlı, A, Anne baba tutumlarının ergenlerin karar verme stratejileri üzerindeki etkisi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2011, 12(2), 45-64.
• 26. Hastings, P.D, Sullivan, C, McShane, K.E, Coplan, R.J, Utendale, W.T, Vyncke, J.D, Parental socialization, vagal regulation, and preschooler's anxious difficulties: Direct mothers and moderated fathers, Child Development, 2008, 79(1), 45-64. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2007.01110.x
• 27. Gniewosz, B, Noack, P, Parental influences on adolescents’ negative attitudes toward immigrants, Journal of Youth and Adolescence, 2015, 44, 1787-1802. https://doi.org/10.1007/s10964-015-0291-3
• 28. Degner, J, Dalege, J, The apple does not fall far from the tree, or does it? A meta-analysis of parent–child similarity in intergroup attitudes, Psychological Bulletin, 2013, 139(6), 1270-1304. https://doi.org/10.1037/a0031436 29. Arslan-Işık, N, The relationship between perceived parental attitude and life satisfaction among university students, Galician Medical Journal, 2021, 28(2), E202128. http://dx.doi.org/10.21802/gmj.2021.2.8
• 30. Lindelow, M, Parent‐child interaction and adult depression: A prospective study, Acta Psychiatrica Scandinavica, 1999, 100(4), 270-278. https://doi.org/10.1111/j.1600-0447.1999.tb10861.